TotalEnergies en Chinese National Offshore Oil Cooperation (CNOOC) ontwikkelen momenteel in Oeganda een oliewinnings- en transportproject: East African Crude Oil Pipeline (EACOP). Het project – de aanleg van een verwarmde pijpleiding (EACOP) van maar liefst 1445 kilometer lang dwars door Oeganda en Tanzania om ruwe olie te kunnen exporteren, zorgt voor steeds meer mensenrechtenschendingen en milieuschade. Dat baart maatschappelijke organisaties in Oeganda en erbuiten zeer veel zorgen. Both ENDS heeft daarom samen met partnerorganisaties in Oeganda deze week een brandbrief gestuurd naar twaalf pensioenfondsen en vermogensbeheerders met investeringen in TotalEnergies and CNOOC.

Op 16 september zijn 9 leden van de Save Bugoma Forest Campaign in Uganda onrechtmatig gearresteerd. Eén van hen werkt voor de organisatie AFIEGO, waar Both ENDS mee samenwerkt. De leden van de Save Bugoma Forest campagne waren in de zuidelijke provincie Hoima om deel te nemen aan een vreedzame demonstratie die erop gericht was de vernietiging van het Bugoma-bos voor de suikerrieteelt en oliewinning te stoppen.

Uganda is een van de landen waar de situatie voor milieu-organisaties verslechtert. Om onze partners beter te kunnen ondersteunen in hun veiligheid, heeft Both ENDS stappen gezet naar een meer systematische en pro-actieve aanpak. In 2022 hebben we middelen gevonden om zes Ugandese organisaties te versterken in hun onderlinge samenwerking, bij hun zichtbaarheid en in hun beleidsbeïnvloeding voor een duurzame toekomst.

Dit artikel is beschikbaar in het Engels.

Both ENDS is geschokt door de dramatische berichten van de afgelopen dagen over aanslagen in Palma, Cabo Delgado, Mozambique. Onze gedachten gaan uit naar de dodelijke slachtoffers, naar hen die nog steeds vermist zijn en naar nabestaanden en dierbaren. Both ENDS staat in nauw contact met lokale partnerorganisaties om hen waar mogelijk te ondersteunen. Er worden nog steeds veel mensen vermist, ook leden van boerenvakbond UPC waarmee Both ENDS nauw samenwerkt.

Update 10 juni: Op de avond van 9 juni is Stephen gevonden, achtergelaten langs de weg. Hij is er slecht aan toe, na een week van zware mishandeling. Hij leeft nog, is veilig en in contact met zijn familie. Wij bedanken iedereen die de statement heeft gedeeld. Deze internationale druk heeft geholpen.

8 Juni: Meer dan 115 internationale maatschappelijke organisaties roepen op  tot de onmiddellijke en onvoorwaardelijke vrijlating van Stephen Kwikiriza. Milieuactivist Stephen is op 4 juni ontvoerd door agenten in burger in Kampala en wordt sindsdien incommunicado vastgehouden. Lees hier de verklaring van de maatschappelijke organisaties en de oproep aan de Oegandese autoriteiten (de verklaring is in het Engels).

Vandaag stuurde een groep maatschappelijke organisaties uit Europa en uit Mozambique, waaronder Both ENDS, een brief naar de staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdiensten en naarde minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. In de brief roepen de organisaties op om de beslissing tot het verlenen van exportondersteuning ter waarde van bijna een miljard euro voor onder andere baggerbedrijf Van Oord, terug te trekken.

Begin dit jaar ondersteunde de overheid Nederlandse bedrijven met verzekeringen ter waarde van 903 miljoen euro, om hun deelname aan een gigantisch aardgasproject
in het Noorden van Mozambique mogelijk te maken. Both ENDS is al jaren, samen met partners uit Mozambique en Nederland, in gesprek met de exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de verantwoordelijke ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken over de mogelijke financiële, milieu- en sociale risico's van het gasproject. 

De bewoners van de Nigerdelta zijn al tientallen jaren het slachtoffer van lucht- en watervervuiling door de activiteiten van Shell. Dit jaar heeft vrouwenorganisatie Kebetkache uit Nigeria Shell tijdens de aandeelhoudersvergadering ter verantwoording geroepen voor de gevolgen. Olielekkages moeten worden opgeruimd en het affakkelen van de vrijkomende gassen moet stoppen. Dit is inmiddels des te urgenter geworden door de COVID-pandemie. Schoon water is immers hard nodig om te voorkomen dat het virus zich verspreidt.

Volgende week begint de Klimaatzaak die Milieudefensie tegen Royal Dutch Shell heeft aangespannen om het bedrijf te dwingen te stoppen met het veroorzaken van gevaarlijke klimaatverandering en een meer duurzame koers te gaan varen. Zes Nederlandse organisaties besloten mede-eiser te worden. Onder hen ActionAid en Both ENDS, organisaties die buiten de Nederlandse grenzen werken aan mensenrechten, gendergelijkheid, milieu en duurzame ontwikkeling. Op het eerste gezicht niet heel voor de hand liggend? Juist wel, zeggen Nils Mollema (ActionAid) en Niels Hazekamp (Both ENDS).

Gisteren werd duidelijk dat Royal Dutch Shell in beroep gaat tegen de uitspraak van de rechter in de Klimaatzaak die Milieudefensie samen met zes andere organisaties*, waaronder Both ENDS, tegen het bedrijf had aangespannen. Die uitspraak luidde dat Shell uiterlijk in 2030 45% van zijn CO2-uitstoot moet verminderen ten opzichte van 2019.

Eind vorige week maakte olie- en gasbedrijf Total bekend dat de Nederlandse overheid via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB onderdeel uitmaakt van een financieringspakket aan een omstreden gaswinningsproject in Mozambique. Het project, waar verschillende Nederlandse en buitenlandse bedrijven bij betrokken zijn, heeft grote gevolgen voor de plaatselijke bevolking en de natuur in de omgeving. Welk Nederlands bedrijf de overheid zou gaan verzekeren is nog onduidelijk.

Both ENDS streeft ernaar dat maatschappelijke organisaties hun werk veilig kunnen doen, om zo de besluitvorming over ecosystemen, milieurechtvaardigheid en mensenrechten te kunnen beïnvloeden. Maar de ruimte voor deze organisaties om zich uit te spreken krimpt op veel plekken. Repressie, bedreiging en geweld tegen milieu- en mensenrechtenverdedigers, inclusief onze partners, neemt toe.

Een verkorte versie van dit artikel werd op 18 november 2020 gepubliceerd in het FD.

We sluiten kolencentrales, we gaan van het gas af en we verduurzamen onze industrie. Maar onze inzet voor de wereldwijde klimaatcrisis stopt bij de grens. Want Nederland sponsort nog altijd de wereldwijde olie- en gasavonturen van Nederlandse fossiele bedrijven met 1,5 miljard euro per jaar aan staatsverzekeringen. Dankzij dit beleid raken arme landen als Mozambique verslaafd aan een fossiele economie zonder toekomst.

In 2015 werden door de Verenigde Naties de Sustainable Development Goals (SDG's) in het leven geroepen. Deze 17 specifieke doelen, die allemaal met elkaar te maken hebben, zouden samen in 2030 moeten resulteren in een betere, eerlijke en meer duurzame wereld waarin niemand achterblijft. Nederland heeft zich als lid van de VN gecommitteerd aan het bevorderen van de SDG's, en elk jaar brengen het CBS en de Rijksoverheid rapporten uit over de voortgang. Volgens de initiatiefnemers van 'SDG Spotlight Nederland' is er echter behoefte aan een jaarlijks rapport dat de prestaties van Nederland op het gebied van specifieke SDG's vanuit een andere invalshoek bekijkt. Fiona Dragstra en Stefan Schuller van Both ENDS droegen bij aan de publicatie over 2020 en vertellen waarom deze volgens hen van belang is.