Both ENDS
Deze maand wordt de Maleisische staatsonderneming Felda Global Ventures Holdings (FGVH) naar de beurs gebracht. Met een verwachte opbrengst van circa 2,5 miljard euro gaat het hier om de tweede grootste beursgang na Facebook - begeleid door Deutsche Bank, JP Morgan en Morgan Stanley. Een belangrijk detail is dat FGVH onder controle staat van de regerende UMNO partij van premier Mohd Najib Abdul Razak. Mogelijk is deze privatisering mede ingegeven door de noodzaak kapitaal te genereren voor de aankomende verkiezingen.
De afgelopen 15 jaar heeft de productie van palmolie een enorme vlucht genomen. Hoe kan het ook anders: palmolie, geperst uit de vruchten van de oliepalm, is goedkoop en wordt gebruikt voor heel veel verschillende producten. Het zit in ijs, chocola, margarine en sauzen, maar ook in verzorgings- en cosmeticaproducten zoals lippenstift, wasmiddel, tandpasta en zeep en in biobrandstof. Helaas kleven er nogal wat bezwaren aan de toenemende vraag naar palmolie: grootschalige ontbossing, milieuvervuiling, 'landjepik' en bovenal mensenrechtenschendingen zijn in de landen waar palmolie wordt geproduceerd aan de orde van de dag.
De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en het Finse FinnFund hebben deze week aangegeven dat ze 'op zoek gaan naar een verantwoordelijke en juridische manier om zich definitief terug te trekken uit het Agua Zarca-project in Honduras'. Vorige week werd bekend dat vier verdachten zijn opgepakt in de zaak rondom de moord op de mensenrechtenactivist Berta Cáceres, die zich al jaren verzette tegen dat project. Eén van de arrestanten is de 'manager for social and environmental affairs' van Desa, het bedrijf dat het Agua Zarca-project uitvoert. Omdat het bedrijf de directe klant van FMO en FinnFund is, is de arrestatie voor de banken reden om zich te bezinnen op maatregelen.
Vlak voor het zomerreces behandelde de Tweede Kamer afgelopen woensdag de beleidsnotitie "Samen werken aan mondiale uitdagingen, Nederland en multilaterale ontwikkelingssamenwerking" van minister Koenders. Met multilateraal bedoelt Koenders de Verenigde Naties, Multilaterale Financiële Instellingen (MFIs) als de Wereldbank en het Internationaal Monetair Fonds, de Europese Unie en een aantal mondiale fondsen.
Minder dan twee weken na de brute moord op Berta Cáceres, werd een tweede voorvechter van inheemse rechten in Honduras vermoord. De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en de Finse ontwikkelingsbank FinnFund hebben naar aanleiding daarvan aangekondigd al hun activiteiten in Honduras op te schorten. Zij verklaren niet langer te zullen investeren in nieuwe projecten en hun betalingen in huidige projecten, waaronder Agua Zarca, te zullen opschorten.
“I will not go!” roept Sena Alouka als we langs de snelweg vanuit de touringcar een eenzame boerderij zien die aan alle kanten is omringd door bulldozers en omgewoelde grond. Een bekend plaatje voor de meesten in de bus: negen Afrikanen, een Indonesiër en een handvol Nederlanders. In Afrika en Indonesië zijn huisuitzettingen en landonteigeningen aan de orde van de dag. Spontaan scandeert de hele groep: ”I will not go! We will support you!”
Hoewel productie en export een producerend land economische kansen kan bieden en burgers wellicht een uitweg uit armoede, kent iedereen ook de verhalen over ontbossing, waterschaarste en -vervuiling, conflicten over land, uitputting van vispopulaties en slechte arbeidsomstandigheden. Gelukkig staat het verduurzamen van productieketens tegenwoordig hoog op de agenda bij bedrijven en overheden. Zou de rol die Nederland heeft als belangrijke distributeur van deze goederen niet moeten worden meegenomen in het verduurzamingsproces?
