Waterweek Stockholm: van vuil naar schoon met milieurecht.

Milieu snelst groeiende rechtsgebied
Op onze bijeenkomst op zondag lieten we via een videoboodschap eerst Professor David Boyd aan het woord. Hij is een gerenommeerde milieu-advocaat in Canada en auteur van het boek 'The Environmental Rights Revolution'. Hij gaf een overzicht over (internationaal) milieurecht. Al meer dan tachtig landen hebben milieurecht in hun grondwet opgenomen, en tientallen landen meer milieurecht in lagere wetgeving. Milieurecht is één van de snelst ontwikkelende rechtsgebieden. En dat is ook nodig. Toen men in het internationale recht na de Tweede Wereldoorlog ging praten over mensenrechten, had men nooit kunnen vermoeden dat het tempo waarmee wij ons leefgebied verwoesten zo duizelingwekkend snel zou gaan. Daarom wordt er nu ook veel gedaan om recht op een schoon, gezond en duurzaam milieu erkend te krijgen. Both ENDS werkt hier ook hard aan.

Riachuelo, van open riool tot rivier
Ana di Pangracio was onze tweede spreker. Zij is de onderdirecteur van FARN, een Argentijnse rechtenorganisatie. Zij vertelde over de Riachuelo, in Argentinië. Daar bestaat het grondwettelijk recht op een schoon milieu al. Gezondheidswerkster Mendoza nam daar het op voor gemarginalieerde mensen, die naast die zwaar vervuilde rivier wonen, en ernstige gezondheidsklachten hebben. De Riachuelo behoort tot de tien meest vervuilde rivieren wereldwijd. De rechter stelde Mendoza in het gelijk, en verordonneerde drie overheden (gemeente, provincie en de nationale overheid) de rivier schoon te maken en maatregelen te treffen om verdere vervuiling tegen te gaan.

Een rechtszaak met grote gevolgen
Die uitspraak van deze Argentijnse rechter had enorme positieve gevolgen: illegale afvalbergen werden gesaneerd, bedrijven verplicht hun afvalwater te zuiveren, er werd riolering aangelegd, een waterzuiveringsinstallatie geopend, en tonnen afval werden uit de rivier gehaald. Toch is de rivier nog lang niet schoon. Er wordt nog steeds veel illegaal geloosd omdat handhaving te kort schiet. FARN heeft daarom een website ontwikkeld, waar iedereen via een ‘app’ melding kan doen van illegale lozingen, afvaldumping en andere vervuiling. Deze meldingen worden geregistreerd en verwerkt. Al met al een prachtig voorbeeld van hoe milieuwetgeving uiteindelijk echt kan leiden tot een schoner water.  

En daarmee was onze paneldiscussie nog lang niet afgelopen. Deel 2 in mijn volgende blog over de Wereld Water Week in Stockholm.

Thirza Bronner