Both ENDS

Blog / 14 April 2020

Stop WTO-onderhandelingen tot iedereen weer volwaardig mee kan doen

De Wereldhandelsorganisatie (WTO) wordt - zeker nadat president Trump in 2019 besloot de stekker uit een van de belangrijkste WTO-lichamen te trekken (het orgaan waar landen in beroep kunnen gaan bij handelsgeschillen) - vaak gezien als een instelling in crisis: vleugellam en niet meer relevant. Toch ondertekenden meer dan 150 maatschappelijke organisaties, netwerken en groepen vanuit de hele wereld een brandbrief aan Directeur-Generaal van de WTO Roberto Azevedo, omdat ze zich ernstig zorgen maken over de huidige gang van zaken binnen de WTO.

Want de WTO is wel degelijk relevant. In juni 2020 stond er zelfs een nieuwe onderhandelingsbijeenkomst gepland. Toen deze vanwege de COVID-19-pandemie werd afgelast, was dat een opluchting voor vooral armere lidstaten, die momenteel een onevenredig groot deel van hun schaarse middelen moeten inzetten voor het bestrijden van die crisis.

Kortgeleden bleek echter dat de rijkere lidstaten binnen de WTO de onderhandelingen toch door wilden laten gaan, maar dan online. Dat was slecht nieuws voor die grote groep armere landen. In normale omstandigheden staan deze landen al op achterstand, omdat ze vaak de middelen missen om gelijkwaardig aan de fysieke onderhandelingen deel te nemen. Online is het voor veel landen niet simpelweg niet mogelijk om goed mee te doen aan de onderhandelingen.

Vandaar de brief. De 150 ondertekenaars vrezen dat de belangen van landen die niet adequaat aan de onderhandelingen kunnen deelnemen, niet of nauwelijks worden meegenomen door de onderhandelaars die nog wél aan de digitale tafel door kunnen praten. In de brief roepen de organisaties de WTO dan ook op om de onderhandelingen stil te leggen totdat alle partijen weer in staat zijn om volwaardig deel te nemen.

Zolang er bij de WTO belangrijke besluiten worden genomen, moet dat op een fatsoenlijke manier gebeuren. Arme landen mogen op geen enkele manier worden uitgesloten van de onderhandelingen. Both ENDS vraagt al jaren meer aandacht voor de belangen van ontwikkelingslanden en brengt de zorgen van het maatschappelijk middenveld en lokale bewegingen uit deze landen voor het voetlicht van de delegaties van de Nederlandse overheid en de Europese Commissie binnen de WTO.

Juist nu staan zaken op de agenda die heel belangrijk zijn voor arme mensen in ontwikkelingslanden. Zo zou er nu onderhandeld moeten worden over het aan banden leggen van de visserijsubsidie. Dat is een complex onderwerp, omdat er aan de ene kant absoluut iets gedaan moet worden aan de overbevissing van de wereldzeeën, waarbij het verlagen of stoppen van subsisidies voor de hand ligt. Aan de andere kant blijven nu al veel te weinig van de baten van de visserijsector in arme landen hangen, omdat deze vaak geen eigen ontwikkelde industriële visserijsector hebben.

Wel zijn vaak grote groepen arme mensen in deze landen voor hun levensonderhoud afhankelijk van visserij. Deze vissers en hun families hebben zeker steun van hun overheid nodig om zich staande te houden tegenover de grootschalige internationale visserij, die uiteindelijk de grootste veroorzaker van overbevissing is.

Dit is dus een heel belangrijk dossier, met name voor de minst ontwikkelde landen in Afrika en kleine eilandstaten in de Caribische zee en de Pacific. Het kan en mag niet zo zijn dat deze landen in onderhandelingen die juist voor hen van levensbelang zijn, buiten de boot vallen. Wij ondersteunen dus van harte deze oproep om de onderhandelingen tijdelijk stop te zetten. 

Update 30 april 2020:

Azevedo reageerde reeds vijf dagen nadat deze was gestuurd, op de brief; ongekend snel voor een instituut als de WTO. De inhoud van de reactie was echter teleurstellend. Het kwam erop neer dat de WTO het liefst doorging met de onderhandelingen en de bezwaren die zijn ingebracht naast zich neerlegde.

Daarom werd een nieuwe brief gestuurd, deze keer aan alle Handelsministers van landen in de WTO, om nogmaals te pleiten voor het stopzetten van de onderhandelingen. Deze nieuwe brief werd zelfs ondertekend door 400 organisaties, netwerken en belangengroepen uit de hele wereld en is vandaag publiek gemaakt.

Lees meer over dit onderwerp