Nederland, het buitenland en de verkiezingen
Binnenkort zijn er verkiezingen in Nederland. De politieke partijen slijpen hun messen en hebben hun plannen inmiddels uiteengezet in lijvige partijprogramma's. Die gaan, niet verrassend, hoofdzakelijk over binnenlandse thema's. Het thema buitenland wordt vooral genoemd in het licht van kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven en als bedreiging op het gebied van gezondheid, privacy en concurrentie waartegen wij ons juist zouden moeten beschermen. Maar als we in Nederland willen verduurzamen moeten we vooral ook naar onze voetafdruk over de grenzen kijken en erop inzetten die te verkleinen. Both ENDS kijkt in de weken tot de verkiezingen waar binnen de partijprogramma's de kansen liggen.
Nederland is als klein landje zeer afhankelijk van het buitenland, daar zijn alle partijen het over eens. Zonder afzetmarkten voor onze landbouwproducten en zonder gas- en olierijke landen voor onze energie-import, zonder gunstig gelegen doorvoerhavens en zonder de sterke rug van Europa zou Nederland weinig voorstellen. Dat soort zaken moet derhalve beschermd worden. Zo nodig met regels en wetgeving en een stevige rol voor de overheid, dat vinden inmiddels zelfs de partijen die van huis uit alles aan de markt en het gezonde verstand overlaten. Volgens D66, CDA en VVD moet de overheid voortaan vaker optreden als 'marktmeester' om Nederlandse boeren en andere producenten, de Nederlandse burger en het Nederlandse klimaat te beschermen tegen invloeden van buitenaf. Bijvoorbeeld tegen bedrijven die maatschappelijk verantwoord ondernemen niet in de top-3 van prioriteiten hebben staan.
Nederland bedreiging voor veel landen
Voor veel landen echter, vormt juist Nederland het gevaar van buitenaf. Ons land neemt een prominente plaats in op het wereldtoneel als het gaat om handel, investeringen, land- en waterbouw en infrastructuur voor fossiele industrie. Nederland is nu een van de meest vervuilende economieën van Europa, niet in eigen land, maar door onze handels-activiteiten buiten de Nederlandse grenzen en en de effecten ervan op mensen en ecosystemen.
Bijna alle partijen kiezen voor duurzame koers
Partijen pleiten gelukkig massaal voor minder lange aanvoerlijnen, stoppen met het slepen van spullen over de hele wereld, minder grondstofgebruik, meer recycling, een circulaire economie. Zulke ambities hebben, bedoeld of niet, directe positieve gevolgen voor klimaat en biodiversiteit over onze grenzen heen. Want door de invoer van palmolie uit Indonesië en soja uit Brazilië af te bouwen, dragen we bij aan bosherstel. Als wij minder grootschalig produceren, hoeven we onze overschotten aan melk en tomaten niet langer te dumpen op de markten van West-Afrika, waardoor boeren daar niet meer tegen onze goedkope spullen hoeven te concurreren. Nu de politiek over de hele linie wil inzetten op verduurzaming, is dat ook goed nieuws voor de rest van de wereld.
Meer nodig
Toch is er meer nodig dan dat: als we echt iets willen bijdragen aan het afremmen van klimaatverandering zullen Nederlandse bedrijven en overheid niet alleen in eigen land klimaatneutraal moeten gaan opereren, maar ook in alle andere landen waar ze actief zijn. Als we willen overgaan op duurzame energiebronnen dan moeten we niet alleen
kijken naar hoe we in Nederland van het gas afkomen en meer gebruik kunnen maken van de wind, maar vooral ook moeten stoppen met het investeren in fossiele activiteiten in het buitenland. Als willen dat de landbouw verduurzaamt, dan moeten we niet alleen onze eigen boeren op weg helpen naar circulair, maar ook stoppen met het exporteren van grootschalige monocultuur naar andere landen. Als we willen dat product- en handelsketens korter en meer lokaal worden om onze producenten, werknemers en ons klimaat te beschermen, dan moeten wij direct stoppen met het importeren van niet- duurzame producten uit andere landen.
Overheid moet kaders stellen
Om dat voor elkaar te krijgen is een stevige overheid nodig; een marktmeester die kaders stelt. De strengere regels die onze toekomstige overheid gaat stellen zullen dan ook moeten gelden voor Nederlandse activiteiten in het buitenland. Want pas dan weten de boeren, burgers en ondernemers in de landen waar die activiteiten plaatsvinden zich voortaan, net als die in Nederland, beschermd tegen kwalijke invloeden van buitenaf.
Kansen benutten
Waar liggen binnen de huidige verkiezingsprogramma's de mogelijkheden voor zo'n coherent buitenlandbeleid? In periode tot de verkiezingen analyseren en duiden we de buitenlandparagrafen van een aantal partijen op de thema's klimaat, voedsel en handel en investeringen, om te zien waar de eventuele hiaten zitten. Maar we gaan vooral kijken waar de kansen liggen voor een nieuwe coalitie om de Nederlandse voetafdruk in de wereld waarvan Nederland onderdeel is, te verkleinen en juist een bijdrage te leveren aan wereldwijde verduurzaming.
Meer infomatie:
Both ENDS liet een analyse doen van de buitenlandparagrafen van een aantal partijprogramma's.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Blog / 21 June 2024
Internationale samenwerking - juist nu!
Door Karin van BoxtelHet toekomstige kabinet navelstaart op eigenbelang. Door internationale samenwerking de das om te doen en drastisch te bezuinigen, negeert het dat Nederland simpelweg niet los staat van de wereld. Half juni debatteerde de Tweede Kamer der Staten-Generaal over de tussentijdse begroting buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. Ook daar benadrukten verschillende partijen de noodzaak van internationale samenwerking, dat diplomaten en posten daarvoor hun werk moeten kunnen blijven doen, en de langjarige ondersteuning voor maatschappelijke organisaties nodig blijft.
-
Nieuws / 21 December 2023
Nederland is zeker niet roomser dan de paus
Nederland is in eigen land vrij goed op weg met de energietransitie, maar ons land blijft Nederlandse investeringen in fossiele projecten elders stimuleren. Dat is natuurlijk niet in lijn met de klimaatdoelen en dit soort projecten veroorzaken bovendien flinke problemen in de landen waar ze plaatsvinden. Aan welke knoppen kan een nieuw Kabinet draaien om de Nederlandse voetafdruk in het buitenland te verkleinen? Ellen Mangnus ging daarover in gesprek met verschillende experts: vandaag deel 2.
-
Nieuws / 18 December 2023
Aanbevelingen voor Nederlands buitenlandbeleid dat werkt voor mensen en milieu
De Tweede Kamerverkiezingen zijn voorbij, het stof is enigszins neergedaald. Hoe het ook gaat eindigen, één ding valt op: het gaat in Nederland vooral over Nederland, het buitenland is nauwelijks een thema in de verkiezingen en de formatie. Sterker nog, sommige winnaars in de verkiezingen zouden zich het liefst juist verder afschermen van de wereld om ons heen.
-
Nieuws / 14 December 2023
Nederland kan agrarische voetafdruk drastisch verkleinen
Both ENDS kijkt in de weken na de verkiezingen waar de politiek in de komende jaren op kan sturen om de Nederlandse voetafdruk over de grenzen te verkleinen en het Nederlandse buitenlandbeleid juist te laten werken voor mens en milieu. Dat doen we door in vier dubbelinterviews met steeds een eigen expert en iemand van buiten de organisatie.
-
Nieuws / 26 November 2023
Wij staan voor verbinding
Wij zijn bezorgd over de uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 22 november 2023. Nederland dreigt de rest van de wereld de rug toe te keren en zich verder achter zijn eigen dijken in te graven. Ondertussen worden binnen onze landsgrenzen mensen uitgesloten, hun plek in de samenleving wordt in twijfel getrokken.
-
Nieuws / 16 November 2023
Stemmen met wereldwijde impact
Dit artikel verscheen op donderdag 16 november op Joop.nl
Wegwerpfashion blijft ons land binnenstromen, de stikstofcrisis legt onze bouw stil en de energiearmoede stijgt, maar de Nederlandse politiek is aan het navelstaren. Terwijl dit problemen zijn die we als Nederland nooit in ons eentje kunnen oplossen. Want de kleding die we dragen, het eten dat op ons bord ligt, de elektriciteit die uit ons stopcontact komt: allemaal geproduceerd in wereldwijde handels- en productieketens. Met verstrekkende gevolgen, zowel in ons eigen land als ver, ver daarbuiten. Het zou naïef zijn om te denken dat we die problemen kunnen oplossen met alleen binnenlands beleid. En andersom: we ontlopen onze verantwoordelijkheid als we blijven hangen in de gedachte dat Nederland slechts een bescheiden rolletje speelt op het wereldtoneel. De recentste statistieken laten zien dat Nederland wereldwijd de vierde exporteur en de zevende importeur is van producten. Met de verkiezingen in het vooruitzicht, is het tijd om ook buiten ons kikkerlandje te kijken. Want het is ook in ons belang om te stemmen met wereldwijde impact.
-
Evenement / 15 November 2023, 20:00 - 22:00
Het mondiale klimaatdebat
Wat is de internationale impact van Nederlands klimaatbeleid en wat moet er de komende kabinetsperiode veranderen?
-
Evenement / 8 November 2023, 20:30 - 22:30
Verkiezingsdebat: Nederland in de wereld!
Wat er in het buitenland gebeurt, lijkt soms ver van ons bed. Toch raakt het ons allemaal. Onze energie en boodschappen werden flink duurder na de Russische inval in Oekraïne. De materialen in onze telefoons en elektrische auto's worden meer en meer de inzet van strijd tussen de EU, China, de VS en anderen. En, zoals we vanaf 2020 zagen, ziektes die ergens anders ontstaan kunnen in rap tempo ook onze samenleving platleggen.
-
Nieuws / 27 May 2021
Vrijdag 28 mei: internationale dag van de Klimaatwake
Tijdens de kabinetsformatie waakt een groep bezorgde burgers bij het Catshuis om continue aandacht te vragen voor de klimaatcrisis. Daarbij is er op vrijdag 28 mei aandacht voor het internationale aspect hiervan, op initiatief van Cordaid, Oxfam Novib, Care, ActionAid, WECF, Hivos en Tearfund. Both ENDS steunt dit initiatief van harte.
-
Nieuws / 15 March 2021
Hoe scoort Nederland op het halen van de SDG's?
In 2015 werden door de Verenigde Naties de Sustainable Development Goals (SDG's) in het leven geroepen. Deze 17 specifieke doelen, die allemaal met elkaar te maken hebben, zouden samen in 2030 moeten resulteren in een betere, eerlijke en meer duurzame wereld waarin niemand achterblijft. Nederland heeft zich als lid van de VN gecommitteerd aan het bevorderen van de SDG's, en elk jaar brengen het CBS en de Rijksoverheid rapporten uit over de voortgang. Volgens de initiatiefnemers van 'SDG Spotlight Nederland' is er echter behoefte aan een jaarlijks rapport dat de prestaties van Nederland op het gebied van specifieke SDG's vanuit een andere invalshoek bekijkt. Fiona Dragstra en Stefan Schuller van Both ENDS droegen bij aan de publicatie over 2020 en vertellen waarom deze volgens hen van belang is.
-
Nieuws / 14 March 2021
Stem voor het klimaat!
Verschillende collega's van Both ENDS maakten vandaag op verschillende locaties lawaai voor het klimaat tijdens het klimaatalarm. Onze collega Annelieke Douma gaf in Haarlem een korte speech over de grote rol die Nederland speelt in klimaatverandering en milieudegradatie buiten onze grenzen. Ze gaf daarbij een aantal suggesties die het Nederlandse buitenlandbeleid meteen al een heel stuk klimaatvriendelijker zouden maken. Hieronder de tekst die door haar werd uitgesproken.
-
Evenement / 13 March 2021
Klimaatalarm 2021
Aanstaande zondag slaan vele duizenden mensen in heel Nederland Klimaatalarm. Dat betekent dat er in 40+ steden mensen de straat op gaan, niet om te lopen, maar om netjes op anderhalve meter van elkaar vandaan te staan op een vaste plek, mét mondkapje en met of zonder bordje, om op die manier aandacht te vragen voor het klimaat. -
Evenement / 23 February 2021, 17:30 - 19:30
Het Grote Buitenlanddebat
Nederland is klein in oppervlakte, maar heeft een belangrijke rol op het wereldtoneel als het gaat om bijvoorbeeld handel, investeringen, land- en waterbouw. Wat is de impact van al die activiteiten en wat levert het ons en de landen waar ze plaatsvinden op? Aan welke knoppen moeten we draaien om onze voetafdruk te verkleinen? Waar liggen de kansen binnen de politiek?
-
Blog / 16 February 2021
Nederland kan veel bijdragen aan verduurzaming van landbouw – nationaal én internationaal
Door Karin van BoxtelAls Nederland haar landbouw en veeteelt wil verduurzamen en wil zorgen dat boeren een eerlijke prijs voor hun producten krijgen, zal ons land ook buiten de grenzen moeten kijken. Nederland is de op één na grootste exporteur van landbouwproducten ter wereld. We hebben grote impact, omdat we via onze handelsrelaties een intensief landbouwsysteem in stand houden dat leidt tot de vernietiging van ecosystemen en dat lokale productie ondermijnt. De voetafdruk van de Nederlandse economie is, mede door de handel in landbouwproducten, groot en groeiende. Dat moet en kan anders:Nederland heeft namelijk een goede uitgangspositie om de noodzakelijke landbouwtransitie aan te voeren. Gelukkig bieden de verkiezingsprogramma's die op tafel liggen, daarvoor genoeg aanknopingspunten. Een nieuwe coalitie kan dus voortvarend aan de slag.