Nieuws

De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en het Finse FinnFund hebben deze week aangegeven dat ze 'op zoek gaan naar een verantwoordelijke en juridische manier om zich definitief terug te trekken uit het Agua Zarca-project in Honduras'. Vorige week werd bekend dat vier verdachten zijn opgepakt in de zaak rondom de moord op de mensenrechtenactivist Berta Cáceres, die zich al jaren verzette tegen dat project. Eén van de arrestanten is de 'manager for social and environmental affairs' van Desa, het bedrijf dat het Agua Zarca-project uitvoert. Omdat het bedrijf de directe klant van FMO en FinnFund is, is de arrestatie voor de banken reden om zich te bezinnen op maatregelen.

Deze week komen meer dan dertig afgevaardigden van organisaties uit alle hoeken van de wereld naar Amsterdam. Wat hebben ze met elkaar gemeen en waarom gaan ze elkaar ontmoeten? Ze werken allemaal in hun eigen context aan duurzame ontwikkeling, milieu, de bescherming van mensenrechten of specifiek op het thema gendergelijkheid en vrouwenrechten. En ze zijn allemaal op de een of andere manier gelinkt aan de drie organisaties die met het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken samenwerken in ‘GAGGA’, de Global Alliance for Green and Gender Action.  

Van 19 april tot 5 mei brengt een delegatie van vier inheemse Lenca-activisten uit Honduras een bezoek aan vijf Europese landen (België, Nederland, Finland, Duitsland en Spanje) om te praten met de leden van het Europees Parlement, beleidsmakers, NGO's en financiers. De delegatieleden zullen ook demostreren en met de media en het grotere publiek praten over de repressie en de straffeloosheid in hun land. Op 2 maart 2016 werd Berta Cáceres, inheemse Lenca-leider die internationaal bekend werd om haar strijd tegen schendingen van mensenrechten, vermoord. Cáceres was het boegbeeld van inheemse organisatie COPINH en leidde al jaren het protest tegen een hydro-elektrisch project langs de rivier de Gualcarque, het zogenaamde ‘Agua Zarca-project’. Het belangrijkste doel van het bezoek van de delegatie is om de betrokkenheid van deze landen in het Agua Zarca-project en andere projecten die de inheemse Lenca-bevolking in Honduras schade berokkenen, te stoppen. 

Vandaag, 15 april, schuift minister Ploumen aan bij de vooraarsvergadering  van de Wereldbank. Nederland is aandeelhouder in de Wereldbank en heeft dus een stem in de besluitvorming. Op dit moment hebben projecten van de Wereldbank maar al te vaak desastreuze gevolgen voor de mensen die wonen in de gebieden waar die projecten worden uitgevoerd. Pieter Jansen van  Both ENDS werkt  nauw samen met mensen die dit aan den lijve ondervinden en pleit er samen met hen bij zowel de Wereldbank als de Nederlandse regering voor dat projecten van de Bank moeten voldoen aan strengere regels, zodat mensenrechten en het milieu worden beschermd. 

Minder dan twee weken na de brute moord op Berta Cáceres, werd een tweede voorvechter van inheemse rechten in Honduras vermoord. De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en de Finse ontwikkelingsbank FinnFund hebben naar aanleiding daarvan aangekondigd al hun activiteiten in Honduras op te schorten. Zij verklaren niet langer te zullen investeren in nieuwe projecten en hun betalingen in huidige projecten, waaronder Agua Zarca, te zullen opschorten.

In 1959 ondertekenden Duitsland en Pakistan het eerste bilaterale investeringsverdrag in de wereld, niet wetende dat ze hiermee een nieuw tijdperk markeerden en dat vele landen hun voorbeeld zouden volgen. Momenteel bestaan er al ongeveer 3000 bilaterale investeringsverdragen (BIT's) en andere internationale investerings-overeenkomsten. Hoewel deze verdragen zowel voor de investeerder als voor het 'gastland' profijtelijk moesten zijn - voor de één zou het winst en voor de ander economische groei, werkgelegenheid en ontwikkeling opleveren - blijken ze in de praktijk voor veel gastlanden vooral grote negatieve gevolgen te hebben. 

PERSBERICHT: Nederlandse baggeraars en overheid schieten tekort bij uitbreiding Suezkanaal

Baggeraars Boskalis en Van Oord én de Nederlandse overheid hebben onvoldoende rekening gehouden met mensenrechten en milieu bij de uitbreiding van het Suezkanaal in Egypte. Dat concluderen SOMO en Both ENDS in hun nieuwe rapport Dredging in the Dark. De twee Nederlandse baggeraars groeven als onderdeel van een consortium van vier bedrijven in een recordtijd het kanaal uit, met grote gevolgen voor de lokale bevolking. De Nederlandse overheid verstrekte een exportkredietverzekering zonder dat er een sociale- en milieueffectenrapportage beschikbaar was.

We zijn diep geschokt en verdrietig over de dood van Berta Cáceres, die gisterenochtend werd vermoord in haar eigen huis. Berta was de drijvende kracht achter de ‘Consejo Civico de Organizaciones Populares e Indigenas de Honduras – (COPINH ), een netwerk van maatschappelijke organisaties in Honduras die opkomen voor de rechten van inheemse gemeenschappen in het land. Deze aanslag bewijst eens te meer dat het met die rechten zeer slecht gesteld is. Wij delen de vrees van velen in en buiten de regio dat de dood van Berta Cáceres de situatie van lokale gemeenschappen verder zal verslechteren. 

Ontwikkelingsbanken zoals de Wereldbank, de Asian Development Bank, de Duitse DEG en de Nederlandse FMO hebben een aantal cruciale overeenkomsten: ze opereren met publiek geld en hebben als uiteindelijk doel armoede te bestrijden en ontwikkeling te bevorderen. Maar in de praktijk blijkt dat ‘ontwikkeling’ een ruim begrip is, want lang niet iedereen profiteert van de projecten waarin door deze banken wordt geïnvesteerd. Integendeel: vaak zijn grote groepen mensen juist de dupe van de investeringen van ontwikkelingsbanken. Onder druk van maatschappelijke organisaties, waaronder Both ENDS, heeft een aantal ontwikkelingsbanken een klachtenloket ingesteld, waar gedupeerden verhaal kunnen halen.

Vandaag de dag telt de wereld 800 miljoen (bijna 1 miljard!) mensen die echt honger lijden. Tel daarbij op de 2 miljard mensen die bij lange na niet genoeg gezond en voedingsstofrijk voedsel tot hun beschikking hebben en de manier waarop de productie van voedsel momenteel zorgt voor ontbossing, erosie, milieuvervuiling en klimaatverandering, en je beseft eens temeer: dat moet anders! De Nederlandse overheid heeft zich tot doel gesteld deze problemen grondig aan te pakken en één van de ‘speerpunten’ van het Nederlandse ontwikkelingssamenwerkingsbeleid is dan ook voedselzekerheid. Both ENDS deelt die ambitie, maar vindt dat de aanpak van de regering veel beter en toekomstbestendiger kan.

De eerste Voedsel Anders conferentie in februari 2014, werd door meer dan 800 mensen bezocht. Dat succes smaakte letterlijk naar meer!  Dit jaar wordt dan ook de tweede Voedsel Anders conferentie gehouden. Achter de Voedsel Anders conferentie zit de Voedsel Anders beweging, die bestaat uit organisaties en actieve burgers die zich op de een of andere manier bezig houden met het veranderen en verduurzamen van het totale voedselsysteem. Karin van Boxtel is vanuit Both ENDS betrokken bij het organiseren.

Nairobi, de hoofdstad van Kenia, is van 15 tot en met 18 december 2015 het epicentrum van de internationale handel. De vertegenwoordigers van de Wereldhandelsorganisatie (WTO), waar momenteel 162 landen lid van zijn, komen dan samen om te onderhandelen. De belangen lopen nogal uiteen, wat het lastig maakt om tot overeenstemming te komen. Burghard Ilge van Both ENDS reist met minister Ploumen mee als officieel adviseur en bemiddelaar vanuit het maatschappelijk middenveld. Zijn rol is om voor en tijdens bijeenkomst de standpunten en de belangen van maatschappelijke organisaties wereldwijd zo duidelijk mogelijk aan haar over te brengen, zodat zij deze standpunten kan meenemen in de onderhandelingen. In aanloop naar de WTO-top hebben we Ilge een aantal vragen gesteld.