In Memoriam: Irene Dankelman

Irene Dankelman is altijd een absolute pionier geweest: zij vroeg al in de jaren '70 aandacht voor de thematiek van 'vrouwen, milieu en ontwikkeling' in lezingen en baanbrekende publicaties. Zij heeft zich vanaf die tijd, dag in dag uit, via de wetenschap en via tal van maatschappelijke organisaties in Nederland en elders, ingezet voor gemarginaliseerde bevolkingsgroepen, vrouwen en inheemse gemeenschappen in het bijzonder.

Irene was enthousiast en stimulerend. Ze heeft op haar zeer eigen manier ontelbaar veel activisten, studenten en beleidsmakers weten te inspireren. Ze heeft tal van vrouwelijk leiders gesterkt met advies, energie en een luisterend oor.

In 1986 legde Irene, samen met een aantal ambtenaren van het toenmalige Ministerie van VROM, de basis voor onze internationale milieu- en mensenrechtenorganisatie Both ENDS. Zij is niet alleen oprichter en medewerker van de organisatie geweest maar heeft ook lange tijd in het bestuur gezeten. Ze was onze adviseur en mentor op het gebied van gender. Tot haar overlijden is ze lid geweest van de adviesraad van het Joke Waller-Hunter initiative, dat jonge leiders in de Zuidelijke milieubeweging steunt.

Drie jaar geleden vertelde ze ter ere van het 30-jarig bestaan van Both ENDS over haar rol in de internationale wereld van vrouwenrechten en milieu. Ze was blij met de resultaten die de beweging waar zij zo'n essentieel onderdeel van is. En tegelijkertijd zag ze ook duidelijk de weg die we nog te gaan hebben: "There are millions of women and men, especially young people, calling for environmental justice and women's rights. There is far more knowledge and expertise. There are now libraries full of information on these issues. There is much more noise around these issues, many more words and policies. But still, making it happen on the ground is a challenge."

Dankzij de zaadjes die ze bijna 40 jaar geleden plantte, is Both ENDS vandaag een organisatie die, vaak tegen de stroom in, op blijft komen voor de natuur én voor de rechten en initiatieven van vrouwen, boeren, vissers en lokale organisaties die land, water en bossen verdedigen.

Voor haar baanbrekende werk ontving ze onlangs een koninklijke onderscheiding. Zij was de eerste vrouw in haar gemeente die deze eer te beurt viel.

Irene is begraven op natuurbegraafplaats Mookerheide waar haar plekje gemarkeerd wordt door een boomstamschijf met haar naam erop. Op het moment dat we haar naar haar plek begeleidden, verscheen de zon, alsof de natuur haar een warm welkom heette.

Wij wensen alle nabestaanden van Irene veel sterkte met dit enorme verlies. Bij Both ENDS zal Irene, en haar wijsheid, voor altijd in ons DNA zitten.