De Tegenmacht moet haar eigen wapens vinden om de hoofdmacht te bestrijden
Gastblog van Debora Calheiros, Brazilië
Milieuorganisaties in Brazilië hebben het moeilijk. Meestal vinden overheden milieukwesties niet relevant. Ondanks dat er goede wetten zijn die natuurgebieden zoals de Pantanal beschermen, leven overheden deze wetten niet na omdat ze economische belangen boven het milieu plaatsen.
Aangezien de tegenmacht minder geld heeft dan de economische machten, moeten we strijden met onze eigen wapens, zoals de wetenschap en maatschappelijke bewegingen.
Een voorbeeld is onze strijd tegen een waterweg-project in de Pantanal. De overheid wil de Paraguay-rivier uitdiepen en kanaliseren, zodat hij beter bevaren kan worden van Brazilië tot Argentinië. Dit zou echter grote gevolgen hebben voor de hele Pantanal.
ICV (Instituto Centro de Vida), een van de oudste NGO's in de regio, vecht al tegen dit project sinds 1992, samen met onderzoekers en een coalitie van honderden NGO's. Een groot deel van het plan werd geannuleerd in 1996, maar kwam in 2012 toch weer op de agenda van de overheid te staan. ICV zocht daarom naar nieuwe manieren om zich daartegen te verzetten. Ze organiseerden activisme-lessen voor maatschappelijke bewegingen om creatieve verzetsstrategieën te bedenken.
Daar ontstond het idee om te voorkomen dat de overheid openbare hoorzittingen zou kunnen houden over het waterweg-project. Deze hoorzittingen zijn verplicht om te houden voordat vergunningen aan bedrijven kunnen worden gegeven. Tijdens een hoorzitting worden bewoners ingelicht over de plannen en kunnen zij hun mening geven. De overheid negeert deze meningen echter meestal en organiseert de hoorzitting alleen omdat het moet in het proces. De maatschappelijke bewegingen dachten 'geen hoorzitting betekent geen vergunningen' en wilden deze hoorzittingen daarom verstoren.
FONASC, een NGO die ook deel uitmaakte van de Ecosystem Alliance in Brazilië, riep vissers, andere lokale bewoners en het maatschappelijk middenveld bijeen. Ik legde hen, vanuit mijn rol als wetenschapper, uit waarom zij onze strijd tegen het waterweg-project zouden moeten steunen. Zo zou het voor de vissers betekenen dat veel vissoorten zullen verdwijnen, die zij juist nodig hebben om te overleven, om hun levensstandaard, inkomsten en voedselvoorziening te behouden. Ze besloten om in actie te komen om de hoorzittingen te verstoren: bij een van de bijeenkomsten maakten ze een menselijke ketting om het gebouw zodat niemand naar binnen kon, en bij een andere bijeenkomst maakten zij binnen herrie met fluitjes. Beide hoorzittingen moesten vervolgens worden afgelast. De acties hadden dus succes: geen hoorzitting betekende inderdaad geen vergunning!
Debora Calheiros uit Brazilië is bioloog en wetlands-ecoloog. Ze is al 27 betrokken bij de Pantanal. Van 2012 tot 2015 werkte ze als vrijwilliger met Both ENDS, Wetlands International en IUCN NL in de Ecosystem Alliance om de Paraguay-rivier en Pantanal Wetlands te beschermen tegen projecten als het waterweg-project en andere bedreigingen.
 |
 |
| Debora Calheiros informeert vissers over de gevolgen van het waterweg-project |
Protest rond de hoorzitting in Barra do Bugres |
Thema's
Lees meer over dit onderwerp
-
Publicatie / 19 April 2016
-
Video / 24 November 2014Certification and beyond - Solutions for responsible agro-commodity governance
The impacts of large-scale soy and palm oil production explained by local experts.
-
Publicatie / 10 July 2019
-
Nieuws / 16 August 2016Kunst als verspreider van een boodschap: muziek uit de Pantanal
10 liedjes: dat is het resultaat van 450 km varen door de Pantanal gedurende 4 dagen met 36 mensen. Het project Pantanal Poética zocht en vond een nieuwe manier om de Pantanal te bekijken, een waardevol maar bedreigd natuurgebied op de grens van Brazilië, Bolivia en Paraguay.
-
Nieuws / 13 April 2015De Pantanal, het grootste waterland ter wereld, wordt ernstig bedreigd.
Al decennia lang houdt Both ENDS de ontwikkelingen in dit grote moerasgebied in het hartje van Zuid-Amerika nauwlettend in de gaten. We werken nauw samen met organisaties die ervoor zorgen dat de plaatselijke bevolking van die ontwikkelingen op de hoogte is en zich er zo nodig tegen kan beschermen. Maar waarom is dit gebied zo bijzonder en zo belangrijk voor heel Zuid-Amerika? En waardoor wordt het gebied bedreigd? C.Cornell Evers, onafhankelijk fotograaf en schrijver, sprak met Tamara Mohr van Both ENDS en Sander van Andel van IUCN om daarachter te komen. Het resultaat van dat gesprek is te lezen in een mooi interview.
-
Nieuws / 2 November 2015Geen soja, maar muziek in de Pantanal!
De Pantanal, in het hart van Zuid-Amerika op de grens van Brazilie, Bolivia en Paraguay, is het grootste zoetwater-moerasgebied ter wereld. Het heeft een enorme biodiversiteit en de mensen die er wonen leven vooral van visserij en toerisme. Dit gigantische natuurgebied is van onschatbare waarde voor de waterhuishouding van een groot deel van het continent, tot aan de La Plata in Argentinië, zo'n 1500 kilometer verderop. Het gebied wordt van alle kanten bedreigd en daarom ondersteunt Both ENDS al sinds 1994 actief lokale organisaties die zich inzetten voor de bescherming van de Pantanal.
-
Nieuws / 26 September 2018Nieuwe stuwdammen in Braziliaanse Pantanal voorlopig in de ban
Goed nieuws uit Brazilië! ANA, het nationale wateragentschap van Brazilië, geeft voorlopig geen vergunningen meer af voor de bouw van nieuwe stuwdammen in het Braziliaanse Paraguay-bassin dat deel uitmaakt van de Pantanal wetlands in Zuid-Amerika. De stop duurt tot minimaal mei 2020. Dan worden de uitkomsten gepubliceerd van het uitgebreide onderzoek naar de sociaaleconomische en milieugevolgen dat ANA in 2016 in gang gezet heeft.
-
Publicatie / 8 May 2019
-
Publicatie / 5 December 2012
-
Publicatie / 7 November 2018
-
Nieuws / 10 February 2020Maatschappelijke organisaties komen op voor hun recht de gevolgen van de palmolieproductie aan de kaak te stellen
Wereldwijd veroordelen maatschappelijke organisaties de uitlatingen van vertegenwoordigers van palmolieproducenten tijdens een overleg met de Maleisische overheid. Vertegenwoordigers van deze bedrijven hebben kritische NGO's "toxische entiteiten" genoemd en de Maleisische overheid verzocht hen niet toe te laten tot het land. De partners van Both ENDS hebben een reactie gepubliceerd waarin ze opkomen voor hun recht "de realiteit te onthullen van de impact van de palmoliesector waarmee onze gemeenschappen geconfronteerd worden."
-
Nieuws / 21 September 2017Maatschappelijke organisaties wordt de mond gesnoerd
Op 22 september gaan wereldwijd websites van burgerbewegingen en NGO's op zwart. Uit protest en solidariteit. Protest tegen de afnemende mogelijkheden om als actieve burger of organisatie je stem te laten horen, je te verenigen of vreedzaam te betogen.
-
Externe link / 21 September 2016A Southern perspective on the shrinking space for civil society
Drie leden van de Tegenmacht in het Zuiden geven hun visie op de steeds kleiner wordende bewegingsruimte voor het maatschappelijk middenveld. Volgens Astrid Puentes, Godwin Uyi Ojo and Mónica Lopez Baltodano speelt burgeractivisme een belangrijke rol in het creëren van een eerlijke, inclusieve en duurzame samenleving, en is er een structurele en proactieve aanpak nodig om deze civil society die rol te laten behouden.
-
Publicatie / 26 August 2020
-
Nieuws / 15 November 2018Alle ogen op de Amazone: de toekomst van bosbescherming in Brazilië
Op woensdag 14 november plaatste de Volkskrant een gezamenlijk opiniestuk van Both ENDS, Hivos, Greenpeace Nederland en Witness over de ontbossing in het Amazonegebied die nog altijd in rap tempo doorgaat, met desastreuse gevolgen voor de inheemse bewoners van het gebied, de biodiversiteit en het klimaat. Nederland is een van de grootste afnemers van Braziliaanse landbouwproducten zoals soja en rundvlees en zou ervoor moeten zorgen dat ontbossing, landroof en mensenrechtenschendingen in die productieketens niet voorkomen. Helaas is dat nu nog niet de realiteit.
-
Nieuws / 15 November 2018Stilte
Zwijgen zegt soms meer dan duizend woorden. Wanneer collega's van onze partnerorganisaties ons hun verhaal vertellen*, dan is onze reactie vaak: stilte. Bedrukte stilte.
-
Dossier /Grootschalige infrastructuur
Grootschalige infrastructuur heeft ter plekke negatieve effecten voor mens en milieu, terwijl de baten elders terechtkomen. Both ENDS zet zich in voor inspraak voor de lokale bevolking en onderzoekt de geldstromen achter deze projecten.
-
Nieuws / 12 October 2018De sojacoalitie stopt, maar het werk moet en gaat door!
Na 15 jaar hebben leden van de Nederlandse Sojacoalitie besloten de coalitie op te heffen. In totaal 16 maatschappelijke organisaties werkten in de loop der jaren in de Sojacoalitie samen om de negatieve gevolgen van productie, transport, verwerking en consumptie van soja op de agenda te zetten en samen met de relevante spelers naar oplossingen te zoeken.
-
Publicatie / 12 October 2018
-
Dossier /Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun rechten op water, voedselveiligheid en een schone, gezonde en veilige omgeving.
