Is de steun van onze exportkredietverzekering aan fossiele projecten legaal?
Vandaag is door twee onafhankelijke experts een juridisch advies uitgebracht over de internationaalrechtelijke verplichtingen van landen en hun exportkredietverzekeraars (EKV's) in relatie tot exportsteun voor fossiele brandstoffen. Volgens dit advies moet de uitstoot van fossiele brandstoffen en daaraan gerelateerde infrastructuur dringend worden verminderd.
Veel exportkredietverzekeraars steunen fossiele projecten nog altijd met miljarden aan overheidssteun. Dit geldt ook voor de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB. Deze projecten zorgen niet alleen voor extra uitstoot van broeikasgassen, maar belemmeren bovendien de omschakeling naar een duurzame economie in Nederland en daarbuiten. Deze omschakeling is echter steeds urgenter, om het doel van het klimaatakkoord van Parijs om de opwarming van de aarde onder de 1,5 °C te houden nog te behalen.
In deze context analyseren de auteurs, in opdracht van Oil Change International, het internationaalrechtelijke kader dat van toepassing is op EKV's die ofwel handelen namens Staten of door hen worden gereguleerd of opereren als afzonderlijke entiteiten.
Professor Jorge E. Viñuales van de Universiteit van Cambridge, expert op het gebied van internationaal recht, klimaat- en energierecht en investeringsrecht, en advocaat Kate Cook van Londens advocatenkantoor Matrix Chambers, expert op het gebied van internationaal recht, klimaatrecht en mensenrechten, trekken in hun juridisch advies duidelijke conclusies: "Als de uiterst gevaarlijke gevolgen van klimaatverandering moeten worden afgewend ... is er geen ruimte voor extra fossiele brandstoffen infrastructuur en moet de bestaande infrastructuur of de uitstoot daarvan dringend worden verminderd."
Vijf duidelijke adviezen
Volgens de auteurs moeten landen de volgende vijf maatregelen nemen om aan hun internationaalrechtelijke verplichtingen met betrekking tot EKV-steun en klimaatverandering te voldoen:
a) Geen nieuwe aan fossiele brandstoffen gerelateerde projecten / activiteiten financieren of deze financiering verhogen;
b) Bestaande steun voor fossiele brandstoffen en daaraan gerelateerde projecten en activiteiten verminderen binnen een duidelijk, wetenschappelijk onderbouwd tijdsbestek;
c) Er zorg voor dragen dat het zogeheten lock-in effect, waarbij nieuwe investeringen in fossiele energie infrastructuur nieuwe uitstoot 'insluiten', wordt voorkomen;
d) Adequate procedures hanteren om de koolstofvoetafdruk van potentiële projecten in kaart te brengen; en
e) Richtlijnen implementeren om EKV-activiteiten in de context van de klimaatcrisis te monitoren.
Export Finance for Future-coalitie
Drie weken geleden startten Nederland en een aantal andere landen de Export Finance for Future coalitie. Nederland wil hierin een actieve rol vervullen en organiseert de volgende bijeenkomst van de coalitie. Dit is volgens ons een uitgelezen kans om ervoor te zorgen dat de coalitie voldoet aan geldende internationaalrechtelijke verplichtingen om de steun van EKV's voor de fossiele sector te stoppen.
Samen met Oil Change International en Milieudefensie heeft Both ENDS de verantwoordelijke ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken op het juridisch advies gewezen.
Thema's
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Paris Proof Export Support
Bijna tweederde van de exportkredietverzekeringen die Atradius DSB in de periode 2012 tot 2018 verleende, ging naar de fossiele-energiesector. Dat…
-
Dossier /Exportkredietverzekeringen: wie betaalt de rekening?
Both ENDS pleit bij de overheid voor het uitsluitend verlenen van exportkredietverzekeringen aan duurzame projecten die geen sociale- en…
-
Voor de pers / 11 November 2020Exportondersteuning voor vuile energie in Afrika
Rijke landen, waaronder Nederland, verleenden sinds het ondertekenen van het klimaatakkoord van Parijs bijna 50 keer zoveel exportsteun aan projecten gerelateerd aan fossiele brandstoffen als aan projecten voor schone energie in vier Afrikaanse landen. Dat blijkt uit een onderzoek van vijf milieuorganisaties uit Ghana, Nigeria, Togo en Oeganda in samenwerking met Milieudefensie en Both ENDS. De rijke landen verzekerden via hun exportkredietverzekeraars energieprojecten met een totale waarde van 11 miljard US dollar. De helft van deze exportsteun is gerelateerd aan fossiele…
-
Externe link / 24 August 2022Doorbraak: breuk met fossiele brandstoffen (Jaarverslag 2021)
Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief…
-
Publicatie / 11 November 2020
-
Blog / 19 September 2019Er ligt een kans van 1,5 miljard euro op de Vergeten Klimaattafel
Beloon risicovol internationaal ondernemen in groen en stop met de hulp aan de internationale fossiele industrie
Het klimaat is ‘hot’. Iedereen praat erover. ‘Iedereen doet wat’ roept de overheid in haar recent gestarte publiekscampagne. Goed plan. Laten we echt wat doen. Te beginnen met een stop op onze ondersteuning van de internationale handel door onze eigen Nederlandse multinationals in fossiele energie. Een kans van 1,5 miljard euro waarmee we klimaatverandering op internationale schaal kunnen tegengaan en tegelijkertijd onze innovatieve ondernemers een impuls kunnen geven. Vandaag aan de Vergeten Klimaattafel gaat het over de kansen voor Nederland om echt impact te hebben…
-
Brief / 4 May 2023
Brief NGO's aan exportkredietverzekeraar: MVO-beleid moet steviger
De Nederlandse overheid verleent via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB (ADSB) exportsteun aan bedrijven die activiteiten in het buitenland ondernemen. De staat wil dat projecten die het verzekert geen negatieve gevolgen hebben voor mens en milieu en stelt daarom eisen rondom maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Over het MVO-beleid liep tot eind april een consultatie waarop een coalitie van dertien maatschappelijke organisaties uit binnen- en buitenland, waaronder Both ENDS en Milieudefensie, heeft gereageerd.
-
Publicatie / 15 March 2023
-
Publicatie / 17 November 2019
-
Nieuws / 19 May 2022Reactie op Kamerbrief over uitvoering van de Glasgowverklaring
Both ENDS en 95 andere organisaties* hebben vandaag een brief gestuurd aan Staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij en de Minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking Liesje Schreinemacher om hen op te roepen de Glasgowverklaring onverkort na te komen. In deze verklaring, die Nederland en 33 andere landen tijdens de klimaattop in Glasgow hebben ondertekend, is afgesproken om direct publieke steun voor…
-
Nieuws / 12 July 2021WOB-verzoeken rondom exportsteun voor Mozambique gasproject
Begin dit jaar ondersteunde de overheid Nederlandse bedrijven met verzekeringen ter waarde van 903 miljoen euro, om hun deelname aan een gigantisch aardgasproject
in het Noorden van Mozambique mogelijk te maken. Both ENDS is al jaren, samen met partners uit Mozambique en Nederland, in gesprek met de exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de verantwoordelijke ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken over de mogelijke financiële, milieu-… -
Nieuws / 30 June 2020Extra exportondersteuning vanuit de overheid moet groen herstel stimuleren.
Bijna veertig maatschappelijke organisaties en netwerken uit de hele wereld, waaronder Both ENDS, stuurden vandaag een brief aan minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking en staatssecretaris Vijlbrief van Financiën. Ze vragen de bewindslieden ervoor te zorgen dat de…
-
Evenement / 4 November 2021, 16:45 - 18:00UNFCCC COP 26 side event ‘Aligning export finance with the Paris Agreement: high time to phase out fossil fuels’
Veel landen ondersteunen investeringen in fossiele brandstoffen in het buitenland via hun exportkredietverzekeraar (EKV). Dit draagt bij aan zogeaamde carbon lock-in, waarbij bedrijven of zelfs landen, om de investering terug te verdienen, zolang als de levensduur is van zo'n project, CO2 blijven uitstoten. Dat gaat vaak zelfs om perioden van decennia. Dit vertraagt de overgang naar hernieuwbare energiebronnen ernstig en is in strijd met met art. 2.1c van de het klimaatakkoord van Parijs.
Dit side-event gaat in op de gevolgen van exportfinanciering voor fossiele projecten in het mondiale Zuiden. Daarnaast worden concrete aanbevelingen gegeven om exportkredietverzekeraars CO2-arm te maken.
Meld jehier aan!
- Meld je hier aan (als je een bezoeker van de COP bent)…
-
Nieuws / 15 October 2021Duits onderzoek bevestigt: Nederlandse exportondersteuning is niet Paris Proof
De Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB opereert haaks op het Klimaatakkoord van Parijs; in naam van de Nederlandse Staat blijft het investeringen in fossiele brandstoffen flink ondersteunen. Dat blijkt uit een rapport van Duits onderzoeksbureau Perspectives Climate Research (PCR)…
-
Voor de pers / 19 May 2021Ondanks geweld 900 miljoen euro Nederlandse exportsteun naar Van Oord in Mozambique
Op 25 maart jl, een dag na bloedige aanslagen in Noord-Mozambique, besloot de Nederlandse staat tot een exportkredietverzekering ter waarde van 900 miljoen euro voor de activiteiten van baggeraar Van Oord in het land. Het bedrijf voert baggerwerkzaamheden uit in een zeer omstreden gasproject dat volgens Mozambikaanse belangengroepen een belangrijke rol speelt in het escalerende geweld in de regio. Maatschappelijke organisaties Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International en de Mozambikaanse organisaties waarmee zij samenwerken, zijn geschokt over de gang van zaken…
-
Nieuws / 28 August 2017Politici vragen om duurzame exportondersteuning
Both ENDS publiceerde afgelopen juni een rapport waarin duidelijk wordt dat Nederland via exportkredietverzekeraar Atradius Dutch State Business (ADSB) op grote schaal de fossiele brandstoffensector ondersteunt. Tussen 2012 en 2015 verleende ADSB in naam van de Nederlandse staat voor miljarden euro’s verzekeringen en garanties aan fossiel gerelateerde exportprojecten. Deze ondersteuning is totaal niet in lijn met het Klimaatakkoord van Parijs, vinden ook politici Van Raan (PvdD) en Beckerman (SP), en daarom stelden zij op 20 juni dit jaar vragen aan de staatssecretarissen van…
-
Voor de pers / 18 November 2019Persbericht: Overheid ondermijnt eigen klimaatbeleid met exportkredietverzekering
Nederland verstrekt jaarlijks exportkredietverzekeringen en –garanties ter waarde van 1,5 miljard euro aan Nederlandse bedrijven die actief zijn in de olie- en gassector in het buitenland. Deze ondersteuningbedraagt anderhalf keer het jaarlijkse bedrag dat het kabinet-Rutte uittrekt voor klimaatinitiatieven wereldwijd. De beoogde effecten van het Nederlandse internationale klimaatbeleid worden door deze fossiele exportsteun meer…
-
Publicatie / 18 June 2017
-
Nieuws / 4 November 2022Both ENDS naar de klimaattop in Egypte
Klimaatactie is keihard nodig om de opwarming van de aarde te beperken. De gevolgen van klimaatverandering zijn nu al te merken. Overstromingen in Pakistan en dicht bij huis kosten levens en zorgen voor veel emotionele en economische schade, terwijl lokale klimaatoplossingen nog steeds…
-
Nieuws / 21 July 2020Verzekert Nederland omstreden gaswinningsproject in Mozambique?
Eind vorige week maakte olie- en gasbedrijf Total bekend dat de Nederlandse overheid via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB onderdeel uitmaakt van een financieringspakket aan een omstreden gaswinningsproject in Mozambique. Het project, waar verschillende Nederlandse en buitenlandse bedrijven bij betrokken zijn, heeft grote gevolgen voor de plaatselijke bevolking en de natuur in de omgeving. Welk Nederlands bedrijf de…
