Both ENDS

En
Nl
Zoeken
Nieuws / 16 september 2014

Afrikaanse NGO’s willen beter ‘klachtenloket’ van Afrikaanse Ontwikkelingsbank

Lake_Victoria_Flickr_Steve_Lietzau.jpg

De AfDB, de Afrikaanse ontwikkelingsbank die in 1964 werd opgezet om economische ontwikkeling in Afrika te stimuleren, heeft sinds 2006 een klachtenmechanisme. Daar kunnen mensen terecht die op de een of andere manier de dupe zijn van een project dat door de AfdB is gefinancierd. Maar dat klachtenmechanisme moet beter, vindt een groot aantal Afrikaanse en internationale organisaties. Hoe? Daar hebben ze duidelijke, praktische ideeën over en die hebben ze onlangs aan de AfDB gepresenteerd. Anouk Franck van Both ENDS heeft dat proces gecoördineerd.

Wat heeft Both ENDS hiermee te maken?

“Both ENDS is al jaren lid van de ‘CSO coalition on the AfDB’. Dat is een groep van Afrikaanse en internationale maatschappelijke organisaties die de investeringen van de Afrikaanse ontwikkelingsbank nauwlettend in de gaten houdt. Want de bank investeert in grote infrastructuurprojecten, in grootschalige landbouw en in de financiële sector, en het is de vraag wie daarvan profiteert. Lokale gemeenschappen zijn vaak de dupe van grote dammen, wegen, mijnbouw en grootschalige landbouw, terwijl de investeringen de AfDB ook hen - misschien wel júist hen - verder zouden moeten helpen. Het huidige klachtenmechanisme geeft dit soort mensen te weinig mogelijkheden om op te komen voor hun rechten. Dit blijkt onder andere uit het feit dat er door het mechanisme sinds 2006 nog maar 9 klachten zijn goedgekeurd en in behandeling genomen*. Dus heeft ons netwerk samen met de ‘African Coalition for Corporate Accountabilty’ (ACCA) en de ‘International Alliance for Natural Resources in Africa’ (IANRA), bedacht hoe het beter kan.”

 

Geef eens een voorbeeld van wat er fout kan gaan?

“Nou, neem bijvoorbeeld de Bujagalidam in Oeganda: die dam zou heel schadelijk zijn voor de omgeving en mensen dwingen te verhuizen. Bovendien zou het waterpeil in het Victoriameer, waar miljoenen mensen afhankelijk van zijn, drastisch verlagen. Al meer dan 7 jaar geleden is er door lokale gemeenschappen een klacht ingediend bij de AfDB tegen het bouwen van de dam en het plaatsen van hoogspanningskabels die mensen dwingen te verhuizen. De huisjes waar ze naartoe moeten zijn van zeer slechte kwaliteit en dus moeten de oorspronkelijke huizen van de bewoners nodig hersteld worden. Maar dat gebeurt steeds maar niet. Tsja, en inmiddels is de dam afgebouwd, de hoogspanningskabels staan er, en de gedupeerden wachten nog steeds op compensatie. De bank houdt zich niet aan haar eigen sociale en milieuregels, dus dat moet anders.”

 

Wat moet er precies veranderen dan?

“Allereerst moet het klachtenmechanisme zo onafhankelijk, transparant en effectief mogelijk. En laagdrempelig, zodat lokale gemeenschappen die last ondervinden van een AfDB-project zonder te veel administratieve rompslomp een klacht kunnen indienen. Eén van onze aanbevelingen is dan ook dat de AfDB een simpel format beschikbaar maakt dat per e-mail kan worden verstuurd in plaats van per brief. Een format waarbij het voor de klagende partij niet verplicht is een hele waslijst aan bewijsmateriaal mee te sturen, maar alleen het meest essentiële bewijs. We hebben het hier over mensen die vaak niet de middelen hebben om zelf diepgaand onderzoek te doen of ver te reizen. Een ander heel belangrijk punt is dat een klacht binnen een bepaalde termijn wordt afgehandeld: er moet dus snel en effectief onderzoek worden gedaan op het moment dat de klacht binnenkomt. Anders krijg je een uitzichtloze situatie zoals bij Bujagali.”

 

Wat gebeurt er nu verder?

“Iedereen heeft nu de kans gekregen om schriftelijk input te leveren. Nu is het afwachten wat er  wel en niet door het Bestuur zal worden overgenomen. Wij hebben er bij de AfDB op aangedrongen dat het nieuwe klachtenmechanisme openbaar wordt gemaakt en dat er nóg een consultatieronde zal plaatsvinden voordat het document definitief wordt. We hopen natuurlijk van harte dat de AfDB onze ideeën voor een groot deel zal meenemen in het nieuwe ontwerp. Een klachtenmechanisme zonder tanden helpt noch de Bank noch de mensen die oplossingen zoeken voor de problemen die zij met haar projecten veroorzaakt.”

 

* Dat is heel weinig, zeker vergeleken met de IFC, het onderdeel van de Wereldbank dat projecten van de private sector in ontwikkelingslanden financiert. IFC’s klachtenmechanisme behandelde in 10 jaar 76 klachten, meer dan het achtvoud, terwijl de leen-portefeuille in die periode slechts 2,5 x zo groot was als die van de AfDB.

 

Het document met de input die door de groep van 52 Afrikaanse en 14 internationale NGO's is gegeven aan deAfDB

Website CSO coalition on the AfDB


 

 

Foto: Steve Lietzau op Flickr Creative Commons

Lees meer over dit onderwerp