Nieuwe database toont welke bedrijven op zwarte lijsten van financiële instellingen staan

De database is uniek en voor iedereen toegankelijk. Maatschappelijke organisaties, media, lokale gemeenschappen, investeerders en overheden kunnen de lijst gebruiken om de bedrijven met grote risico's op sociaal en duurzaamheidsgebied (zogeheten Environmental, Social, en Governance [ESG] risico's) te identificeren. De database is gebaseerd op publieke informatie van 87 financiële instellingen uit 16 landen. In totaal worden 4532 bedrijven uitgesloten van financiering door deze financiële instellingen. De initiatiefnemers van de Financial Exclusions Tracker verwachten dat de lijst de druk op bedrijven vergroot om hun bedrijfsvoering te verbeteren.

Klimaat voornaamste reden

De meest genoemde reden om bedrijven uit te sluiten is betrokkenheid bij klimaatverandering en/of fossiele brandstoffen (40% van de uitsluitingen). Dit wordt gevolgd door betrokkenheid bij controversiële wapens (17%) en tabak (12%). De vierde meest genoemde reden is mensenrechtenkwesties; met dubieuze bedrijfspraktijken als vijfde reden.

Wereldwijd worden de volgende bedrijven het meest uitgesloten door investeerders en banken:

• Klimaatverandering (voornamelijk fossiele energie): 1 Cenovus Energy; 2 Suncor; 3 China Energy; 4 ExxonMobil; 5 Shandong Energy
• Controversiële wapens (clustermunitie, nucleaire wapens etc.): 1 Poongsan; 2 Northrop Grumman, 3 General Dynamics; 4 Larsen & Toubro; 5 LigNex1
• Tabak: 1 Philip Morris; 2 Altria Group; 3 British American Tobacco; 4 Japan Tobacco; 5 Imperial Brands
• Mensenrechten: 1 oliepijplijn producent Energy Transfer; 2 mijnbedrijf Vale; 3 supermarktketen Walmart; 4 mijnbouwbedrijf OCP Group; 5 olieproducent ConocoPhillips
• Bedrijfspraktijken (corruptie, belastingontwijking, etc.): 1 vleesgigant JBS; 2 Gazprom; 3 wapenproducent Elbit Systems; 4 Kangmei Pharmaceutical; 5 China National Petroleum Corporation (CNPC).

Het meest uitgesloten bedrijf is het Zuid-Koreaanse Poongsan Corporation. Dit bedrijf is door 75 investeerders en banken in de ban gedaan vanwege zijn betrokkenheid bij de productie van clustermunitie. Het valt op dat fossiele energiebedrijven veelvuldig uitgesloten worden. Niet alleen vanwege betrokkenheid bij klimaatverandering, maar ook vanwege schendingen van mensenrechten en controversiële bedrijfspraktijken. Shell is hier een goed voorbeeld van: het bedrijf wordt door 17 investeerders uit zes landen uitgesloten, vier investeerders doen dat om andere redenen dan de rol in de klimaatcrisis.

Gegevens diverse Nederlandse financials beschikbaar, maar niet iedereen is transparant

De Financial Exclusions Tracker wordt regelmatig bijgewerkt, want uitsluitingslijsten zijn voortdurend in beweging. De data is doorzoekbaar op basis van bedrijf, investeerder, thuisland van de investeerder of het bedrijf en op categorie van uitsluitingsreden. Veel Nederlandse investeerders en banken publiceren hun uitsluitingslijsten. De coalitie roept de resterende financiële instellingen op om ook hun uitsluitingslijsten te publiceren en strikter te letten op de sociale en duurzaamheidsimpact van hun financieringen.

De website maakt het mogelijk om de volledige dataset in Excel-format te downloaden, met daarin de exacte reden die door de financiële instelling genoemd is als uitsluitingsgrond (als deze is opgegeven) en een verwijzing naar het bronmateriaal.

De Financial Exclusions Tracker zou oorspronkelijk op maandag 2 oktober worden gelanceerd. Een paar uur voor de lancering werd er echter schadelijke code in de database geplant, waardoor de website onbereikbaar werd. Helaas is het niet mogelijk gebleken om te achterhalen wat de herkomst van deze ongeoorloofde handeling is, noch welk motief erachter zit.

Financial Exclusions Tracker is een initiatief van:

BankTrack, Both ENDS, Fair Finance International, Forests & Finance, Gezondheidsfondsen voor Rookvrij, Milieudefensie, PAX, Profundo Onderzoek & Advies, Rainforest Action Network en het Environmental Paper Network.

"Deze dataset laat bijvoorbeeld zien dat JBS, 's werelds grootste slachthuis en een van de grootste aanjagers van ontbossing en rechtenschendingen in het Amazonegebied, ook het meest uitgesloten bedrijf is in de categorie slecht bedrijfspraktijken. Dit zou een waarschuwingssignaal moeten zijn voor iedereen die overweegt zaken te doen met het bedrijf." Merel van der Mark, coördinator van de Forests and Finance Coalitie

"Deze nieuwe database zal onze lobby naar investeerders versterken en de database stelt ons ook beter in staat om mensen te helpen die getroffen worden door bedrijven die milieu- en mensenrechten schenden." Cindy Coltman, Senior Beleidsmedewerker Both ENDS.

"Het is bemoedigend om te zien dat gevaarlijke klimaatverandering de belangrijkste reden is dat banken en investeerders bedrijven uitsluiten van financiering. Goed voorbeeld doet volgen, en dat begint met transparantie. Rabobank en ING zijn de meest vervuilende banken van Nederland. Het is veelzeggend dat beide banken niet openbaar maken welke bedrijven zij uitsluiten, terwijl 87 andere financiële instellingen hier wél gewoon open over zijn." Peer de Rijk, campaigner bedrijfsleven Paris-proof, Milieudefensie

"Deze database is een waardevolle informatiebron voor financiële instellingen, media en NGOs. Als bedrijven in deze database voorkomen, zouden er alarmbellen moeten afgaan. We roepen investeerders en banken op hun uitsluitingslijsten met ons te delen, zodat deze database up to date kan blijven." Kees Kodde, project lead Fair Finance International

"Public exclusion is a very important way for investors to exercise influence when companies do not listen to their sustainability demands. This tool helps to amplify investor positions and increases the pressure on companies to act." Jakob König, leader of Fair Finance Sweden

"De tabaksindustrie is wereldwijd verantwoordelijk voor meer dan 8 miljoen doden per jaar en heeft een reputatie van misleiding en bedrog. Het is een industrie waarin je niet moet willen investeren. Deze database inspireert hopelijk andere partijen", zegt Hans Snijder, directeur van de Hartstichting en mede-bestuurder van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij waarin KWF, Hartstichting en Longfonds samen strijden voor een rookvrije generatie. "Het zou voor iedereen een no-brainer moeten zijn om afstand te nemen van deze industrie." Hans Snijder – directeur Hartstichting en mede-bestuurder van Gezondheidsfondsen voor Rookvrij