Duurzame ontwikkeling - een wereld in spagaat

 Brazilië is een goed voorbeeld van deze spagaat: het land heeft veel ervaring met maatschappelijk verantwoord ondernemen, is zich bewust van de natuurlijke rijkdommen binnen haar grenzen dankzij een actieve milieubeweging en heeft wet- en regelgeving die goede kaders zetten voor een duurzaam gebruik van die hulpbronnen. Tegelijkertijd kenmerken de politieke en wetgevende machten in een groot aantal staten zich door corrupte, bijna feodale machtsstructuren, en een grote mate van straffeloosheid. Het land illustreert daarmee de grote uitdaging van Rio+20: afspraken en voldoende lokale capaciteit zijn prachtig, maar de politieke wil om economische activiteiten wezenlijk te veranderen is cruciaal.

Terwijl Brazilië gastheer is voor Rio+20, spelen juist in dit land de grote tegenstellingen zich voor het oog van de wereld af. Recentelijk trok ze zich terug uit de Organisatie van Amerikaanse Staten (OEA), toen het aan de OEA gelieerde Inter-Amerikaanse Hof van de mensrechten oordeelde dat ze de bouw van de Belo Monte dam moest stopzetten omdat er onvoldoende rekening was gehouden met de belangen van de lokale bevolking. Wellicht nog belangrijker is dat het besluit om de bouw van de dam door te zetten in tegenspraak met de eigen grondwet is. De politieke beslissing om vervolgens uit de OEA te stappen illustreert dat een goede wetgeving en een sterke institutionele structuur weinig uithalen als economische en politieke belangen op het spel staan.

Het is niet nodig om nieuwe afspraken te maken of te discussiëren over technische oplossingen voor water- en energieproblemen. De belangrijkste vraag van nu is hoe belangen van milieu en natuur, en de mensen die daar direct afhankelijk van zijn, een doorslaggevend gewicht kunnen krijgen in politieke besluitvormingsprocessen. De conferentie in Bonn en de voorbereidingen voor Rio+20 zouden zich meer moeten toespitsen op dit dilemma.

Foto: Ssolbergj