23 november: Nacht van de Tegenmacht

Volle zalen tijdens de 'Nacht van de Tegenmacht', die Both ENDS samen met Vice Versa, Action Aid, Partos, en PAX en De Nieuwe Liefde in Amsterdam organiseerde afgelopen woensdag 23 november. Het onderwerp leeft, borrelt en maakt nieuwsgierig, zoveel is wel duidelijk. Maar wat is dat eigenlijk, tegenmacht?

Zwijgen zegt soms meer dan duizend woorden. Wanneer collega's van onze partnerorganisaties ons hun verhaal vertellen*, dan is onze reactie vaak: stilte. Bedrukte stilte.

Deze maand vieren we de 30e verjaardag van zowel de VN Verklaring voor het Recht op Ontwikkeling als van de Internationale Dag van de Mensenrechten. Both ENDS doet, samen met gemeenschappen en organisaties over de hele wereld, een oproep aan Ontwikkelingsbanken, overheden en bedrijven om 3 stappen te zetten voor het naleven van mensenrechten in ontwikkelingssamenwerking.

Op 22 september gaan wereldwijd websites van burgerbewegingen en NGO's op zwart. Uit protest en solidariteit. Protest tegen de afnemende mogelijkheden om als actieve burger of organisatie je stem te laten horen, je te verenigen of vreedzaam te betogen.

Wij feliciteren Joan Carling van de Permanente VN-commissie Inheemse volken met haar Lifetime Achievement Award als 'Champion of the Earth' van het VN-milieuprogramma UNEP. Het is de hoogste onderscheiding op milieugebied die de VN eens per jaar uitreikt aan zes personen die zich prominent hebben ingezet voor veranderingen op milieugebied.

Deze week is Laura Zuniga Cáceres, de dochter van Berta Cáceres*, op bezoek in Nederland. Ze zal gaan praten met de directeuren van de betrokken departementen van Buitenlandse Zaken, nam deel aan een colloquium over inheemse rechten van de Universiteit Leiden en ontmoette verschillende Nederlandse organisaties. Both ENDS sprak deze moedige jonge vrouw over de situatie in Honduras en haar motivatie om haar moeders strijd voort te zetten.

Both ENDS streeft ernaar dat maatschappelijke organisaties hun werk veilig kunnen doen, om zo de besluitvorming over ecosystemen, milieurechtvaardigheid en mensenrechten te kunnen beïnvloeden. Maar de ruimte voor deze organisaties om zich uit te spreken krimpt op veel plekken. Repressie, bedreiging en geweld tegen milieu- en mensenrechtenverdedigers, inclusief onze partners, neemt toe.

Drie leden van de Tegenmacht in het Zuiden geven hun visie op de steeds kleiner wordende bewegingsruimte voor het maatschappelijk middenveld. Volgens Astrid Puentes, Godwin Uyi Ojo and Mónica Lopez Baltodano speelt burgeractivisme een belangrijke rol in het creëren van een eerlijke, inclusieve en duurzame samenleving, en is er een structurele en proactieve aanpak nodig om deze civil society die rol te laten behouden.

We zijn geschokt en verontrust door berichten over een georganiseerde inval bij het hoofdkwartier van een milieuorganisatie op de Filipijnen. Weliswaar heeft de inval tot op heden niet plaatsgevonden, maar we zijn zeer bezorgd over de medewerkers.

Premier Mark Rutte was vorige week met een grote handelsdelegatie op missie in Colombia en kwam daar niet alleen op voor Nederlandse bedrijven, maar ook voor de mensenrechten. Daarmee kwam hij tegemoet aan de oproep van Both ENDS en 10 andere maatschappelijke organisaties, verzameld in het 'Colombia Platform Nederland' om tijdens zijn bezoek aandacht te besteden aan het verbeteren van de zorgelijke mensenrechtensituatie en het spoedig uitvoeren van het 2 jaar oude vredesakkoord.

Op dinsdag 28 juni dienden de Hondurese organisatie COPINH en de Global Justice Association een klacht in bij de officier van justitie in Nederland tegen de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO. Voor COPINH is dit onderdeel van hun voortdurende strijd om degenen die betrokken zijn bij de moord op hun leider Berta Cáceres voor het gerecht te brengen. FMO financierde in 2014 het Agua Zarca-project in Honduras. De nieuwe klacht is gebaseerd op documenten waaruit blijkt dat het geld van FMO oneigenlijk is gebruikt.

Ik reis, samen met vijf vrouwen van Platform Suace Pyvyvõhára, naar Mingã Pora, in het oosten van Paraguay. Zo'n 45 families van de inheemse gemeenschap Tekohá Suace hebben zich hier in 2016 gevestigd. Tekohá betekent in Guaraní 'de plek waar we zijn wat we zijn'. Ze hebben hun van afval in elkaar gezette tentjes opgeslagen op een klein strookje land met aan de ene kant een sojaveld en aan de andere kant een natuurreservaat, eigendom van het bedrijf Itaipu.

Gastblog van Debora Calheiros, Brazilië

De toestemming van de inheemse bevolking voor de aanleg van het omstreden Nicaraguakanaal is bedrog. Uit getuigenissen van de Rama en Kriol-bevolking blijkt dat het consultatieproces met de Rama en Kriol gemanipuleerd is, en hun toestemming ongeldig.

Wereldwijd veroordelen maatschappelijke organisaties de uitlatingen van vertegenwoordigers van palmolieproducenten tijdens een overleg met de Maleisische overheid. Vertegenwoordigers van deze bedrijven hebben kritische NGO's "toxische entiteiten" genoemd en de Maleisische overheid verzocht hen niet toe te laten tot het land. De partners van Both ENDS hebben een reactie gepubliceerd waarin ze opkomen voor hun recht "de realiteit te onthullen van de impact van de palmoliesector waarmee onze gemeenschappen geconfronteerd worden."

Gemeenschappen in het noorden van Guatemala hebben deze week een klacht ingediend bij de Inter-Amerikaanse ontwikkelingsbank IDB. Zij zijn de dupe van de bouw van twee grote dammen in de regio Ixquisis, mede gefinancierd door de IDB. Hierbij heeft de bank zich niet gehouden aan haar eigen regels op het gebied van milieu en duurzaamheid, inheemse volken, gender en transparantie.