Waar gaat de Nijl naartoe?

Uitdagingen

De Nijl is een machtige rivier waarvan rond de 230 miljoen mensen in 11 landen grotendeels afhankelijk zijn. Deze landen staan voor grote uitdagingen: de bevolking zal de komende 25 jaar verdubbelen en samen met economische groei zal dat leiden tot grote druk op het nu al schaarse water. Vier van de 11 landen behoren tot de armste ter wereld. Slechts 10% van de bevolking heeft toegang tot energie, en HIV/AIDS en malaria zijn wijdverspreid. Daarbovenop komen de gevolgen van klimaatverandering, zoals verzilting van de vruchtbare grond in de Nijldelta van Egypte door zeespiegelstijging, en onvoorspelbare en uitblijvende regen.

 

Nile Basin Discourse

De 11 landen zijn enorm divers, maar onderling verbonden door hun afhankelijkheid van de rivier. In 1999 is een samenwerkingsverband tussen de staten ontstaan, de Nile Basin Initiative (NBI). In reactie daarop is niet veel later de Nile Basin Discourse (NBD) opgericht, een groot netwerk van maatschappelijke organisaties die zich verenigen om bewustzijn van onderop te creëren en de NBI kritisch te monitoren. Het is een sterk netwerk waar Both ENDS sinds 2011 nauw mee samen werkt.

 

Nieuwe koers

Tot nu toe heeft Nile Basin Discourse vooral gereageerd op de investeringen en beslissingen van de NBI. Maar mede dankzij de introductie tot Both ENDS' zogenoemde Negotiated Approach, een benadering voor duurzaam en participatief waterbeheer, wil de NBD haar koers veranderen. Van reactief naar proactief. Van een korte-termijn naar een lange-termijn visie. Van top-down naar bottom-up participatie.

 

 

Toekomst

Wat we hier deze week doen bij de bron van de Nijl – bij één van die bronnen dus - is deze koers bepalen met een interessant hulpmiddel: 'scenario-ontwikkeling'. Een 'scenario' is een verhaal van een mogelijke toekomst en zulke verhalen gaan we beschrijven voor de Nijl. Onder leiding van de Technische Universiteit in Delft bedenkt de groep van 25 mensen (vertegenwoordigers van de NBD en andere experts) factoren die grote invloed kunnen hebben op de toekomst van de Nijl. Op basis daarvan werken we verschillende verhaallijnen uit. Het is een aansprekende manier om beleidsmakers bewust te maken van onzekerheden op de lange termijn, en ze te helpen beter te anticiperen op deze mogelijke toekomsten. Zo kunnen ze ook hun korte-termijnkoers aanpassen.

 

 

Wat als

We kijken naar wat er mis kan gaan: wat als conflicten tussen landen uit de hand lopen? Wat als klimaatverandering nog erger uitpakt dan verwacht? Wat als het wantrouwen in het samenwerkingsverband toeneemt of de externe financiering wegvalt? Maar we werken ook aan positievere toekomstbeelden: wat als er technologische doorbraken komen in hernieuwbare energiebronnen, die een goed alternatief bieden voor grootschalige dammen? Wat als de 11 landen inzetten op meer participatie, onderlinge kennisdeling en op het vergroten van de onderlinge handel? Het zijn levendige discussies van zeer betrokken mensen.

 

 

Out-of-the-box

Het is duidelijk dat 'scenario's' helpen om out-of-the-box te denken. En ik ben benieuwd of het straks een nieuwe en constructieve manier biedt om met beleidsmakers om de tafel te gaan zitten. Voor onze andere partners die actief met de Negotiated Approach werken, zal het zeker interessant zijn. Ook grote bedrijven doen dit: je kunt de toekomst niet voorspellen, maar je kunt je er wel zo goed mogelijk op voorbereiden en zo je koers bepalen.

 

Annelieke Douma is coordinator 'Duurzaam waterbeheer'  bij Both ENDS

 

Informatie over de Nile Basin Discourse

Korte video over de Nile Basin Discourse

 

Nieuwsbericht  over Negotiated Approach in Afrika (11 februari 2014)

Video over de Negotiated Approach in India en Afrika

 

Deze workshop wordt ondersteund door de Ecosystem Alliance