Europees Parlement stemt over bescherming investeringen buitenland
De Europese Commissie staat op het punt om belangrijke beslissingen te nemen over de toekomst van zogenaamde BIT's (Bilateral Investment Treaties). Deze internationale verdragen zijn bedoeld om bedrijven die investeren in het buitenland, te beschermen. Ze zijn bindend, maar dreigen daarom vaak de sociale en milieuwetgeving te ondermijnen die de landen waar geïnvesteerd wordt zouden willen toepassen. Op 3 maart stemt het Europees Parlement over de hervorming van dit beleid.
Bedrijven die willen investeren in het buitenland worden vaak beschermd door BIT's (in Nederland ook wel investeringsbeschermingsovereenkomsten of IBO's genoemd). Het probleem met deze verdragen is dat vergaande rechten worden verleend aan buitenlandse investeerders. Investeerders kunnen bezwaar maken tegen sociale en milieuregels in het land waar geïnvesteerd wordt, als de wetgeving - volgens hen - de waarde of winstgevendheid van de investering in gevaar kan brengen.
Dit gebeurde bijvoorbeeld in Zuid-Afrika, waar in 2007 een groep Europese investeerders in de mijnbouw beweerde dat een Zuid-Afrikaanse wet in strijd zou zijn met Zuid-Afrika's 'verplichting' om hen 'eerlijk en billijk' te behandelen. De wet hield in dat alle mijnbouwvergunningen opnieuw zouden worden verdeeld om het percentage zwarte ondernemers in die sector te vergroten. In 2010 kwam het tot een schikking met de Zuid-Afrikaanse regering: de investeerders die de klacht hadden ingediend werden niet, zo als oorspronkelijk voorzien, onderworpen aan deze wet.
Een ander voorbeeld is de groep van Europese beleggers die een concessie voor 30 jaar hadden voor de distributie van water en afvalwater in en rond Buenos Aires. Toen Argentinië werd geraakt door de crisis in de jaren '90, nam de regering verschillende maatregelen om de schade te beperken. Door deze maatregelen verminderde volgens de investeerders de waarde van hun investering en dus voldeed Argentinië niet aan de verplichting om hun belangen te beschermen. Ze dienden een klacht in bij het ICSID-tribunaal, dat oordeelde dat Argentinië ook maatregelen had kunnen nemen zonder daarmee de investeerders te benadelen.
Dit zijn slechts twee van de vele voorbeelden. In de afgelopen decennia hebben individuele EU-lidstaten meer dan 1200 BIT's ondertekend, meestal met ontwikkelingslanden. Veel verdragen hebben ernstige sociale en milieueffecten gehad. Sinds december 2009, toen het Verdrag van Lissabon van kracht werd, vallen internationale investeringsverdragen zoals de huidige BIT's onder de verantwoordelijkheid van de EU in plaats van de individuele lidstaten. De Europese Commissie, de Raad en het Parlement zijn zich daarom nu aan het beraden over het investeringsbeleid. Niet alleen zal het beleid ten aanzien van nieuwe verdragen moeten worden aangepast, ook zal de Commissie moeten kijken naar mogelijkheden om reeds bestaande BIT's duurzamer en transparanter te maken.
Both ENDS en partnerorganisaties waarschuwen al geruime tijd voor de gevolgen van BIT's, en zijn erin geslaagd om de kwestie bij de Europese autoriteiten onder de aandacht te brengen.
Voor meer informatie over dit onderwerp, zie de volgende documenten:
S2B investment briefing January 2011
Reader: EU Investment Agreements in the Lisbon Treaty Era (July 2010)
Lees meer over dit onderwerp
-
Instalink / 21 november 2024
-
Blog / 19 november 2024
Bouwen op basis van wederzijdse verantwoording en vertrouwen
‘Ik vind het waanzin om als maar te willen weten en meten! We zouden ons in plaats daarvan moeten richten op het bouwen van vertrouwen, een beter begrip van onze verschillende powers en hoe we deze kunnen benutten om gemeenschappelijke doelen te bereiken.’ Aldus Nalini Mahesh in deze opiniebijdrage aan de vooravond van het event ‘Measuring what Matters -Decolonizing Monitoring and Evaluation.’
-
Instalink / 18 november 2024
-
Instalink / 16 november 2024
-
Instalink / 15 november 2024
-
Evenement / 15 november 2024, 12:50 - 16:45
#BothENDSatCOP29 Side Events
Both ENDS’ deelname aan de COP29 omvat onder andere drie belangrijke side events over de onderwerpen genderrechtvaardige klimaatfinanciering, lokaal gedreven adaptatie, en de multilaterale aanpak van een rechtvaardige energietransitie en industrialisatie in het mondiale zuiden.
-
Instalink / 14 november 2024
-
Voor de pers / 12 november 2024
Plannen van minister Klever vegen Nederland van de wereldkaart
Den Haag, 12 november - ‘Zorg dat Nederland niet van de kaart verdwijnt’, met die boodschap voerden met Partos zo’n 100 organisaties vandaag actie in Den Haag tegen de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Drie internationale partners van Nederland uit Jemen, Nepal en Oeganda riepen de Tweede Kamer op om deze week in de begrotingsbehandeling van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, tegen de plannen van minister Klever te stemmen.
-
Instalink / 12 november 2024
-
Voor de pers / 12 november 2024
Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Instalink / 12 november 2024
-
Instalink / 11 november 2024
-
Voor de pers / 11 november 2024
Reactie Both ENDS op kamerbrief over toekomstige samenwerking met maatschappelijke organisaties
DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als tegenkracht tegen autoritaire tendensen. Het afzwakken van de steun hieraan, is een veelzeggend signaal.”
-
Nieuws / 11 november 2024
Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer van kracht is. Kenia voegt zich hiermee bij Zuid-Afrika, Tanzania en Burkina Faso, als vierde Afrikaanse land dat zijn BIT met Nederland opzegt.
-
Nieuws / 9 november 2024
Waarom is de Nederlandse klimaatzaak tegen Shell belangrijk voor onze partners in het Mondiale Zuiden?
Op 12 november doet het Gerechtshof in Den Haag opnieuw uitspraak in de klimaatzaak tegen Shell, waarin Both ENDS medeaanklager is. Vooruitlopend op deze uitspraak vroegen we onze partners waarom deze Nederlandse rechtszaak belangrijk is voor het Mondiale Zuiden.
-
Nieuws / 1 november 2024
Both ENDS bij COP29: pleiten voor genderrechtvaardige klimaatfinanciering
Op 11 november gaat de 29e VN Klimaatconferentie van start in Baku, Azerbeidzjan. Net als voorgaande jaren zal Both ENDS daar aanwezig zijn om te pleiten voor lokale toegang tot klimaatfinanciering, en om onze partnerorganisaties te ondersteunen in hun beleidsbeïnvloeding. Hoe doen we dat, en wat zijn onze verwachtingen (en zorgen) over deze29e editie van de UNFCCC COP? We vroegen het Marius Troost, die samen met Daan Robben deelneemt aan COP29.
-
Publicatie / 29 oktober 2024
-
Publicatie / 21 oktober 2024
-
Nieuws / 21 oktober 2024
Teleurstelling over het niet indienen van de Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan
We zijn diep teleurgesteld en gefrustreerd dat de Nederlandse regering haar Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan (NBSAP) niet heeft ingediend voor de CBD COP16 in Cali. Deze minachting voor internationale afspraken ondermijnt de gezamenlijke wereldwijde inspanning om de urgente biodiversiteitscrisis aan te pakken.
-
Nieuws / 8 oktober 2024
Het Mandalika race circuit, en ‘races to the bottom’.
Afgelopen weekend waren er op de Nederlandse televisie in het programma Studio Sport fragmenten te zien van motorraces, die gehouden werden op het Mandalika circuit van Lombok in Indonesië.