Niet-houten bosproducten (NTFPs)

Niet-houten bosproducten kunnen worden gedefinieerd als "alle organische materialen, behalve hout, die uit het bos worden gehaald voor menselijk gebruik". Deze producten zijn niet alleen afkomstig van bomen, maar ook van allerlei planten, schimmels en dieren die hun habitat vinden in het bosecosysteem. Voorbeelden van dit soort bosproducten zijn wilde honing, vruchten, eetbare bladeren en wortels, medicinale planten, kruiden, gom, brandhout en rotan. Ze komen zowel uit "natuurlijke" primaire bossen als uit beheerde, secundaire of aangetaste bossen.

De voordelen van niet-houten bosproducten voor de veerkracht van gemeenschappen

Het duurzame beheer en de marketing van niet-houten bosproducten bieden een nieuwe mogelijkheid voor het promoten van een milieuvriendelijk plan waarbij tropische bossen tegelijk economisch ontwikkeld en beschermd worden, en ook de toegang tot natuurlijke hulpbronnen, inkomensposities en veerkracht van de (bos)gemeenschappen verbeterd wordt.

Niet-houten bosproducten spelen een belangrijke rol in het levensonderhoud van bosgemeenschappen. In duurzaam beheerde bossen liggen zulke bosproducten altijd voor het oprapen en ze zijn minder vatbaar voor ziektes, extreme weersomstandigheden en klimaatverandering dan producten van plantages en andere grootschalige productiemethoden.

Naast het verbeteren van de voedsel- en inkomenssituatie van gemeenschappen, bieden projecten die het gebruik van NTFP's bevorderen ook de kans om andere problemen op te lossen, zoals landrechten, bosbeheer en gendergelijkheid.

Niet-houten bosproducten, landrechten en behoud van bossen

Both ENDS werkt al lange tijd samen met partners zoals de Non-Timber Forest Products Exchange Programme (NTFP-EP) en de Keystone Foundation. Samen promoten we de rol van niet-houten bosproducten bij het behoud van bossen en verbetering van het levensonderhoud bij beleidsmakers op nationaal en internationaal niveau.

Om ervoor te zorgen dat gemeenschappen dit soort bosproducten kunnen verzamelen, gebruiken en verkopen is het altijd een belangrijke prioriteit geweest om hun toegang tot de omliggende bossen veilig te stellen. Tegelijkertijd spelen de bosproducten een rol in het behoud van bossen, omdat ze laten zien dat een bos ook economische waarde heeft zonder daarbij de nadruk te leggen op hout. Zodoende is het werk van Both ENDS en partners op het gebied van niet-houten bosproducten ook belangrijk in de strijd tegen landonteigening, ontbossing en de aantasting van ecosystemen.

Ontwikkeling van bosproducten als een genderrechtvaardige klimaatoplossing

Afhankelijk van de context wordt het oogsten en verwerken van NTFP's voornamelijk uitgevoerd door vrouwen. Vrouwen spelen ook een belangrijke rol als kennishouders en voorlichters over NTFP's en andere lokale klimaatbestendige oplossingen. Desalniettemin hebben vrouwen vaak geen zeggenschap over de inkomsten uit de verkoop van NTFP's, en is hun toegang tot formele of verre markten beperkt als gevolg van maatschappelijke normen die hun mobiliteit beperken. Door de beperkingen die hen opgelegd worden door traditionele gendernormen of het patriarchaat, hebben vrouwen weinig beslissingsbevoegdheid of bestuursmacht.

In het kader van de Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA) werken Both ENDS, NTFP-EP en Keystone samen aan het verbinden van klimaatactie-, vrouwenrechten- en milieurechtvaardigheidsorganisaties. Hierdoor kunnen vrouwenorganisaties en inheemse gemeenschappen aandacht vragen voor de bredere toepassing van hun eigen klimaatmitigatie- en aanpassingsstrategieën. Deze strategieën worden genderrechtvaardige klimaatoplossingen (Gender Just Climate Solutions) genoemd en omvatten onder andere duurzame, op bosproducten gebaseerde inkomstenbronnen voor de gemeenschap.

NTFP-EP en Keystone verlenen kleine subsidies aan meer dan 50 bosgemeenschappen in Azië om daarmee door vrouwen opgezette NTFP-initiatieven te versterken. Daarnaast creëren de organisaties met deze subsidies mogelijkheden voor vrouwen om bij te dragen aan het opbouwen van de gemeenschap en om oplossingen en alternatieven aan te dragen voor de problemen waarmee zij worden geconfronteerd. Door speciaal voor vrouwen middelen vrij te maken, krijgen zij duidelijk meer zeggenschap en leiderschap over hun eigen ontwikkelingstrajecten. Het verbetert hun rol als kennishouders in de besluitvorming en in het beheer van de toegang tot hulpbronnen.

Bosproducten: goed voor meer dan alleen de bescherming van bossen

Door aandacht voor niet-houten bosproducten worden de inkomens van gemeenschappen en hun toegang tot voedsel verbeterd. Daarnaast worden er ook andere onderwerpen aangepakt zoals landrechten, traditioneel bosbeheer, gendergelijkheid en bestendigheid tegen klimaatverandering.