FMO handelt in strijd met eigen richtlijnen bij bouw Barro Blanco dam
De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO heeft voordat ze een lening van 25 miljoen dollar verstrekte voor de bouw van de Barro Blanco dam in Panama, niet genoeg rekening gehouden met de rechten van de lokale bevolking en de effecten op het milieu. Daarmee heeft de bank gehandeld in strijd met haar eigen richtlijnen. Dat blijkt uit het langverwachte rapport van het onafhankelijke klachtenmechanisme van FMO en de Duitse ontwikkelingsbank DEG l dat afgelopen vrijdag verscheen. Dit rapport werd gepubliceerd naar aanleiding van een klacht die in mei 2014 was ingediend door de M-10, die de getroffen inheemse Ngöbe gemeenschap vertegenwoordigt. Both ENDS steunt de M-10 al jaren in hun
protest tegen de dam en was een van de organisaties die hielp met het formuleren en indienen van deze klacht. We zijn dus blij met de conclusies van de onafhankelijke experts van het klachtenmechanisme.
Geen instemming
Het stuwmeer van de dam zal het grondgebied van de Ngöbe indianen gedeeltelijk onder water zetten. Daardoor zullen zij worden gedwongen hun huizen en plekken met religieuze, archeologisch en culturele waarde te verlaten. Ondanks nationale en internationale verplichtingen met betrekking tot mensenrechten, heeft projectontwikkelaar Genisa geen free, prior and informed consent (FPIC) van de Ngöbe verkregen. Volgens het rapport hadden de geldverstrekkers “meer duidelijkheid moeten krijgen over instemming van de lokale bevolking voordat het project werd goedgekeurd.” Ook vindt het rapport tekortkomingen aan het sociale- en milieuplan dat aan de lening gekoppeld was. Dat plan “bevatte geen bepalingen en regels ten aanzien van het verwerven van land, het behoud van biodiversiteit en natuurbeheer. Er wordt ook niet gerept over het belang van het behoud van cultureel erfgoed.”
Invloed FMO
De investeringsbanken erkennen dat ze de gevolgen van de dam onvoldoende geëvalueerd hebben, maar beloven geen concrete stappen om tot een oplossing te komen. Ze claimen geen invloed te hebben op het overheidsbeleid in Panama om tot een overeenkomst met alle belanghebbenden te komen. Eerder heeft FMO echter wel degelijk geprobeerd de overheid te beïnvloeden. De bouw van de dam werd in februari door de overheid stilgelegd omdat bouwbedrijf Genisa zich niet aan de gemaakte afspraken hield. Zo ontbrak een legitieme overeenkomst tussen Genisa en de Ngöbe en werden overtredingen van milieuwetten geconstateerd. In reactie hierop stuurden de banken een dreigende brief naar de vicepresident van Panama om erop aan te dringen de bouw spoedig te hervatten. Het stilleggen van dit project “zou gevolgen kunnen hebben voor toekomstige investeringen in Panama”.
Vreemde reactie
Anouk Franck van Both ENDS verbaast zich over de reactie van FMO. ‘In plaats van aandringen op hervatting van het project zouden de banken nu juist moeten tonen dat ze de belangen van de lokale bevolking serieus nemen, in lijn met hun beleid. FMO geeft in gesprekken altijd aan dat zij er met haar klanten aan werkt om beter milieu en sociaal beleid te voeren, maar doet in het geval van Barro Blanco aantoonbaar het omgekeerde. Wij vinden dan ook dat FMO zich moet terugtrekken uit dit project, omdat nu zwart op wit is vastgesteld dat zij zich niet aan haar richtlijnen heeft gehouden. Om dit soort toestanden in de toekomst te voorkomen, vinden we bovendien dat het uitvoeren van een human rights impact assessment standaardprocedure moet worden bij FMO. Dat is een belangrijk instrument om te verzekeren dat mensenrechten en milieubehoud bij toekomstige projecten gewaarborgd worden.’
Lees ook het persbericht van onder andere Both ENDS en SOMO
De Volkskrant 1 juni 2015: Nederlandse ontwikkelingsbank zat fout met stuwdam Panama
Summary van rapport van klachtencommissie (Engels)
Zie hier een overzicht van de nieuwsberichten op onze site over dit onderwerp.
18 mei 2015: De Nederlandse FMO drong aan op voortzetten bouw omstreden Barro Blanco-dam
6 mei 2015: Bouw barro Blanco dam wordt hervat
11 febr 2015: Bouw Barro Blanco dam eindelijk stilgelegd
7 mei 2014: Klacht tegen FMO door inheemse bewoners rond Barro Blanco dam, Panama
28 febr 2014: Kamervragen over de aanleg van de Barro Blanco dam
18 febr 2014: Confrontatie dreigt bij Barro Blanco dam in Panama
14 febr 2014: Klacht indienen bij de FMO?
19 juni 2013: Onderzoek VN-rapporteur James Anaya
15 okt 2012: Kamervragen over rol FMO bij Barro Blanco
In deze 'long read' over Barro Blanco vindt u een verkort overzicht van wat er in de loop van de tijd allemaal gebeurd is rond de dam.
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Brief / 22 July 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Publicatie / 18 June 2024
-
Nieuws / 13 December 2023Reactie Both ENDS en OxfamNovib op Klimaatfonds beheerd door FMO
Both ENDS en Oxfam Novib verwelkomen het nieuwe SDG-Leenfonds van FMO. Dit fonds gaat ruim 1 miljard investeren in leningen aan kleine en middelgrote bedrijven in lage- en middeninkomenslanden, in de sectoren schone energie, inclusieve financiële dienstverlening en duurzame landbouw. De organisaties maken zich tegelijkertijd zorgen over de impact op de gewone mensen in de landen waar het geld van het fonds straks terechtkomt.
-
Nieuws / 6 November 2023Reactie op investeringen FMO in Nicaragua
Op 27 oktober bracht RTL Nieuws naar buiten dat de Steungroep Nicaragua de miljoeneninvesteringen die de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO in Nicaragua doet, onverantwoord vindt. FMO stelt desgevraagd 'dat het haar ondernemers ook in moeilijke tijden moet blijven steunen'. Both ENDS ziet dat de keuze om te blijven investeren in Nicaragua wel degelijk risico's met zich meebrengt, en dat deze onvoldoende worden meegewogen in de besluitvorming over financiering. Voorgaande investeringen van FMO waarbij mens en milieu de dupe waren, hebben in enkele gevallen zelfs bijgedragen aan geweld, met als dieptepunt de moord op Berta Cáceres in Honduras in 2016.
-
Publicatie / 25 May 2023
-
Publicatie / 15 March 2023
-
Publicatie / 14 December 2022
-
Voor de pers / 3 November 2022Kabinet breekt belofte om te stoppen met internationale financiering voor fossiele energie
Vandaag, een paar dagen voor de internationale Klimaattop in Egypte, heeft het kabinet nieuw beleid gepubliceerd dat invulling moet geven aan een internationale afspraak om te stoppen met internationale publieke financiering voor fossiele energie projecten. Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International stellen dat Rutte zijn belofte niet nakomt om per eind dit jaar te stoppen met fossiele exportsteun, maar in plaats daarvan nog een jaar de deur open laat staan voor nieuwe fossiele projecten. Volgens de milieuorganisaties dreigen de omvangrijke uitzonderingen de klimaatdoelen op het spel te zetten.
-
Dossier /Financiering van agro-ecologie
Nog altijd gaat het grootste deel van de publieke klimaat-, landbouw- en ontwikkelingsbudgetten naar conventionele agro-industriële projecten, die medeveroorzakers zijn van de huidige klimaat-, voedsel- en biodiversiteitscrises. Both ENDS en partners pleiten voor een omslag naar agro-ecologische praktijken, die mens- en milieuvriendelijk zijn.
-
Voor de pers / 5 October 2022Onafhankelijk onderzoek bevestigt verantwoordelijkheid FMO voor schade door Barro Blanco-dam en adviseert compensatie
Utrecht, 5 oktober 2022 – De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO is verantwoordelijk voor het verlies van levensonderhoud, de economische verliezen en de milieuschade die de bouw van de Barro Blanco-dam in Panama heeft veroorzaakt. Dit blijkt uit het eindverslag van het onafhankelijk klachtenmachisme van de bank. Inheemse gemeenschappen die de nadelen van de dam ondervinden, zijn blij dat hun klachten bevestigd zijn en herhalen hun vraag om excuses en een schadevergoeding.
-
Publicatie / 23 August 2022
-
Nieuws / 22 August 2022Klacht bij ontwikkelingsbanken over de Nachtigal stuwdam in Kameroen
Both ENDS partner IFI Synergy heeft namens omwonenden een klacht ingediend bij de Wereldbank over de Kameroense Nachtigal-stuwdam. Deze dam zorgt lokaal voor veel problemen maar de compensatie schiet tekort, vinden de omwonenden. Ook vinden zij dat zij voorafgaand aan de bouw van de dam niet voldoende zijn geïnformeerd en geconsulteerd.
-
Nieuws / 12 August 2022In Memoriam: Sandra Smithey
Deze week hoorden wij het verdrietige nieuws uit Flint, Michigan, dat Sandra Smithey is overleden. Zij was jarenlang onze steun en toeverlaat bij de CS Mott Foundation. Dit fonds heeft meer dan 20 jaar het werk van Both ENDS en partners zoals Casa Fund en het NGO Forum on the ADB zowel financieel als met haar brede kennis, gesteund. Een van haar ambities was om internationale geldstromen, zoals ontwikkelingsfinanciering via de Wereldbank maar ook bijv. exportkredietverzekeringen, eerlijker en duurzamer te maken.
-
Nieuws / 28 June 2022In solidariteit met dochter van vermoorde Inheemse leider
Op dinsdag 28 juni dienden de Hondurese organisatie COPINH en de Global Justice Association een klacht in bij de officier van justitie in Nederland tegen de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO. Voor COPINH is dit onderdeel van hun voortdurende strijd om degenen die betrokken zijn bij de moord op hun leider Berta Cáceres voor het gerecht te brengen. FMO financierde in 2014 het Agua Zarca-project in Honduras. De nieuwe klacht is gebaseerd op documenten waaruit blijkt dat het geld van FMO oneigenlijk is gebruikt.
-
Brief / 28 June 2022
Brief aan ministers: Force Majeure vereist heroverweging exportsteun gasproject in Mozambique
Op dinsdag 28 juni stuurde een groep maatschappelijke organisaties uit Europa en uit Mozambique, waaronder Both ENDS, een brief naar de staatssecretaris Fiscaliteit en Belastingdiensten en naar de minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking. In de brief roepen de organisaties op om de beslissing tot het verlenen van exportondersteuning ter waarde van bijna een miljard euro voor onder andere baggerbedrijf Van Oord, terug te trekken.
Atradius DSB, de exportkredietverzekeraar die in naam van de Nederlandse Staat exportkredietverzekeringen verstrekt aan grote, risicovolle projecten, zegde deze steun vorig jaar toe aan het baggerbedrijf voor activiteiten in een omstreden gaswinningsproject in het noorden van Mozambique.
Voor de brief, zie de download-knop.
-
Brief / 24 June 2022
Brief aan minister Schreinemacher over internationale klimaatstrategie
De minister voor Internationale Handel en Ontwikkelingssamenwerking werkt aan een Internationale Klimaatstrategie. Een groep van negen Nederlandse maatschappelijke organisaties waaronder Both ENDS, roept vandaag in een brief (zie download-knop) op tot een strategie die de impact van onze uitstoot op ontwikkelingslanden beperkt en die de miljoenen mensen in de meest kwetsbare posities in staat stelt te overleven op een warmere aarde.
-
Dossier /De toekomst van energie in Oeganda
In Oeganda heeft het overgrote deel van de inwoners op het platteland geen toegang tot elektriciteit, ondanks de vele stuwdammen, buitenlandse investeringen en grote overheidsuitgaven in energie, en nieuwe plannen voor waterkracht-, olie- en gasprojecten. Samen met onze lokale partners streven wij naar een duurzame energiestrategie voor Oeganda waarbij de behoeften en wensen van lokale gemeenschappen centraal staan.
-
Brief / 10 June 2022
Joint submission on FMO’s Position Statement on Financial Intermediaries
Both ENDS, SOMO, Oxfam Novib en Recourse hebben een bijdrage ingestuurd op FMO's consultatie over hun Position Statement on Financial Intermediaries. In dit position statement neemt FMO slechts beperkt verantwoordelijkheid voor de gevolgen van haar investeringen via zogeheten financial intermediaries. We roepen FMO op een position statement uit te brengen dat erop gericht is mensenrechten en milieu wél te beschermen en daarvoor verantwoordelijkheid te nemen.
-
Brief / 9 June 2022
Positie-paper Landrechten en Eigendomsrechten
Both ENDS schreef dit positie paper voor de Tweede Kamer-commissie buitenlandse handel en ontwikkelingsamenwerking als input voor het rondetafelgesprek over landrechten op 15 juni 2022. Land- en gebruiksrechten worden onvoldoende meegenomen in Nederlands beleid en praktijk. Dit is wel nodig voor voedselzekerheid, het behalen van de klimaatdoelen, en om de ongelijkheid terug te dringen.
Om de voedsel- en klimaatcrisis echt aan te pakken liggen er drie belangrijke kansen, namelijk (1) het respecteren en versterken van landrechten in de uitgaven van publiek geld; (2) een ander voedsel en landbouwbeleid voeren met respect voor landrechten -ook in de handelsagenda-; en (3) het feministisch buitenlandbeleid goed uitvoeren.
