De palmoliedroom: te mooi om waar te zijn
In 2005 benaderde een palmoliebedrijf de inwoners van het dorpje Kiungkang in West-Kalimantan, Indonesie. Ze boden aan om hun boerderijtjes om te vormen tot kleine oliepalmbedrijfjes. Veel boeren stemden in vanwege de hoge maandinkomens die het bedrijf hen voorspiegelde. Helaas blijkt deze palmoliedroom niet meer te zijn dan een illusie.
In Kiungkang boodt het palmoliebedrijf dat een concessie heeft rond het dorp, PT SML, de boeren aan hun hele land te beplanten met oliepalmen. Het bedrijf voegt vervolgens 80% van het land aan zijn eigen plantage toe. De overige 20% wordt onderhouden door de boer, die zijn oliepalmvruchten vervolgens aan het bedrijf verkoopt. Afhankelijk van de omvang van hun kleinbedrijf, zouden de boeren daarmee zo'n 9 miljoen Roepies (± € 600) per maand kunnen verdienen, bijna twee keer het gemiddelde inkomen in Indonesië. Een aantrekkelijk vooruitzicht!
Kleinbedrijf in palmolie: niet genoeg om van te leven
Maar toen Both ENDS-medewerkers Roos Nijpels en Michael Rice het dorp bezochten met onze partnerorganisatie Link-AR Borneo, vertelden de boeren een heel ander verhaal: de boeren waren verplicht hun oliepalmvruchten te verkopen aan PT SML tegen tarieven die door het bedrijf werden vastgesteld. Ze moesten onnodige leningen met hoge rentes bij PT SML afsluiten voor de aanplant van oliepalmen op hun grond. De boeren waren ook verplicht om kunstmest en pesticiden van het bedrijf te kopen, te betalen voor het vervoeren van hun palmvruchten naar de verwerkingsfabriek, en maandelijks "managementkosten" af te dragen.
Het bedrijf trekt deze 'kosten' af van het inkomen van de boeren. Uiteindelijk krijgen de meeste boeren slechts een fractie - vaak niet meer dan 10% - van wat hen oorspronkelijk beloofd werd: een bedrag ver onder het gemiddelde inkomen en zelfs onder de armoedegrens. De impact op hun levensonderhoud is dramatisch. Sommige boeren zijn gedwongen om op de plantage van het bedrijf te werken, omdat hun kleinbedrijf niet genoeg inkomen biedt om hun gezinnen te voeden, zeker nu ze geen voedsel meer kunnen verbouwen op hun eigen grond, die beplant is met oliepalmen.
Milieueffecten van palmolieplantages
Maar de gevolgen zijn niet alleen financieel. De dorpelingen lieten Roos en Michael de lege percelen zien die vroeger rijstvelden waren. Deze zijn verlaten sinds het water opraakte en pesticiden en meststoffen het land te veel verontreinigden om voedsel te verbouwen. In een deel van Kiungkang is het water niet meer veilig om te drinken of mee te wassen.
Boer en lid van de dorpsraad Abang vertelt in deze korte video over de gevolgen van palmolie in zijn dorp:
Hoewel er in het dorp onenigheid is over wat er gedaan moet worden, is men het erover eens dat de komst van het palmoliebedrijf het leven van de dorpelingen ingrijpend heeft veranderd. Veel bewoners zijn echter bang om tegen het bedrijf te protesteren, omdat ze nu afhankelijk zijn van werk op de palmolieplantage en het zich niet kunnen veroorloven hun banen te verliezen. De overheid helpt hen niet; de brieven waarmee zij hun volksvertegenwoordigers informeerden over de problemen die de oliepalmplantage veroorzaakt, zijn jarenlang genegeerd.
Zoeken naar oplossingen
Both ENDS en Link-AR Borneo onderzoeken nu of RSPO's klachtenmechanisme uitkomst biedt. Hoewel PT SML geen lid is van de RSPO (Round Table on Sustainable Palm Oil), leveren ze naar verluid wel aan RSPO-lid Wilmar International, 's werelds grootste palmolieproducent en een belangrijke leverancier aan bedrijven zoals Unilever. Deze leveringsketen is niet altijd eenvoudig te verifiëren. Daarom is het belangrijk dat lokale organisaties zoals Link-AR Borneo gemeenschappen ondersteunen in het zoeken naar mogelijkheden om hun zorgen en problemen kenbaar te maken.
In Kiungkang helpt Link-AR Borneo bovendien de kleinbedrijven om hun afspraken met PT SML te doorgronden en te beoordelen of er mogelijkheden zijn voor het heronderhandelen of beëindigen van de afspraken. De boeren worden door PT SML vaak onwetend gehouden over de aard van hun relatie met het palmoliebedrijf en over hun mogelijkheden.
Alternatieve inkomstenbronnen
Tegelijkertijd is het belangrijk om alternatieve manieren van levensonderhoud te bieden die de afhankelijkheid van palmolie verkleinen. Daarom ondersteunen Link-AR Borneo en Both ENDS de economische veerkracht van plattelandsgemeenschappen, door de handel in niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products, NTFPs) te promoten.
We doen dit via het NTFP-uitwisselingsprogramma en ons Rich Forests-initiatief, die de noodzaak van gemeenschapsopbouw en empowerment, met name voor vrouwen, benadrukken om de rol van alternatieve, duurzame economieën voor plattelands- en bosbouwgemeenschappen te versterken. Tegelijkertijd werkt Both ENDS samen met lokale organisaties om ervoor te zorgen dat de bosgebieden waaruit de NTFPs afkomstig zijn op duurzame wijze beschermd, behouden en beheerd worden.
De problemen rond palmolie in foto's
Verlaten rijstveld tussen de oliepalmen
Chemicaliën van de plantage hebben het water vervuild
De rekening van een palmolie-kleinbedrijf. Van de ruim 1,1 miljoen roepia aan bruto-inkomen (pendapatan kotor) die hij zou moeten krijgen in twee fasen, blijft na aftrek van alle kosten netto (pendapatan bersih) slechts 113 duizend roepia (ca. € 7,50) over
De oplossingen in foto's: NTFPs
handgevlochten producten
wilde honing oogsten hoog in de boom (l) en de 'imker' met zijn oogst op de boot (r)
wilde honing
Thema's
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Strijden voor verbeteringen in de productie van palmolie
De productie van palmolie leidt wereldwijd tot sociale en milieuproblemen. Both ENDS werkt aan een eerlijkere en duurzamere palmoliesector en zet zich in voor alternatieven voor palmolie.
-
Dossier /Rich Forests
Rich Forests promoot een duurzaam en toekomstbestendig productiesysteem en ondersteunt daartoe onder andere het omvormen van gedegradeerd land tot voedselbossen. Daarmee voorzien mensen in hun levensonderhoud, vergroten ze hun inkomsten en herstellen ze tegelijkertijd bodem en biodiversiteit.
-
Video / 30 June 2017The Effects of Palm Oil in Kiungkang
Farmer in Kiungkang, West-Kalimantan, talks about the effects of the palm oil plantation around his village on food production and the health of the population.
-
Video / 18 November 2013Mapping Our Future
Between 2010 and 2013, Both ENDS, together with Indonesian and Dutch organisations and universities, conducted a project in the district of Sanggau in West-Kalimantan, on the island of Borneo, Indonesia. The project was meant to help local communities with the recognition of their land rights and. This is a beautiful short documentary about how the people of one of these villages responded to the ever expanding palm oil plantations around them.
-
Nieuws / 15 May 2018Rijden op palmolie: een doodlopende weg
Both ENDS en Forest Peoples Program hebben een verzoek ingediend bij het Europees Parlement, de Raad van Europa, de Europese Commissie en de Commissaris voor Handel, Cecilia Malmström, om bij beslissingen over palmolie en andere grondstoffen de inheemse en lokale gemeenschappen te raadplegen die door deze beslissingen geraakt worden.
-
Nieuws / 5 September 2016Brief aan het kabinet over biobrandstoffen
De EU wil dat in 2020 een groter percentage brandstof die voor vervoer wordt gebruikt, bestaat uit hernieuwbare bronnen, zoals biobrandstof. Veel Europese landen hebben daarom het bijmengen van biobrandstoffen in diesel en benzine verplicht. Een groot aandeel van deze biobrandstof is inmiddels palmolie.
-
Nieuws / 8 December 2015Amsterdam Declaration: naar 100% duurzame palmolie
Both ENDS heeft, als lid van de RSPO, deelgenomen aan een dialoog over palmolie met het ministerie van Buitenlandse Zaken. Nederland is de grootste importeur van palmolie in Europa en wil werken aan het bevorderen van duurzame handels- en productieketens.
-
Nieuws / 24 October 2017Both ENDS’ reactie op het Indonesische actieplan voor duurzame palmolie
Op 30 September 2017 heeft Both ENDS haar standpunt ingediend over de conceptversie van het Indonesische Nationale Actieplan voor Duurzame Palmolie. Dit actieplan is bedoeld als blauwdruk voor de verduurzaming van de Indonesische palmolieindustrie. Both ENDS betwijfeld echter of de logica, de reden en het achterliggende doel van dit actieplan een status als benchmark voor een duurzame palmolieindustrie legitimeert.
-
Nieuws / 23 November 2018RSPO zet verdere stappen op weg naar minder schadelijke palmoliesector
De productie van palmolie gaat vaak gepaard met ontbossing, milieuvernietiging en landroof. Lokale gemeenschappen en activisten die zich daartegen verzetten worden vervolgens vaak bedreigd. Om deze problemen te lijf te gaan heeft de RSPO de afgelopen maanden belangrijke stappen gezet.
-
Externe link / 20 July 2021Bosbescherming: een strijd op veel niveaus (Jaarverslag 2020)
Systeemverandering is dringend nodig om de bossen van de aarde en de rechten van mensen die in het bos wonen te beschermen. Ontbossing wordt veroorzaakt door een wereldwijde vraag naar producten zoals palmolie en soja. Maar het probleem kan alleen worden aangepakt als naast een kleinere vraag naar deze producten, de rechten van bosgemeenschappen beter worden erkend. Dit was een belangrijke focus van het werk van Both ENDS en partners in 2020.
-
Dossier /Participatieve planning in landgebruik (PLUP)
Het doel van participatieve planning in landgebruik (PLUP) is duurzaam, inclusief en gender-responsief beheer van land. PLUP is vooral belangrijk voor bevolkingsgroepen wiens de landrechten onvoldoende worden erkend.
-
Nieuws / 10 February 2020Maatschappelijke organisaties komen op voor hun recht de gevolgen van de palmolieproductie aan de kaak te stellen
Wereldwijd veroordelen maatschappelijke organisaties de uitlatingen van vertegenwoordigers van palmolieproducenten tijdens een overleg met de Maleisische overheid. Vertegenwoordigers van deze bedrijven hebben kritische NGO's "toxische entiteiten" genoemd en de Maleisische overheid verzocht hen niet toe te laten tot het land. De partners van Both ENDS hebben een reactie gepubliceerd waarin ze opkomen voor hun recht "de realiteit te onthullen van de impact van de palmoliesector waarmee onze gemeenschappen geconfronteerd worden."
-
Nieuws / 14 June 2019Both ENDS partner TUK overhandigt symbolische boom aan minister Schouten
Rahmawati Retno Winarni van TUK, een partnerorganisatie van Both ENDS in Indonesië, overhandigde gisteren, mede namens 10 NGO's, een symbolische boom en een oproep aan de Nederlandse minister van Landbouw Carola Schouten. De NGO’s dringen bij EU-regeringen, waaronder de Nederlandse, aan op strenge EU-wetgeving om de vernietiging van bossen en ecosystemen tegen te gaan en mensenrechten te beschermen.
-
Nieuws / 21 November 2017De 'Green Deal Voedselbossen' is een feit!
Vandaag hebben 21 partijen in het provinciehuis te Lelystad de 'Green Deal Voedselbossen' ondertekend. De partijen maken hun intenties voor de verdere ontwikkeling van voedselbossen in Nederland officieel. Both ENDS is een van de ondertekenaars, maar wat is een Green Deal en waarom zijn we blij dat deze tot stand is gekomen?
-
Transformative Practice /Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Dossier /Fair Green and Global Alliance (FGG)
Samen met maatschappelijke organisaties van over de hele wereld werkt de FGG Alliantie aan sociaal rechtvaardige, inclusieve en ecologisch duurzame samenlevingen in Nederland en het Zuiden.
-
Video / 3 May 2017Rich Forests: matchmaking for green ventures
This short video is an introduction to 'Rich Forests, a Dutch initiative aiming to promote food forests or 'analog forestry' all over the world, together with working together with local partner organisations.
-
Nieuws / 17 September 2021Meer dan bomen: het belang van niet-houten bosproducten voor gemeenschappen
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Transformative Practice /Inclusief landbeheer
Both ENDS werkt samen met partners wereldwijd aan inclusief landbeheer. We willen dat land op een eerlijke en inclusieve manier wordt beheerd en duurzaam wordt gebruikt, waarbij de rechten en belangen van lokale gemeenschappen centraal staan.
-
Video / 11 November 2016Rich Forests: creating productive ecosystems in Africa
Rich Forests' is an initiative that promotes the restoration of degraded and eroded areas in the whole world into sustainable, productive ecosystems, using the so-called Analog Forestry method. One of the many advantages of this method is that it can help to combat climate change. This video paints a picture of how this works, who is involved and what results are to be expected in the short and in the long run.