Both ENDS

En
Nl
Zoeken
Nieuws / 5 March 2020

In Indonesië worden vrouwen die vissen niet als vissers gezien

In Indonesië, met zijn vele eilanden en lange kustlijn, is het vangen van vis voor veel gemeenschappen een heel belangrijke bestaansbron, zowel voor mannen als vrouwen. Officieel worden de vrouwen echter meestal niet als vissers beschouwd, waardoor hun belangen niet worden meegenomen in beleid. Solidaritas Perempuan, een Indonesische organisatie waarmee Both ENDS samenwerkt, helpt deze vrouwen om hun belangen over het voetlicht te brengen.

In Indonesië worden mannen gezien als het hoofd van het huishouden. Alleen huishoudens waar de man een visser is, worden als vissersgezin meegeteld, terwijl vrouwen een sleutelrol spelen in de visserijsector. Zij repareren de netten, verwerken de vis en er zijn veel gezinnen waar de vrouw garnalen, krabben en andere schaaldieren en vissen verzamelt, terwijl haar echtgenoot een ander beroep heeft, bijvoorbeeld in de bouw of transport.

De belangen van vissersvrouwen

Het feit dat visservrouwen officieel geen vissers zijn, zorgt ervoor dat hun belangen structureel worden genegeerd. Lokale overheden bieden bijvoorbeeld programma's aan om vissers te ondersteunden met leningen, subsidies of training. Vissersvrouwen komen daarvoor niet in aanmerking en kunnen dus niet deelnemen.

Bovendien plant en implementeert de Indonesische overheid op veel plaatsen in het land infrastructuurprojecten zoals landaanwinning en havenontwikkeling, activiteiten waarin Nederlandse bedrijven vaak een belangrijke rol spelen. Vissersgemeenschappen zijn echter vaak verre van blij met dit soort projecten; zie bijvoorbeeld de protesten tegen het NCICD-project in Jakarta of de landaanwinning in Makassar. Dit soort projecten beïnvloedt maar al te vaak het inkomen van vissersfamilies, omdat visgronden worden vernietigd of de routes die ze met hun boten volgen worden geblokkeerd.

Bij het beoordelen van de impact van een dergelijk project op de gemeenschappen wordt echter geen rekening gehouden met de effecten ervan speciaal op vrouwen. Omdat alleen mannelijke vissers worden geraadpleegd, worden de belangen van de vissersvrouwen niet meegenomen. Laat staan dat ze voor hun inkomensverlies zouden worden gecompenseerd.

"Als vrouwen stoppen, stopt de wereld": staking op Internationale Vrouwendag

Om deze ongelijke situatie te veranderen, voert vrouwenrechtenorganisatie Solidaritas Perempuan ('vrouwelijke solidariteit') een 'participatief actieonderzoek' uit met de vissersvrouwen uit Makassar en andere kustgemeenschappen. Het doel is te horen waar de vrouwen tegenaan lopen en wat hun behoeften zijn, dit te vertalen in concrete vragen aan lokale overheden en op deze manier de stem van de vissersvrouwen goed te laten horen.

Een van de acties die ze ondernemen is een staking op Internationale Vrouwendag: met de slogan "Als vrouwen stoppen, stopt de wereld", laten ze zien hoeveel werk niet wordt gedaan als vrouwen dat werk een dag niet doen. Ook al is dit een ludieke actie, er zit wel degelijk een serieuze eis onder. De vrouwen roepen de Indonesische regering op om haar beleid te veranderen, de vissersvrouwenen als zodanig te erkennen en gendereffectbeoordelingen verplicht te stellen voor infrastructuurprojecten.

Van onze kant in Nederland doen roepen we Nederlandse bedrijven op die deze infrastructuurprojecten uitvoeren of ten behoeve ervan technische onderzoek verrichten, om ook gedegen gendereffectbeoordelingen uit te voeren, zoals vastgelegd in de OESO-richtlijnen voor multinationale ondernemingen.

Lees meer over dit onderwerp