Jaarverslag 2023

Als je door de ogen van vrouwen naar schadelijke projecten kijkt, dan zie je hoe internationale financiële instellingen (IFI's) deel uitmaken van de grote, ingewikkelde puzzel achter die projecten. Daarom hebben we in 2019 experts op het gebied van IFI's en vrouwenrechten bij elkaar gebracht, zodat ze van alkaar kunnen leren.

Dinsdag 29 juni en donderdag 1 juli zendt het actualiteitenprogramma Netwerk twee items - Stroom stinkt! - uit over de herkomst van in Nederland gebruikte steenkolen. Veel Nederlandse energiemaatschappijen gebruiken voor de opwekking van stroom kolen uit ontwikkelingslanden als Zuid-Afrika en Colombia. De werkomstandigheden in de mijnen zijn vaak heel slecht en de winning heeft enorme gevolgen voor het lokale natuur- en leefmilieu. Landbouwgronden worden verwoest en grond- en drinkwater raken vervuild met chemicaliën gebruikt in de mijnen. Both ENDS' partners uit Zuid-Afrika en Colombia doen in de uitzending hun verhaal.

In 2019 heeft de Karambot Women's Agriculture Group (Nepal) hun gemeentelijke overheid overtuigd hun irrigatieproject the financieren, nadat ze een training op het gebied van planning en budgettering hadden gevolgd.

Both ENDS was aanwezig bij de 'Rondetafel over Klimaat en Vergroening', georganiseerd door minister Schreinemacher (Handel en Ontwikkelingssamenwerking). Het gesprek dient als input voor zowel de beleidsnota als het Internationale Klimaat- en Milieubeleid die ze de komende maanden beide zal presenteren. Ter voorbereiding van het gesprek deelden we onze visie op hoofdlijnen met haar.

In 2019 kwamen vrouwen uit Semanga, Indonesië in actie om de waterkwaliteit in hun gemeenschap te verbeteren, die beïnvloed wordt door palmolielantages. "De vervuiling moet een keer stoppen, en ik kan daar een rol in spelen." 

Both ENDS streeft ernaar dat maatschappelijke organisaties hun werk veilig kunnen doen, om zo de besluitvorming over ecosystemen, milieurechtvaardigheid en mensenrechten te kunnen beïnvloeden. Maar de ruimte voor deze organisaties om zich uit te spreken krimpt op veel plekken. Repressie, bedreiging en geweld tegen milieu- en mensenrechtenverdedigers, inclusief onze partners, neemt toe.

Vandaag brengen Milieudefensie en Both ENDS een rapport uit 'Bescherming voor klimaatvervuilers: Nederlandse investeringsverdragen als obstakel voor de energietransitie'. Het rapport concludeert onder andere dat de vijf grootste olie- en gasbedrijven in de wereld minimaal 140 brievenbusfirma's in Nederland hebben waarmee ze aanspraak kunnen maken op investeringsbescherming. 

Tidal River Management (TRM) is een methode voor waterbeheer die is gebaseerd op traditionele kennis van de deltagemeenschappen van Bangladesh. In 2019 heeft Uttaran ervoor helpen zorgen dat TRM door beleidsmakers werd erkend als oplossing tegen overstromingen, en dat ook de stem van jongeren en vrouwen werd gehoord. 

Both ENDS en Oxfam Novib verwelkomen het nieuwe SDG-Leenfonds van FMO. Dit fonds gaat ruim 1 miljard investeren in leningen aan kleine en middelgrote bedrijven in lage- en middeninkomenslanden, in de sectoren schone energie, inclusieve financiële dienstverlening en duurzame landbouw. De organisaties maken zich tegelijkertijd zorgen over de impact op de gewone mensen in de landen waar het geld van het fonds straks terechtkomt.

Afgelopen zaterdag 10 december jl. werd Both ENDS' oprichter, bestuurslid en adviseur Irene Dankelman benoemd tot Officier in de Orde van Oranje Nassau vanwege haar inzet voor gemarginaliseerde groepen in de wereld. Both ENDS is zeer verheugd dat Irene erkend wordt in het werk dat ze heeft gedaan voor een eerlijke en duurzame wereld.

In de eerste twee jaar van "Communities Regreen the Sahel" zijn meer dan 10.000 boeren getraind in Farmer-Managed Natural Regeneration en de methode wordt al op meer dan 44.000 hectare toegepast.Bovendien is het aantal overeenkomsten tussen boeren en nomadische herders significant gestegen, wat belangrijk is om conflicten te voorkomen. 

"Als het de fossiel-gebaseerde "echte economie" is die ons naar de afgrond van de klimaatcrisis rijdt, dan zit de financiële sector achter het stuur." Daarom heeft Both ENDS zich in 2019 ingezet voor fossielvrije investeringen door zowel individuen als publieke instituties zoals de Europese Investeringsbank (EIB). 

Het is een burgercomité gelukt om de vergunning voor een stuwdam in de JauQuara-rivier tegen te houden. Het bouwen van een brede burgerbeweging om het wetland te beschermen staat centraal in het Wetlands without Borders-programma. "Connecties zijn van levensbelang voor de gemeenschappen."

Na jaren van verzet, zijn de inwoners van Bargny (Senegal) blij met het stilleggen van de kolencentrale in hun gemeenschap, waardoor vissersvrouwen de grond kunnen blijven gebruiken voor het drogen van vis. De zaak laat zien hoe belangrijk klachtenmechanismen kunnen zijn om verandering te bewerkstelligen.

Al decennialang ontwikkelen en promoten onze partnerorganisaties manieren om landdegradatie, verwoestijning en droogte in hun omgeving te bestrijding. Dit gebeurt niet alleen in gebieden die bekend staan om hun droge karakter, maar ook in bossen en zelfs moerasgebieden. Vanwege De internationale dag ter bestrijding van verwoestijning en droogte op 17 juni willen we graag een aantal voorbeelden laten zien hoe onze partners ecosystemen herstellen en zo het welzijn van mens en natuur bevorderen.

Water is leven, letterlijk. Het is een essentieel onderdeel van ecosystemen, van de natuur, van de mens. Op veel plaatsen in de wereld wordt water echter oneerlijk en niet duurzaam verdeeld en gebruikt. Waterbeheer is doorgaans gericht op economische belangen op de korte termijn, op het maximaliseren van de winst van een handjevol welgestelden ten koste van mens en natuur. Deze dominante benadering van water en waterbeheer vindt haar oorsprong in de Europese industriële revolutie, en is via kolonialisme en globalisering wereldwijd de norm geworden. Maar volgens Melvin van der Veen en Murtah Shannon, waterexperts bij Both ENDS, zal deze benadering plaats moeten maken voor rechtvaardige, duurzame en inclusieve vorm van waterbeheer. Both ENDS werkt over de hele wereld samen met gemeenschappen en organisaties die zich hiervoor inzetten en ondersteunt deze.