Jahin Shams Sakkhar: “20 miljoen inwoners van Bangladesh moeten waarschijnlijk weg omdat de zeespiegel stijgt”
We hebben drie van onze partnerorganisaties gevraagd uit te leggen hoe de klimaatverandering het dagelijks leven van de mensen met wie ze werken aantast, wat ze doen om het tij te keren en of ze denken dat de klimaatrechtszaak tegen Shell relevant zou kunnen zijn in het kader van de klimaatverandering. Jahin Shams Sakkhar van UTTARAN (Bangladesh) vertelt over overstromingen, verzilting en gerechtigheid.
"Als het gaat om klimaatverandering behoort Bangladesh tot de kwetsbaarste landen ter wereld. De kustgebieden van Bangladesh en met name de gemeenschappen in het zuidwesten van het land staan al bloot aan verschillende - al dan niet door de mens veroorzaakte - rampen, zoals cyclonen en overstromingen. Die worden hoogstwaarschijnlijk nog ernstiger als gevolg van klimaatverandering. Het leven en het levensonderhoud van deze gemeenschappen lopen steeds meer risico.
De regenval in het gebied is volslagen onvoorspelbaar geworden. Het ene jaar hebben we veel regen en het andere nauwelijks. Binnen vijf tot tien dagen valt er soms evenveel als normaal in een maand. Dat leidt tot overstromingen en droogte en maakt de landbouw en aquacultuur buitengewoon kwetsbaar. In de regentijd (juni tot september) trekken vooral de mannen weg, met name naar Dhaka en het noorden van Bangladesh, op zoek naar werk. De vrouwen blijven achter met de kinderen en de ouderen en te weinig geld om de overstromingen het hoofd te bieden. Het is dus ook een kwestie van gender.
De stijging van de zeespiegel vormt waarschijnlijk het grootste gevaar voor de kustbevolking. Verschillende rapporten voorspellen dat de zeespiegelstijging ertoe zal leiden dat 13 tot 17% van het grondgebied van Bangladesh permanent onder water komt te staan. Daardoor zullen 20 miljoen mensen zich gedwongen zien weg te trekken. Aan de ene kant kunnen de rivieren in het zuidwesten steeds minder water bergen en aan de andere kant blijft de zeespiegel stijgen. De verzilting van het kustgebied verergert de huidige zoetwatercrisis, waardoor het vinden van drinkwater in een aantal kustgebieden nog moeilijker wordt.
De armen zijn nu al gedwongen ter plaatse duur water te kopen. Of ze drinken zout water met grote gezondheidsproblemen tot gevolg. In sommige kustgebieden besteden met name vrouwen 20 à 30% van hun leven aan het zoeken van drinkwater. De lokale bevolking zucht bovendien onder de toenemende hitte in het gebied. 's Zomers loopt de temperatuur soms op tot boven de 45 graden. Veel landbouwproducten verbranden in dat geval en hittestress is sowieso gevaarlijk voor de mens
De kustbewoners die het zich kunnen veroorloven proberen zich op verschillende manieren aan te passen aan de klimaatverandering. Ze planten de rijst bijvoorbeeld aan in een ander seizoen, stappen over op groente-, rijst- en fruitsoorten die bestand zijn tegen verzilting of gaan verschillende gewassen verbouwen. Er lopen verschillende initiatieven in het gebied. Sommige zijn afkomstig van de overheid of NGO's, waaronder diverse autonome, wendbare en inheemse organisaties. Maar de extreem arme gemeenschappen zijn het kwetsbaarst en hebben enorme moeite zich aan het veranderende klimaat aan te passen. Hun rest maar een keuze: elke dag vertrekken ze met honderden tegelijk, tijdelijk of voorgoed.
Bij Uttaran vinden we deze rechtszaak tegen Shell heel belangrijk omdat deze om gerechtigheid draait. Het gaat niet alleen om Shell. Al die bedrijven en landen die sinds jaar en dag de grootste uitstoot van CO2 veroorzaken moeten eindelijk hun verantwoordelijkheid gaan nemen. Het is moeilijk te verteren dat de allerarmsten dag in dag uit een achterhoedegevecht moeten voeren, omdat anderen zich niet verantwoordelijk voelen en maar broeikasgassen blijven uitstoten, waar niets aan wordt gedaan. Het is een kwestie van gerechtigheid. Het is een kwestie van leven: niet van slechts een handjevol, maar van miljoenen mensen hier in Bangladesh en elders in de wereld."
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
De Klimaatzaak tegen Shell
Both ENDS is mede-eiser in de Klimaatzaak die Milieudefensie aanspant tegen Shell om het bedrijf er toe aan te zetten te stoppen met het veroorzaken van klimaatschade. Shell heeft al tientallen jaren kennis van de ernst van het klimaatprobleem, maar blijft toch inzetten op klimaatvervuilende olie- en gaswinning. Zo ondermijnt Shell de kans om de klimaatdoelen te behalen. Bedrijven hebben de verantwoordelijkheid om de maatschappij en het klimaat geen ernstige schade toe te brengen. Omdat Shell zelf geen verantwoordelijkheid neemt, stappen we samen naar de rechter. In het kort is onze eis dat Shell geen broeikasgassen meer uitstoot in 2050 en haar activiteiten volledig in lijn brengt met de klimaatdoelen die in het Parijsakkoord zijn vastgelegd.
-
Nieuws / 19 maart 2019
Ana di Pangracio: “Degradatie van wetlands plus klimaatverandering: hét recept voor een rampscenario”
We hebben drie van onze partnerorganisaties gevraagd uit te leggen hoe klimaatverandering het dagelijks leven van de mensen met wie ze werken aantast, wat ze doen om het tij te keren en of ze denken dat de klimaatrechtszaak tegen Shell relevant zou kunnen zijn in het kader van de klimaatverandering. Ana di Pangracio, werkzaam voor FARN (Argentinië), vertelt over de klimaatbedreigingen voor de grote wetlands die cruciaal zijn om de wereldwijde klimaatverandering in te dammen.
-
Nieuws / 12 april 2019
Sara Crespo Suarez: “De landbouw in Bolivia wordt zwaar getroffen door de klimaatverandering”
We hebben drie van onze partnerorganisaties gevraagd uit te leggen hoe de klimaatverandering het dagelijks leven van de mensen met wie ze werken aantast, wat ze doen om het tij te keren en of ze denken dat de klimaatrechtszaak tegen Shell relevant zou kunnen zijn in het kader van de klimaatverandering. Sara Crespo Suarez van onze partner Probioma in Bolivia legt uit hoe de gevolgen al merkbaar worden in haar land.
-
Voor de pers / 5 april 2019
Persbericht: Dagvaarding voor Shell in klimaatzaak
Den Haag, 5 april 2019 – Shell is gedagvaard wegens klimaatschade. Milieudefensie, zes mede-eisende organisaties en 17.379 Nederlanders eisen dat Shell handelt in lijn met de klimaatdoelen uit het Parijsakkoord. Het is voor het eerst dat van een bedrijf geëist wordt dat het zich houdt aan de klimaatdoelen. De dagvaarding werd vanmiddag aan Shell overhandigd door de organisaties en een grote groep mede-eisers.
-
Evenement / 4 april 2019, 15:00 - 17:00
Loop vrijdag 5 april mee naar het hoofdkantoor van Shell!
Both ENDS is mede-eiser in de Klimaatzaak tegen Shell, en op vrijdag 5 april wordt de dagvaarding ingediend waarmee we Shell aanklagen voor het veroorzaken van klimaatverandering. Normaal gesproken stuur je dan een deurwaarder langs om het pak papier te overhandigen, maar Milieudefensie en de mede-eisende organisaties willen met zoveel mogelijk andere mede-eisers naar het hoofdkantoor van Shell om de dagvaarding persoonlijk te overhandigen. Met een mars, toespraken, muziek en honderden mensen!
Wanneer: Vrijdag 5 april
Waar: Den Haag
15:00 Verzamelen Malieveld
15.30 Gezamenlijk lopen richting het hoofdkantoor van Shell
16.00 Toespraak van onder anderen onze advocaat Roger Cox
16:15 Aanbieden van de dagvaarding bij Shell
16:45 Avondprogramma tot ongeveer 19:00 in ZZIIN (vlakbij Den Haag Centraal) met hapjes en inspiratie.We willen graag weten hoeveel mensen we op 5 april kunnen verwachten. Ben jij erbij?
Meld je dan graag aan voor het Facebook-event
-
Nieuws / 28 mei 2021
Uitspraak in klimaatzaak tegen Shell is een overwinning voor de hele wereld
'Historische uitspraak', 'uniek vonnis', 'verpletterende overwinning'. De superlatieven vlogen ons in de media gisteren om de oren, toen duidelijk werd dat de rechter Royal Dutch Shell dwingt om haar CO2 uitstoot in het jaar 2030 met 45% te hebben verminderd. Voor de eisers, waaronder Both ENDS, was de uitspraak zeer hoopgevend, net als voor heel veel mede-eisers en burgers die de zaak een warm hart toedroegen.
-
Voor de pers / 26 mei 2021
Historisch: rechter legt Shell drastische vermindering CO2-uitstoot op
Den Haag, 26 mei 2021 - Voor het eerst in de geschiedenis heeft de rechter een bedrijf aansprakelijk gehouden voor het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering. Vandaag legde de Haagse rechtbank Shell een snelle groene koerswijziging op in de zaak die Milieudefensie met 17000 mede-eisers en 6 andere organisaties (ActionAid Nederland, Both ENDS, Fossielvrij Nederland, Greenpeace Nederland, Jongeren Milieu Actief en de Waddenvereniging) tegen het bedrijf aanspande. Shell moet binnen tien jaar zijn CO2-uitstoot met netto 45% hebben teruggebracht. Dit vonnis heeft nationaal en internationaal gevolgen voor Shell en andere grote vervuilers.
-
Nieuws / 27 november 2020
Klimaatzaak tegen Shell is juist voor het mondiale Zuiden cruciaal
Volgende week begint de Klimaatzaak die Milieudefensie tegen Royal Dutch Shell heeft aangespannen om het bedrijf te dwingen te stoppen met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering en een meer duurzame koers te gaan varen. Zes Nederlandse organisaties besloten mede-eiser te worden. Onder hen ActionAid en Both ENDS, organisaties die buiten de Nederlandse grenzen werken aan mensenrechten, gendergelijkheid, milieu en duurzame ontwikkeling. Op het eerste gezicht niet heel voor de hand liggend? Juist wel, zeggen Nils Mollema (ActionAid) en Niels Hazekamp (Both ENDS).
-
Publicatie / 23 september 2020
-
Nieuws / 21 juli 2021
Hoger beroep Klimaatzaak toont onwil Shell om verantwoordelijkheid te nemen
Gisteren werd duidelijk dat Royal Dutch Shell in beroep gaat tegen de uitspraak van de rechter in de Klimaatzaak die Milieudefensie samen met zes andere organisaties*, waaronder Both ENDS, tegen het bedrijf had aangespannen. Die uitspraak luidde dat Shell uiterlijk in 2030 45% van zijn CO2-uitstoot moet verminderen ten opzichte van 2019.
-
Voor de pers / 23 september 2020
Rapport: Klimaatplannen olie- en gasreuzen onvoldoende om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen
Olie- en gasbedrijven beweren vaak dat zij een deel van de oplossing voor de klimaatcrisis zijn, maar de realiteit is heel anders. In deze vandaag uitgekomen publicatie worden de huidige klimaatplannen van acht van de grootste olie- en fossielgasbedrijven - BP, Chevron, Eni, Equinor, ExxonMobil, Repsol, Shell en Total - geanalyseerd. En wat blijkt: met geen enkele van de in het onderzoek geëvalueerde klimaatstrategieën, plannen en toezeggingen wordt het belangrijkste klimaatdoel van Parijs - de opwarming van de aarde moet onder 1,5 graden Celcius blijven - gehaald.
-
Brief / 8 juli 2021
Klimaat-brandbrief: Na Shell-vonnis moeten ook banken, pensioenfondsen en verzekeraars aan de bak
Een groep maatschappelijke organisaties, waaronder Both ENDS, doet een oproep aan de grootste financiële instellingen van Nederland voor daadkrachtige klimaatactie. De brief is verstuurd aan de CEO's en bestuursvoorzitters van de banken ABN AMRO, ING en Rabobank, pensioenfondsen ABP en PFZW, verzekeraars NN Group (Nationale Nederlanden), Achmea en Aegon en kredietverzekeraar Atradius.
-
Voor de pers / 26 maart 2019
Vermogend Nederland haalt 200 miljoen aan persoonlijke investeringen uit fossiele industrie
Gezamenlijk persbericht van Both ENDS en Fossielvrij NL - 26 maart 2019
Een groep van 22 vermogende Nederlanders heeft besloten om al hun persoonlijk vermogen weg te halen uit de top 200 olie-, gas- en kolenbedrijven. In totaal gaat het om een persoonlijk vermogen van ongeveer 200 miljoen euro. De 'pledgers' beloven om binnen nu en drie tot vijf jaar al hun investeringen weg te halen uit de fossiele industrie. Ze geven daarmee een duidelijk signaal af dat zij niet willen dat hun vermogen bijdraagt aan het veroorzaken van desastreuze klimaatverandering.
-
Video / 14 februari 2019
Word mede-eiser in de klimaatzaak tegen Shell!
Both ENDS is mede-eiser in de klimaatzaak tegen Shell. In deze video zie je waarom. Word jij ook mede-eiser?
-
Externe link / 12 februari 2019
Alles over de klimaatzaak
Samen met Milieudefensie en 5 andere milieu-organisaties klagen wij Shell aan. Wil jij ook mede-eiser worden, net als wij en duizenden Nederlanders? Lees alles over deze zaak op klimaatzaakshell.nl.
-
Nieuws / 4 juli 2019
Bangladesh: Gemeenschappen voor vrije rivieren
De getijderivieren in het zuidwestelijke kustgebied van Bangladesh verdwenen toen de uiterwaarden in de jaren zeventig werden vervangen door polders Nederlandse stijl. De rivieren zijn inmiddels dichtgeslibd, dus blijft het water tussen de dijken staan tijdens het regenseizoen. De bodem raakt verzadigd met water en de gevolgen ervan worden met het jaar erger. Vooral de vrouwen hebben eronder te lijden, omdat de mannen tijdens het regenseizoen op zoek gaan naar tijdelijk werk in de stad. Uttaran is een NGO die zich inzet voor verandering van zowel het beleid als de praktijk.
-
Nieuws / 2 april 2024
De Klimaatzaak tegen Shell
Op 26 mei 2021 won Milieudefensie samen met zes NGO's de Klimaatzaak tegen Shell. Het bedrijf moet van de rechter zijn CO2-uitstoot in 2023 met 45% verminderen (ten opzichte van 2019). Shell besloot in hoger beroep te gaan. De zittingsdagen van het hoger beroep vinden plaats op 2, 3, 4 en 12 april 2024. We hopen dat er een paar maanden later dit jaar een uitspraak van de rechter komt.
-
Nieuws / 22 maart 2021
Het belang van genderperspectief in het Nederlands waterbeleid
Steeds meer partijen in de Nederlandse watersector erkennen het belang van een inclusieve aanpak bij klimaatadaptatie. Echter, daar waar onze kennisinstellingen en bedrijven betrokken zijn bij delta- en masterplannen, zoals in Bangladesh en de Filipijnen, blijkt de praktijk weerbarstig. Uitgaan van lokale realiteiten, kwetsbaarheden en ongelijkheden, zoals die tussen mannen en vrouwen, is essentieel voor goede plannen die iedereen in staat stellen zich aan te passen aan klimaatverandering.
-
Nieuws / 13 augustus 2021
Voedselsoevereiniteit in de polders van zuidwest Bangladesh
De nood is hoog in de zuidwestelijke delta van Bangladesh. Door de stijgende zeespiegel nemen overstromingen toe en dreigt het gebied onbewoonbaar te worden, ondanks de op Nederlandse leest geschoeide dijken en polders uit de vorige eeuw. Partnerorganisatie Uttaran werkt met lokale gemeenschappen aan klimaatbestendige oplossingen die de leefomgeving herstellen en de bewoners voorzien van zeggenschap over hun toekomst en voedselproductie.
-
Nieuws / 17 september 2019
Both ENDS en de klimaatstaking
Op 20 en 27 september wordt wereldwijd actie gevoerd voor het klimaat. In Nederland organiseren op 27 september vele organisaties een gezamenlijke staking en manifestatie in Den Haag. Dit is waarom Both ENDS meestaakt.