Zoekresultaten

Vorige week heeft de Europese Commissie een voorstel ingediend voor de verdere hervorming van de investeerder-staat geschillenregeling (ook wel ISDS, of Investor-to-State Dispute Settlement genoemd). Ze deed dit in de vorm van een ontwerptekst voor TTIP, het geplande handels- en investeringsverdrag tussen de EU en de VS. Er zitten echter haken en ogen aan het nieuwe voorstel. Er staan vrij weinig aanpassingen in, en het raakt niet de essentie van het ISDS-probleem.

Voor een volle zaal besprak ‘angry old man’ Yash Tandon op 3 juni in De Balie zijn nieuwe boek ‘Trade is War: The West’s War Against the World’ – een nieuw geluid in het debat over het Trans-Atlantisch Vrijhandel- en Investeringsverdrag (TTIP), de omstreden handelsovereenkomst waarover de EU momenteel met de VS onderhandelt. In Europa maken tegenstanders van TTIP zich vooral zorgen over transparantie, de alsmaar toenemende macht van grote bedrijven, en de gevolgen voor het milieu. Maar wat betekent het verdrag voor Noord-Zuidrelaties en welke geopolitieke dynamiek gaat erachter schuil? 

Persbericht

De kersvers gekozen voorzitter van de Europese Commissie, de Luxemburger Jean-Claude Juncker, heeft zich net voor zijn verkiezing uitgesproken tegen ISDS. Het ‘Investor to State Dispute Settlement’ zou een onderdeel zijn van de voorgenomen handelsovereenkomst TTIP tussen Europa en de VS. Het zou geschillen behandelen van investeerders die menen dat ze door een staat benadeeld worden. Zulke conflicten zouden niet voor de rechter worden uitgevochten maar voor een apart tribunaal. Juncker blijkt daar nu fel tegen te zijn.

BRUSSEL/AMSTERDAM, 28 mei 2015 - De handelscommissie van het Europees Parlement heeft vandaag een resolutie aangenomen die steun uitspreekt voor TTIP - het handelsverdrag tussen de EU en de VS waarover op dit moment onderhandeld wordt. SOMO, TNI, Both ENDS en Milieudefensie zijn verbaasd en verbolgen over deze ommezwaai van de commissie en noemen de stemming slecht voor de democratie en een klap in het gezicht van de Europese publieke opinie[1] : het Europese burgerinitiatief tegen de handelsovereenkomst is inmiddels bijna twee miljoen keer ondertekend, met in Nederland meer dan 60.000 handtekeningen.

De breed gedragen protesten tegen de handelsverdragen TTIP en CETA liggen nog vers in het geheugen. Een van de grootste zorgen was het Investor-State Dispute Settlement (ISDS) mechanisme in deze verdragen. Nu stelt de Europese Commissie voor om een multilateraal investeringshof op te zetten. Is dat een goed idee?

Met de onderhandelingen over TTIP komt het publieke debat over bilaterale investeringsverdragen (BIT’s) langzamerhand op gang. Vooral het ‘Investor-to-State Dispute Settlement Mechanism’ (ISDS) binnen TTIP dreigt de normen voor mens en milieu te verlagen. BIT’s maken gebruik van zeer controversiële arbitragesystemen (ISDS), die buitenlandse investeerders in staat stellen om overheden buiten de nationale rechter om aan te klagen voor hun nationale beleid en wetgeving. De publicatie 'To change a BIT is not enough', die Both ENDS vandaag lanceert, toont met een aantal heldere voorbeelden de verstrekkende gevolgen van deze mechanismen aan.

Het Trans-Atlantisch Vrijhandel- en Investeringsverdrag (TTIP), de omstreden handelsovereenkomst waarover de EU momenteel met de VS onderhandelt, heeft het publieke debat over de kosten en baten van globalisering in de samenleving behoorlijk aangewakkerd. In eigen land zijn tegenstanders van het verdrag voornamelijk bezorgd over transparantie, over de alsmaar toenemende macht van grote bedrijven, en over de gevolgen die het verdrag zal hebben voor het milieu. Maar wat doet TTIP met mondiale vrijhandel, Noord-Zuid relaties, en met de geopolitieke dynamiek achter vrijhandelsakkoorden? In zijn nieuwe boek ‘Trade is War – The West’s War Against the World’, dat hij op 3 juni as. zal presenteren in Amsterdam, gaat Yash Tandon op deze en verwante onderwerpen in.

Tijdens het verkiezingsdebat tussen tien kandidaat-Europarlementariërs, gisterenavond in de Brakke Grond in Amsterdam, passeren meerdere onderwerpen de revue. De kandidaten doen uit de doeken hoe hun partijen denken over het gebruik van biobrandstoffen, over het verplicht stellen van productiecriteria voor in de EU verkochte kleding en over de aanpak van belastingontwijking. De partijen zijn het erover eens dat er aan de genoemde thema's problemen kleven, al verschillen ze nogal van mening  over de manier waarop die dan zouden moeten worden opgelost. De gemoederen lopen pas echt hoog op als het vrijhandelsverdrag tussen de VS en de EU (TTIP) op tafel komt. 

Bijna 150.000 organisaties en individuen hebben vorig jaar deelgenomen aan een publieke consultatieronde van de Europese Commissie over het Trans-Atlantische Handels- en Investeringsverdrag (TTIP). Daarmee gaven ze een duidelijke boodschap: volgens een rapportage van de EU zelf, wil 97% dat het controversiële arbitragesysteem waarbij een investeerder een staat kan aanklagen (ISDS), niet in het handelsverdrag komt. Momenteel bestaan er wereldwijd meer dan 3000 internationale investeringsverdragen met zo'n ISDS-clausule,  waarvan meer dan 90 tussen Nederland en een ander land, voornamelijk ontwikkelingslanden. ISDS-claims hebben veel van deze landen al behoorlijke schade berokkend en dat besef dringt langzaam door in Europa. De ervaringen met ISDS zouden ook gevolgen moeten hebben voor reeds bestaande handels- en investeringsverdragen.