Verlaten sawa's

Verlaten sawa’s

In Teluk Meranti worden we ontvangen door de kepala desa (administratief dorpshoofd) en zo’n twintig dorpelingen, waaronder vier vrouwen. De vrouwen signaleren dat de kinderen verschijnselen van jeuk, hoesten en moeheid vertonen. Voornaamste inkomstenbronnen hier komen uit rubber en kleinschalige palmolieplantages - dit laatste begint net. Voor 2010 waren er nog sawa’s, waar de helft van de mensen op werkte. Na de opening van de palmolieplantages verlieten mensen hun sawa’s voor loonarbeid. Sommige sawa’s waren overstroomd vanwege plantagekanalen. Ze kopen voedsel op de markt, en houden geen groentetuinen.

 

Stukje grond voor rubber

RAPP heeft toegezegd te voldoen aan de voorwaarde 5% van hun concessie te reserveren en te beplanten voor het levensonderhoud van de bewoners. De dorpelingen kozen voor rubber. Het planten had in 2011 afgerond moeten zijn, maar tot nu heeft het bedrijf die belofte niet waargemaakt. Volgens deze mensen is er minder vis door sedimentatie als gevolg van de plantages. De grootste zorg van de kepala desa is het toekomstig landgebruik voor de dorpelingen. Het dorp heeft een hutan desa (‘dorpsbos’) permit aangevraagd, een licentie om een bepaald stuk bos op duurzame wijze te mogen beheren, maar dit was afgewezen door het ministerie van Bosbouw. Het gebied is in concessie gegeven aan een plantagebedrijf, waardoor de dorpelingen geen toegang meer hebben tot dit gebied.

 

Landgebruiksplan

We komen tot de conclusie dat dit dorp bovenal een landgebruiksplan nodig heeft, erkend door alle belanghebbenden. Nederland heeft veel kennis en ervaring op gebied van ruimtelijke ordening die daar goed van pas kan komen.

 

Vóór ons vertrek vertelt Rob over zijn indruk van de huidige toestand van de rivier. Hij legt uit dat de effecten van een interventie in een riviersysteem van allerlei onvoorspelbare toevalligheden afhankelijk zijn, en vertelt een anekdote uit de tijd dat hij nog bij Rijkswaterstaat werkte. In een laboratorium was een stroomgebied gesimuleerd.  Zij deden bovenstrooms twee keer precies dezelfde interventie. De ene keer stroomde het water linksom en de tweede keer rechtsom, en ze konden niet verklaren hoe dat kwam.

 

 

Vervolgens gaan we op weg naar Pekan Baru, om ons voor te bereiden op de bijeenkomst bij BWS: het provinciaal orgaan voor stroomgebieden beheer, dat onder ministerie voor ruimtelijke ordening (PU) valt. Zen heeft de verschillende belanghebbenden uitgenodigd voor een inventarisatie van problemen in Kampar basin. De lijst genodigden is breed:  naast overheden, burgers en NGOs’s zijn ook pulp & paper fabriek RAPP  en GAPKI Riau uitgenodigd.