Erkenning voor het transformatieve werk van het ILED-netwerk door GEF

Recent nieuws van over de hele wereld heeft laten zien hoe de kennis, gebruiken en het activisme van inheemse volkeren ons naar een duurzamere toekomst kunnen leiden.

Succesvolle bescherming van bossen door tussenkomst van inheemse volkeren

In een baanbrekende beslissing stemden de Ecuadorianen deze week tegen een olieboorproject in het Yasuni Nationaal Park, een reservaat in de Amazone dat bekendstaat als een van de meest biodiverse gebieden ter wereld. In dit reservaat leven ook de Waorani- en Kichwa-stammen, en de Tagaeri, Taromenane en Dugakaeri, drie van de laatste geïsoleerde stammen op aarde. Met dit historische besluit — waarmee Ecuador wordt gerekend tot een van de eerste landen waar oliewinning 'middels directe klimaatdemocratie' een halt wordt toegeroepen — komt er erkenning voor de band tussen inheemse gemeenschappen en de klimaatcrisis. De belangenbehartiging door lokale gemeenschappen in Yasuni heeft een krachtige bijdrage geleverd aan het redden van belangrijke habitatgebieden in het regenwoud.

In Brazilië is de ontbossing in de Amazone significant afgenomen sinds president Luiz Inácio Lula da Silva is aangetreden. Eerder deze maand kwam hij met zeven andere Amazone-landen samen in Belém om strategieën te bespreken waarmee de Amazone kan worden beschermd én duurzaam kan worden beheerd. Tijdens een ‘pre-top’ — die de Amazone-dialogen werd genoemd — ontmoetten vertegenwoordigers van inheemse gemeenschappen andere maatschappelijk-geëngageerde partijen om ‘de stem van het Volk’ aan het begin van de Amazone-top aan de staatshoofden over te dragen. Milieulobbyisten wilden dat tegen 2025 80% van de Amazone beschermd zou zijn, waaronder begrepen 100 miljoen hectare aan inheemse grond.

Hoewel de toezegging van de Amazone-landen om samen te werken een kritieke stap in het klimaatdebat vormt, pleiten velen dat inheemse volkeren een meer centrale rol in de discussie moeten krijgen. De beschermende rol van inheemse volkeren, diepgeworteld in traditionele wijsheden en begrip van de natuur, kan bijdragen aan een duurzamere toekomst voor alle regenwouden op aarde.

Indigenous-Led Education-netwerk (ILED): een baken van wereldwijde erkenning

Als recente winnaar van de Inclusivity Challenge Award van de Global Environmental Facility (GEF), is het Indigenous-Led Education-netwerk (ILED) zich welbewust van deze precaire balans.

Met de lancering van het UN Inclusive GEF Assembly Challenge Program wordt blijk gegeven van de internationale steun voor innovatieve, praktische oplossingen voor dringende, wereldwijde uitdagingen op het gebied van het milieu.

ILED is een netwerk van kleinschalige en inheemse organisaties, dat zich richt op het doorgeven van kennis over het milieu aan volgende generaties. ILED steunt het versterken van de jeugd, de veerkracht van gemeenschappen en scholingsprogramma's, op initiatief en onder leiding van de inheemse gemeenschappen zelf. Dit loopt uiteen van het planten van bomen door vrouwen en kinderen van het Sengwer-volk in Kenia tot een Mobile Forest School in de Filipijnen, en inheemse leiderschapsprogramma's waarbij inheemse kennis en 'moderne' inzichten samenkomen.

Het feit dat GEF de successen van ILED heeft erkend, is tevens een erkenning van de sleutelrol van inheemse jongeren en hun kennis in de bescherming van regenwouden en het tegengaan van klimaatverandering.

Leden van het ILED-netwerk stellen echter dat er meer actie nodig is om te waarborgen dat inheemse gemeenschappen daadwerkelijk worden betrokken bij het oplossen van wereldwijde milieukwesties. ´Wat we echt nodig hebben is een transformatie waarbij inheemse volkeren volledig meedoen, geëngageerd zijn en vorm geven aan voor hen relevant onderwijsbeleid,´ aldus Dr Ellen-Rose Kambel, directeur en oprichter van de Rutu Foundation, de organisatie die het secretariaat van ILED host.

Shehlata Nath van de Keystone Foundation, ook lid van ILED, is het hiermee eens. ´De gemeenschap moet vrij zijn om te handelen... het is aan de jeugd, de kennis moet overgedragen worden aan de kinderen [...] Dit is de enige duurzame langetermijnoplossing.´

In het licht van het Internationale Decennium van de Inheemse Talen van de Verenigde Naties dat in 2022 werd ingeluid, roept het ILED-netwerk beleidsmakers van over de hele wereld op om meer erkenning en steun te bieden aan inheemse kennis en talen. En dan niet alleen bij de ontwikkeling van plannen en beleid op het gebied van grond- en watergebruik, natuurbescherming en het klimaat, maar ook wat het onderwijs betreft.

Inclusie voor een veerkrachtige toekomst

Deze ontwikkelingen drukken ons met de neus op de feiten: inheemse gemeenschappen spelen een verregaande rol bij het bepalen van onze ecologische lotsbestemming. De erkenning van de inheemse rol in natuurbescherming geldt als een oproep tot actie; we worden allen uitgenodigd de stemmen van degenen die de natuurlijke erfenis van onze planeet al generaties lang beschermen, te eren en luider te doen klinken. Terwijl we de overwinningen in Ecuador en het Amazonegebied vieren, huldigen we ook de gedeelde belofte in harmonie samen te leven met de natuur om ons heen.

Zie ook de publicatie "Pass it on! Stories of Indigenous-Led Education from the Grassroots" van het ILED-Netwerk (2022).