"A land without trees is like a People without hope"
“5 miljoen hectare woestijn in Niger is in 25 jaar tijd omgetoverd in een landschap waar bomen groeien, gewassen worden geteeld en vee wordt gehouden!”, roept dr. Abasse Tougiane enthousiast. “Dat is een oppervlakte groter dan Nederland!” We zijn op een lezing die Abasse samen met zijn collega Toudou Adam geeft bij Buitenlandse Zaken, over het succesverhaal van de vergroening in Niger. De zaal is nagenoeg vol, kennelijk zijn niet alleen ambtenaren van Buitenlandse Zaken, maar ook wetenschappers, afgevaardigden van NGO’s en mensen uit het bedrijfsleven geïnteresseerd in dit onderwerp. Want hoe is het mogelijk dat dit zo goed werkt, terwijl een initiatief zoals The Great Green Wall zo jammerlijk is mislukt?
Dr. Abasse en prof. Toudou werken bij het 'Centre Régional d'Enseignement Spécialisé en Agriculture' (CRESA) in Niger, een aan de overheid gelieerd wetenschappelijk landbouwkundig voorlichtingsinstituut. Vanaf begin jaren '90 houden zij zich bezig met onderzoek naar en implementatie van een traditionele landbouwmethode die door boeren in Niger zelf werd geherintroduceerd. Het was de bedoeling om met deze methode, die later 'Farmer Managed Natural Regeneration' ging heten, de oprukkende woestijn in Niger te stoppen en terug te dringen.
Eigen initiatief wordt beloond
Boeren in Niger hadden tot die tijd de gewoonte om jonge loten van bomen meteen te gebruiken als veevoer of als brandhout. Bomen kun je immers niet eten, dus wat heb je eraan om ze op het land te laten staan. Het land werd al droger, leger en onvruchtbaarder, dus een aantal boeren besloot het over een andere boeg te gooien. Ze begonnen de jonge boompjes op het land te beschermen tegen vee en andere bedreigingen, opdat ze tot wasdom konden komen. De volwassen bomen leverden schaduw voor jaargewassen en vee, fungeren als windschermen, de bladeren leverden voedingsstoffen voor de bodem en dienden als veevoer en door de nieuwe begroeiing steeg het grondwaterpeil. Bomen produceren producten die blijven terugkomen, zoals houdbare producten, fruit, noten, bladeren, hout dat gebruikt kan worden voor verschillende doeleinden: als medicijnen, brandhout en timmerhout voor eigen gebruik of voor verkoop. Het succes van de pioniers inspireerde vele andere boeren om ook op deze manier te gaan werken. "Tegenwoordig is er geen boer in Niger meer die niet op de een of andere manier aan FMNR doet", zegt dr. Abasse.
Great Green Wall
Natuurlijk zijn er in de loop der tijd vele pogingen ondernomen om de alsmaar uitdijende woestijngebieden te vergroenen. Het meest ambitieuze plan was The Great Green Wall. Dit plan van de Afrikaanse Unie hield in dat er een groene strook zou worden geplant van Oost- naar West-Afrika, dwars door de droogste gebieden. "Een van de voornaamste redenen dat dat tot nu toe niet is gelukt is dat er uitheemse boomsoorten werden gebruikt, die niet bestand waren tegen de droogte en de hitte van de woestijn", zegt dr. Abasse. "En daar zit 'm de crux: wij maken gebruik van het 'bos' van wortelstelsels en zaden dat eigenlijk al onder de grond zit. Het enige dat je hoeft te doen is de daaruit opkomende vegetatie koesteren, beschermen en op de juiste manier verzorgen."
Duurzame oplossing voor de toekomst
Dit specifieke project kwam tot stand door een samenwerking tussen CRESA en Both ENDS in samenwerking met WRI, en sinds vijf jaar met steun van de Turing Foundation. Er werd onderzoek gedaan naar de resultaten, boeren werden getraind en speciale dorpscomités werden opgezet om ervoor te zorgen dat iedereen mee kon praten en lokale gemeenschappen zeggenschap kregen in deze instituten. Omdat de methode zo succesvol is en een mogelijke oplossing biedt voor de ecologische en voedselzekerheidscrisis die zich voltrekt in de West-Afrikaanse Sahel, werd het hoog tijd dat de resultaten uit Niger ook in Nederland onder de aandacht gebracht werden. "Bij FMNR zijn boeren en landgebruikers zélf het startpunt", zegt Karin van Boxtel, die vanuit Both ENDS betrokken is bij het project en de lezing organiseerde. "De boeren en boerinnen zélf hebben het beheer, zij beslissen hoe het gemeenschappelijke land wordt gebruikt."
Inspraak en 'ownership'
Ook daarin onderscheidt deze aanpak zich van initiatieven zoals the Great Green Wall, die van bovenaf bedacht is door mensen die de lokale realiteit niet voldoende kennen, en zonder de lokale bevolking daarbij te betrekken. "Mensen nemen over het algemeen graag de verantwoordelijkheid om ergens een succes van te maken, maar ze moeten die verantwoordelijkheid dan wel krijgen", zegt Karin. "Het is dus heel belangrijk dat het Nederlandse voedselzekerheid- en klimaatbeleid meer aandacht besteedt aan deze vorm van landherstel waar boeren zelf de eigenaar zijn van de activiteiten." Dr. Abasse laat in de presentatie een foto zien van een prachtig groen landschap in Niger. "Dit was onvruchtbaar land in 1990, nu groeien er bomen en planten en is het er groen." Hij eindigt de presentatie met de woorden 'A land without trees is like a People without hope'.
Meer informatie:
Lees meer over dit onderwerp
-
Voor de pers / 12 November 2024
Plannen van minister Klever vegen Nederland van de wereldkaart
Den Haag, 12 november - ‘Zorg dat Nederland niet van de kaart verdwijnt’, met die boodschap voerden met Partos zo’n 100 organisaties vandaag actie in Den Haag tegen de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Drie internationale partners van Nederland uit Jemen, Nepal en Oeganda riepen de Tweede Kamer op om deze week in de begrotingsbehandeling van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, tegen de plannen van minister Klever te stemmen.
-
Instalink / 12 November 2024
-
Voor de pers / 12 November 2024
Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Instalink / 12 November 2024
-
Instalink / 11 November 2024
-
Voor de pers / 11 November 2024
Reactie Both ENDS op kamerbrief over toekomstige samenwerking met maatschappelijke organisaties
DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als tegenkracht tegen autoritaire tendensen. Het afzwakken van de steun hieraan, is een veelzeggend signaal.”
-
Nieuws / 11 November 2024
Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer van kracht is. Kenia voegt zich hiermee bij Zuid-Afrika, Tanzania en Burkina Faso, als vierde Afrikaanse land dat zijn BIT met Nederland opzegt.
-
Nieuws / 9 November 2024
Waarom is de Nederlandse klimaatzaak tegen Shell belangrijk voor onze partners in het Mondiale Zuiden?
Op 12 november doet het Gerechtshof in Den Haag opnieuw uitspraak in de klimaatzaak tegen Shell, waarin Both ENDS medeaanklager is. Vooruitlopend op deze uitspraak vroegen we onze partners waarom deze Nederlandse rechtszaak belangrijk is voor het Mondiale Zuiden.
-
Nieuws / 1 November 2024
Both ENDS bij COP29: pleiten voor genderrechtvaardige klimaatfinanciering
Op 11 november gaat de 29e VN Klimaatconferentie van start in Baku, Azerbeidzjan. Net als voorgaande jaren zal Both ENDS daar aanwezig zijn om te pleiten voor lokale toegang tot klimaatfinanciering, en om onze partnerorganisaties te ondersteunen in hun beleidsbeïnvloeding. Hoe doen we dat, en wat zijn onze verwachtingen (en zorgen) over deze29e editie van de UNFCCC COP? We vroegen het Marius Troost, die samen met Daan Robben deelneemt aan COP29.
-
Publicatie / 29 October 2024
-
Publicatie / 21 October 2024
-
Nieuws / 21 October 2024
Teleurstelling over het niet indienen van de Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan
We zijn diep teleurgesteld en gefrustreerd dat de Nederlandse regering haar Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan (NBSAP) niet heeft ingediend voor de CBD COP16 in Cali. Deze minachting voor internationale afspraken ondermijnt de gezamenlijke wereldwijde inspanning om de urgente biodiversiteitscrisis aan te pakken.
-
Nieuws / 8 October 2024
Het Mandalika race circuit, en ‘races to the bottom’.
Afgelopen weekend waren er op de Nederlandse televisie in het programma Studio Sport fragmenten te zien van motorraces, die gehouden werden op het Mandalika circuit van Lombok in Indonesië.
-
Instalink / 3 October 2024
-
Blog / 30 September 2024
Van EACOP en verhalen van een verdediger in ontwikkeling
Dit artikel is beschikbaar in het Engels.
-
Publicatie / 24 September 2024
-
Nieuws / 24 September 2024
Grote bosbranden teisteren Zuid-Amerika
“De branden hebben proporties aangenomen die we nog nooit eerder hebben meegemaakt.”
Grote delen van Zuid-Amerika zijn momenteel in rook gehuld. Van Buenos Aires tot São Paulo en Asunción hebben mensen moeite om adem te halen door de ongekende bosbranden die woeden op het continent, aangewakkerd door extreme droogte, de uitbreiding van de landbouw en de stijgende temperaturen als gevolg van de klimaatverandering.
-
Blog / 29 August 2024
Lokale actie voor veerkrachtige draslanden en oeverlanden in het stroomgebied van de Athi rivier in Kenia
Door Melvin van der Veenen Kyra Pohlan
This blog is written in English.
-
Brief / 22 July 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Nieuws / 17 July 2024
EU verlaat Energy Charter Treaty (ECT): Een mijlpaal voor energietransitie
De beslissing van de Europese Unie om zich terug te trekken uit het energieverdrag ECT (Energy Charter Treaty) is een historische overwinning voor de energietransitie. Lees meer (Engels)