Strijden voor verbeteringen in de productie van palmolie

Systeemverandering is dringend nodig om de bossen van de aarde en de rechten van mensen die in het bos wonen te beschermen. Ontbossing wordt veroorzaakt door een wereldwijde vraag naar producten zoals palmolie en soja. Maar het probleem kan alleen worden aangepakt als naast een kleinere vraag naar deze producten, de rechten van bosgemeenschappen beter worden erkend. Dit was een belangrijke focus van het werk van Both ENDS en partners in 2020.

Onlangs besteedden diverse media aandacht aan het feit dat Nederland een grote rol speelt in de wereldwijde ontbossing, oa door onze import van soja en palmolie. Een alarmerend bericht, op basis van een gedegen onderzoek van het WWF. Paul Wolvekamp en Tamara Mohr schreven naar aanleiding hiervan een optimistisch opiniestuk, met suggesties hoe Nederland haar rol als grote importeur juist ten goede kan inzetten om het tij te keren en de bossen wereldwijd te beschermen tegen verdere vernietiging voor onze import.

Wereldwijd veroordelen maatschappelijke organisaties de uitlatingen van vertegenwoordigers van palmolieproducenten tijdens een overleg met de Maleisische overheid. Vertegenwoordigers van deze bedrijven hebben kritische NGO's "toxische entiteiten" genoemd en de Maleisische overheid verzocht hen niet toe te laten tot het land. De partners van Both ENDS hebben een reactie gepubliceerd waarin ze opkomen voor hun recht "de realiteit te onthullen van de impact van de palmoliesector waarmee onze gemeenschappen geconfronteerd worden."

Rahmawati Retno Winarni van TUK, een partnerorganisatie van Both ENDS in Indonesië, overhandigde gisteren, mede namens 10 NGO's, een symbolische boom en een oproep aan de Nederlandse minister van Landbouw Carola Schouten. De NGO’s dringen bij EU-regeringen, waaronder de Nederlandse, aan op strenge EU-wetgeving om de vernietiging van bossen en ecosystemen tegen te gaan en mensenrechten te beschermen.

De productie van palmolie gaat vaak gepaard met ontbossing, milieuvernietiging en landroof. Lokale gemeenschappen en activisten die zich daartegen verzetten worden vervolgens vaak bedreigd. Om deze problemen te lijf te gaan heeft de RSPO de afgelopen maanden belangrijke stappen gezet.

Both ENDS en Forest Peoples Program hebben een verzoek ingediend bij het Europees Parlement, de Raad van Europa, de Europese Commissie en de Commissaris voor Handel, Cecilia Malmström, om bij beslissingen over palmolie en andere grondstoffen de inheemse en lokale gemeenschappen te raadplegen die door deze beslissingen geraakt worden.

Afgelopen maand heeft onze partnerorganisatie Utz Che' namens enkele gemeenschappen langs de rivier Madre Vieja een rechtszaak aangespannen tegen de Guatemalteekse staat. De gemeenschappen eisen onder andere dat hun recht op water gerespecteerd wordt en dat ze beschermd worden tegen watermisbruik en -vervuiling door grootschalige landbouw.

Verbijsterd en bedroefd hebben wij kennis genomen van het bericht dat Hernán Bedoya, een moedige Colombiaanse gemeenschapsleider én mensenrechtenverdediger, op brute wijze is vermoord. Hij werd al lange tijd bedreigd en ondanks alle inspanningen van lokale groepen om hem bescherming te bieden (met kogelwerende vesten, een mobiele telefoon, enz.), werd hij afgelopen vrijdag 8 december door paramilitairen doodgeschoten terwijl hij op zijn paard naar huis reed.

Op 30 September 2017 heeft Both ENDS haar standpunt ingediend over de conceptversie van het Indonesische Nationale Actieplan voor Duurzame Palmolie. Dit actieplan is bedoeld als blauwdruk voor de verduurzaming van de Indonesische palmolieindustrie. Both ENDS betwijfeld echter of de logica, de reden en het achterliggende doel van dit actieplan een status als benchmark voor een duurzame palmolieindustrie legitimeert.

Farmer in Kiungkang, West-Kalimantan, talks about the effects of the palm oil plantation around his village on food production and the health of the population.

In 2005 benaderde een palmoliebedrijf de inwoners van het dorpje Kiungkang in West-Kalimantan, Indonesie. Ze boden aan om hun boerderijtjes om te vormen tot kleine oliepalmbedrijfjes. Veel boeren stemden in vanwege de hoge maandinkomens die het bedrijf hen voorspiegelde. Helaas blijkt deze palmoliedroom niet meer te zijn dan een illusie.

De EU wil dat in 2020 een groter percentage brandstof die voor vervoer wordt gebruikt, bestaat uit hernieuwbare bronnen, zoals biobrandstof. Veel Europese landen hebben daarom het bijmengen van biobrandstoffen in diesel en benzine verplicht. Een groot aandeel van deze biobrandstof is inmiddels palmolie.

Both ENDS heeft, als lid van de RSPO, deelgenomen aan een dialoog over palmolie met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Nederland is de grootste importeur van palmolie in Europa en wil werken aan het bevorderen van duurzame handels- en productieketens.

The impacts of large-scale soy and palm oil production explained by local experts.

Woensdag 5 november jl. stuurden staatssecretaris Mansveld van Infrastructuur en Milieu en staatssecretaris Dijksma van Economische Zaken een brief naar de Tweede Kamer. Daarin geven ze een reactie op het ‘Advies Verduurzaming Voedselsector’ dat in opdracht van het Kabinet is opgesteld door de Commissie Duurzaamheidsvraagstukken Biomassa – kortweg de Commissie Corbey. Paul Wolvekamp van Both ENDS maakt deel uit van deze Commissie en geeft zijn reactie op de brief.

In heel veel producten en voeding is op de een of andere manier palmolie en soja verwerkt. Om aan de groeiende vraag te voldoen, worden deze gewassen op steeds grotere schaal geteeld, maar dat veroorzaakt veel problemen. In Zuidoost-Azië en Zuid-Amerika zijn ontbossing, milieuvervuiling en 'landjepik' aan de orde van de dag. Dat moet stoppen, maar wat zijn de meest duurzame, eerlijke en bovenal uitvoerbare manieren om dat te doen? En hoe zorg je dat alle partijen meewerken? Op 30 oktober organiseert de Ecosystem Alliance, waarin Both ENDS,  IUCN NL en Wetlands International samenwerken, een conferentie over dit vraagstuk.