Both ENDS

En
Nl
Zoeken
Nieuws / 21 July 2020

Verzekert Nederland omstreden gaswinningsproject in Mozambique?

Eind vorige week maakte olie- en gasbedrijf Total bekend dat de Nederlandse overheid via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB onderdeel uitmaakt van een financieringspakket aan een omstreden gaswinningsproject in Mozambique. Het project, waar verschillende Nederlandse en buitenlandse bedrijven bij betrokken zijn, heeft grote gevolgen voor de plaatselijke bevolking en de natuur in de omgeving. Welk Nederlands bedrijf de overheid zou gaan verzekeren is nog onduidelijk.

Vissers en boeren nu al de dupe

De goedkeuring betekent dat de overheid er op vertrouwt dat alle bedrijven die actief zijn het gasproject, geleid door Total, zich houden aan internationale afspraken over mensenrechten en milieu. Both ENDS twijfelt hier sterk over. “De voorbereidingen voor het project zijn al in volle gang en daarvoor hebben de mensen die in het gebied wonen de prijs moeten betalen” zegt Anne de Jonghe, die vanuit Both ENDS contact heeft met de boeren- en vissersorganisaties in het gebied. “Hoewel het project zorgt dat sommige mensen werk kunnen vinden en er voorzieningen naar het gebied komen die er eerder niet waren, zijn de meeste bewoners van het gebied erg bezorgd. Velen van hen hebben moeten verhuizen naar plekken waar ze geen toegang hebben tot land of visgronden, waardoor ze niet meer in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Hoewel er binnen het project afspraken zijn gemaakt om ervoor te zorgen dat de vissers kunnen blijven vissen, blijken hun visgebieden op zee voor hen veel minder goed toegankelijk.”

Geweld in de regio

In de regio waar de investeringen plaatsvinden is ook steeds meer toenemend geweld van ‘opstandelingen’. De ministers Kaag en Blok informeerden onlangs ook de Tweede Kamer hierover. In juli 2020 werden de gasontwikkelingen expliciet bedreigd in de Nieuwsbrief van Islamitische Staat, ‘Al Naba’. De IS-propaganda gaat vooral over de vraag wie er baat heeft bij de exploitatie van de natuurlijke hulpbronnen in de regio. De Mozambikaanse overheid, de investeerders en de bedrijven in het gebied praten niet openlijk over het toenemende geweld, en vertrouwen op (para)militaire steun om het gasproject te beschermen.

Afspraken niet openbaar

Om te zorgen dat het project op een verantwoorde manier wordt uitgevoerd, hebben Atradius DSB en Total afspraken gemaakt over hoe Total zich gaat houden aan internationale richtlijnen en op welke manier Atradius DSB dit gaat monitoren. De Jonghe: “Maar deze afspraken zijn helaas niet openbaar. Voor de boeren en vissers in het gebied is het cruciaal dat er openheid van zaken wordt gegeven, zodat alle betrokkenen weten wat er gaat gebeuren en bij voorkeur kunnen meepraten. Het gaat tenslotte over hún omgeving en hún toekomst.”

Multi Stakeholder Platform

De Nederlandse overheid heeft in Mozambique een ‘Multi-Stakeholder Platform’ opgezet, zodat de Mozambikaanse en Nederlandse overheid, donoren, private sector en het maatschappelijk middenveld informatie kunnen uitwisselen en plannen onderling kunnen coördineren. De plaatselijke bewoners hebben hier tot nu toe nog niet veel aan gehad, want het Platform wordt gedomineerd door de private sector, er is een taalbarrière en het grootste deel van de mensen die aan tafel zitten komt niet uit de regio waar het project plaatsvindt. Daarnaast kan het, onder andere door het geweld tussen verschillende partijen in de regio voor lokale bewoners en de lokale organisaties gevaarlijk zijn zich uit te spreken.

Belangen van de bewoners

Both ENDS roept de Nederlandse overheid al jaren op om te stoppen met het steunen van de fossiele-brandstoffensector. De Jonghe: “Als Nederland toch besluit publieke steun te geven, heeft het de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat het goed gebeurt. Atradius DSB moet er op z’n minst streng op toezien dat de betrokken bedrijven de regels naleven en transparant zijn over de plannen, de gevolgen voor de plaatselijke bewoners en de manier waarop zij gecompenseerd worden. Bovendien moeten de zorgen en belangen van alle boeren- en vissersgemeenschappen serieus worden meegenomen in het Multi Stakeholder Platform.”

Voor meer informatie

Lees meer over dit onderwerp