Liever een eerlijke groene economie dan een inhumane bio-economie.
Nathalie van Haren en Karen Witsenburg zijn beiden senior beleidsmedewerker bij Both ENDS. Ze reageren op een artikel op 10 maart in Trouw stond, waarin het rapport "Naar de kern van de bio-economie - duurzame beloftes van biomassa in perspectief" van het Rathenau Instituut werd besproken. De studie bekijkt de beloftes van een economie die gebaseerd is op planten - in plaats van op fossiele brandstoffen - als grondstof voor materialen en energie. Het Rathenau Instituut geeft met de studie een opmaat voor een visie op een duurzame economie. Volgens Van Haren en Witsenburg is deze visie helaas, net als de beleidsdiscussie die in Den Haag plaatsvindt, verre van volledig.
Er wordt vooral gekeken naar technologische oplossingen, maar de essentiële vragen over landrechten en grondgebruikers, de rol van producenten in ontwikkelingslanden en de draagkracht van de aarde blijven buiten beschouwing. De gangbare economische verdeling tussen continenten maakt dat mensen in ontwikkelingslanden de lasten van onze westerse consumptiepatronen dragen, in de vorm van voedselonzekerheid, lage inkomens en economische en politieke uitsluiting. Door de beperkte focus op technologische innovatie zullen deze verhoudingen blijven bestaan. De nog veel grotere vraag naar grondstoffen die ontstaat voor de westerse bio-economie zal daarom desastreuze gevolgen hebben voor mens en ecosysteem in ontwikkelingslanden.
Er ontbreekt een holistische visie op een nieuwe economie, waarin de vraag niet alleen is hoe Nederland zijn eigen zaken kan beschermen, maar hoe Nederland kan bijdragen aan een duurzame economie wereldwijd. Wil de voorgestelde bio-economie daadwerkelijk groen en eerlijk zijn, dan wordt biodiversiteit in stand gehouden; de verscheidenheid van lokale productieprocessen gekoesterd; transport verduurzaamd; het verschepen van grondstoffen over de wereld verminderd en productie en consumptie afgestemd op behoefte. Zo'n wereldbeeld vraagt om omwenteling, in plaats van afwenteling en daarom niet alleen om technologische vernieuwing, maar ook om vernieuwende sociale en economische inzichten. Zonder de bestaande structuren aan de orde te stellen zal technologische vernieuwing geen oplossing bieden voor de structurele sociale, milieu en economische problemen die ons mondiaal in de greep houden.
En dat terwijl er al veel goede voorbeelden zijn. Zo is er de Transition Towns beweging waarbij lokale gemeenschappen overal ter wereld - van Brazilië tot Letland, van Deventer tot Sidney - zelf aan de slag gaan om wonen, werken en leven minder olie-afhankelijk en meer duurzaam te maken. Ook zijn er kleine producenten die door middel van lokaal toegepaste windturbine- en biogastechnologie hun eigen gemeenschappen voorzien van elektriciteit. En passen mensen een combinatie van duurzame bos- en landbouwpraktijken toe, waarbij het ecosysteem voorziet in de voedsel-, medicinale, veevoer- en energiebehoeften van lokale gemeenschappen.
Het Rathenau rapport kijkt in een van de hoofdstukken terug op de ontwikkeling van Nederland. 'Zo vond de omschakeling naar een fossiele economie pas plaats toen het landeigendom goed werd vastgelegd en wetenschappelijke kennis doelgericht aan boeren werd overgedragen'. We kunnen hieruit concluderen dat voor elke transitie dus meer nodig is dan alleen technologische innovatie. Alleen wanneer er een balans is tussen de ecologische, sociale en economische dimensies zal een transitie van een economie gebaseerd op fossiele brandstoffen naar een economie gebaseerd op plantaardig materiaal duurzaam en rechtvaardig en dus geen holle belofte zijn.
Foto: Hyku
Lees meer over dit onderwerp
-
Instalink / 21 november 2024
-
Blog / 19 november 2024
Bouwen op basis van wederzijdse verantwoording en vertrouwen
‘Ik vind het waanzin om als maar te willen weten en meten! We zouden ons in plaats daarvan moeten richten op het bouwen van vertrouwen, een beter begrip van onze verschillende powers en hoe we deze kunnen benutten om gemeenschappelijke doelen te bereiken.’ Aldus Nalini Mahesh in deze opiniebijdrage aan de vooravond van het event ‘Measuring what Matters -Decolonizing Monitoring and Evaluation.’
-
Instalink / 18 november 2024
-
Instalink / 16 november 2024
-
Instalink / 15 november 2024
-
Evenement / 15 november 2024, 12:50 - 16:45
#BothENDSatCOP29 Side Events
Both ENDS’ deelname aan de COP29 omvat onder andere drie belangrijke side events over de onderwerpen genderrechtvaardige klimaatfinanciering, lokaal gedreven adaptatie, en de multilaterale aanpak van een rechtvaardige energietransitie en industrialisatie in het mondiale zuiden.
-
Instalink / 14 november 2024
-
Voor de pers / 12 november 2024
Plannen van minister Klever vegen Nederland van de wereldkaart
Den Haag, 12 november - ‘Zorg dat Nederland niet van de kaart verdwijnt’, met die boodschap voerden met Partos zo’n 100 organisaties vandaag actie in Den Haag tegen de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Drie internationale partners van Nederland uit Jemen, Nepal en Oeganda riepen de Tweede Kamer op om deze week in de begrotingsbehandeling van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, tegen de plannen van minister Klever te stemmen.
-
Instalink / 12 november 2024
-
Voor de pers / 12 november 2024
Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Instalink / 12 november 2024
-
Instalink / 11 november 2024
-
Voor de pers / 11 november 2024
Reactie Both ENDS op kamerbrief over toekomstige samenwerking met maatschappelijke organisaties
DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als tegenkracht tegen autoritaire tendensen. Het afzwakken van de steun hieraan, is een veelzeggend signaal.”
-
Nieuws / 11 november 2024
Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer van kracht is. Kenia voegt zich hiermee bij Zuid-Afrika, Tanzania en Burkina Faso, als vierde Afrikaanse land dat zijn BIT met Nederland opzegt.
-
Nieuws / 9 november 2024
Waarom is de Nederlandse klimaatzaak tegen Shell belangrijk voor onze partners in het Mondiale Zuiden?
Op 12 november doet het Gerechtshof in Den Haag opnieuw uitspraak in de klimaatzaak tegen Shell, waarin Both ENDS medeaanklager is. Vooruitlopend op deze uitspraak vroegen we onze partners waarom deze Nederlandse rechtszaak belangrijk is voor het Mondiale Zuiden.
-
Nieuws / 1 november 2024
Both ENDS bij COP29: pleiten voor genderrechtvaardige klimaatfinanciering
Op 11 november gaat de 29e VN Klimaatconferentie van start in Baku, Azerbeidzjan. Net als voorgaande jaren zal Both ENDS daar aanwezig zijn om te pleiten voor lokale toegang tot klimaatfinanciering, en om onze partnerorganisaties te ondersteunen in hun beleidsbeïnvloeding. Hoe doen we dat, en wat zijn onze verwachtingen (en zorgen) over deze29e editie van de UNFCCC COP? We vroegen het Marius Troost, die samen met Daan Robben deelneemt aan COP29.
-
Publicatie / 29 oktober 2024
-
Publicatie / 21 oktober 2024
-
Nieuws / 21 oktober 2024
Teleurstelling over het niet indienen van de Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan
We zijn diep teleurgesteld en gefrustreerd dat de Nederlandse regering haar Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan (NBSAP) niet heeft ingediend voor de CBD COP16 in Cali. Deze minachting voor internationale afspraken ondermijnt de gezamenlijke wereldwijde inspanning om de urgente biodiversiteitscrisis aan te pakken.
-
Nieuws / 8 oktober 2024
Het Mandalika race circuit, en ‘races to the bottom’.
Afgelopen weekend waren er op de Nederlandse televisie in het programma Studio Sport fragmenten te zien van motorraces, die gehouden werden op het Mandalika circuit van Lombok in Indonesië.