Inheems land onder water door illegaal sluiten Barro Blancodam
De sluizen in de Barro Blancodam in de Tabasará-rivier in Panama, die mede door de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO wordt gefinancierd, zijn sinds vorige week dinsdag 24 mei gesloten. Dat gaat volstrekt in tegen de afspraak tussen de Panamese regering en het leiderschap van de inheemse bevolking. Vorig jaar augustus spraken zij af dat het reservoir van de dam niet gevuld zou worden voordat er een nieuwe overeenkomst bereikt zou zijn tussen alle belanghebbenden. Volgens de Panamese overheid en het bedrijf Genisa dat het prioject uitvoert, gaat het nu nog alleen maar om een test. Maar de test betekent dat de stand van het water 26 meter hoger komt dan in de toekomst de bedoeling is.
Door het vullen van het 103 meter hoge reservoir komt het land van de inheemse Ngäbe-Buglé gemeenschap zonder hun instemming onder water te staan en moeten sommigen van hen straks worden geëvacueerd.
Bouw stilgelegd
De inheemse beweging ‘Moviemiento 10 de Abril’ (M-10), die een deel van de getroffen gemeenschap vertegenwoordigt, verzet zich al jaren tegen de dam omdat deze een aantal van hun huizen, scholen en religieuze en archeologisch waardevolle plekken onder water zal zetten en de Tabasará-rivier zal veranderen in een stilstaand meer. Begin 2015 leek het jarenlange protest eindelijk zijn vruchten af te werpen toen de Panamese milieu-autoriteit besloot dat de werkzaamheden moesten worden stilgelegd, nadat ze constateerden dat er bij de bouw in het geheel niet was voldaan aan minimale sociale en milieuregels.
Geen enkele waarschuwing
Maar de Panamese autoriteiten hebben deze schorsing weer opgeheven nadat het bedrijf een boete van $775.000 kreeg opgelegd en de werkzaamheden zijn doorgezet. Het vullen van het reservoir wordt nu verdedigt als laatste stap in deze werkzaamheden onder het mom van een test. Volgens Both ENDS en een aantal andere internationale milieuorganisaties is dit volstrekt illegaal. “Niemand is van tevoren geïnformeerd, laat staan geconsulteerd of zelfs maar gewaarschuwd over het testen van de dam, dat erkent zelfs de Panamese minister van Binnenlandse Zaken Milton Henriquez”, zegt Eva Schmitz, die zich namens Both ENDS met de zaak bezig houdt. “Via M-10 krijgen wij berichten over lokale mensen die tegen deze gang van zaken protesteerden die zijn geintimideerd en zelfs voor een tijdje vast gehouden. Ook de leider van de inheemse volkeren die namens de Ngäbe-Buglé aan de dialoogtafel zit, heeft nu verklaard dat dit tegen alle gemaakte afspraken ingaat.
Kwaad al geschied
De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO heeft 25 miljoen dollar geïnvesteerd in het project en is daarmee medeverantwoordelijk voor de illegale activiteiten die momenteel plaatsvinden. Uit een verklaring die FMO op haar website heeft geplaatst blijkt dat de bank er alle vertrouwen in heeft dat alles volgens de regels gaat en dat er geen reden is voor paniek. De bank bevestigt dat het reservoir van 24 mei tot 3 augustus inderdaad getest wordt door het volledig te vullen met water. Maar, verzekert de bank, ‘het daadwerkelijke project zal pas van start gaan als er overeenstemming is bereikt in de dialoog met de lokale gemeenschappen’. Een onbegrijpelijke redenering, want het land en de huizen van plaatselijke bewoners zullen nu al onder water verdwijnen.
FMO moet eisen stellen
Cacica Silvia Carrera, die namens het Ngäbe-Buglé General Congress aan de oorspronkelijke dialoog deelnam, keert zich tegen de laatste ontwikkelingen. Ze verklaart dat ze niet is geïnformeerd over het vullen van het reservoir en dat ze het er absoluut niet mee eens is. Het is niet de eerste keer dit jaar dat de FMO in Centraal Amerika betrokken is geraakt bij vermoedelijke schendingen van de rechten van inheemse groepen. Nadat mensenrechtenverdedigster Berta Cáceres begin maart dit jaar was vermoord, besloot de bank afgelopen maand mogelijkheden te onderzoeken om zich terug te trekken uit het zeer omstreden Agua Zarca project.
Werk stilleggen
Om te voorkomen dat de situatie in Panama verder uit de hand loopt moet FMO haar invloed als verantwoordelijk financier uitoefenen door te eisen dat de sluizen van de Barro Blanco dam onmiddellijk weer worden geopend. Ook moeten alle werkzaamheden rond de dam worden stilgelegd totdat er overeenstemming is tussen alle partijen. Bovendien zou de bank, net als ze in het geval van Honduras na de moord op Berta Cáceres heeft gedaan, er goed aan doen een onafhankelijk team naar het gebied te sturen om zelf een duidelijk beeld van de situatie te krijgen.
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /Inheemse gemeenschappen bedreigd door Barro Blanco-dam in Panama
De Barro Blanco-dam in Panama zet inheems land onder water, met financiering uit Nederland. Both ENDS maakt zich hard voor de naleving van de rechten van de inheemse gemeenschappen rond de dam.
-
Brief / 22 juli 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Nieuws / 13 december 2023Reactie Both ENDS en OxfamNovib op Klimaatfonds beheerd door FMO
Both ENDS en Oxfam Novib verwelkomen het nieuwe SDG-Leenfonds van FMO. Dit fonds gaat ruim 1 miljard investeren in leningen aan kleine en middelgrote bedrijven in lage- en middeninkomenslanden, in de sectoren schone energie, inclusieve financiële dienstverlening en duurzame landbouw. De organisaties maken zich tegelijkertijd zorgen over de impact op de gewone mensen in de landen waar het geld van het fonds straks terechtkomt.
-
Nieuws / 6 november 2023Reactie op investeringen FMO in Nicaragua
Op 27 oktober bracht RTL Nieuws naar buiten dat de Steungroep Nicaragua de miljoeneninvesteringen die de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO in Nicaragua doet, onverantwoord vindt. FMO stelt desgevraagd 'dat het haar ondernemers ook in moeilijke tijden moet blijven steunen'. Both ENDS ziet dat de keuze om te blijven investeren in Nicaragua wel degelijk risico's met zich meebrengt, en dat deze onvoldoende worden meegewogen in de besluitvorming over financiering. Voorgaande investeringen van FMO waarbij mens en milieu de dupe waren, hebben in enkele gevallen zelfs bijgedragen aan geweld, met als dieptepunt de moord op Berta Cáceres in Honduras in 2016.
-
Publicatie / 15 maart 2023
-
Dossier /Financiering van agro-ecologie
Nog altijd gaat het grootste deel van de publieke klimaat-, landbouw- en ontwikkelingsbudgetten naar conventionele agro-industriële projecten, die medeveroorzakers zijn van de huidige klimaat-, voedsel- en biodiversiteitscrises. Both ENDS en partners pleiten voor een omslag naar agro-ecologische praktijken, die mens- en milieuvriendelijk zijn.
-
Voor de pers / 5 oktober 2022Onafhankelijk onderzoek bevestigt verantwoordelijkheid FMO voor schade door Barro Blanco-dam en adviseert compensatie
Utrecht, 5 oktober 2022 – De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO is verantwoordelijk voor het verlies van levensonderhoud, de economische verliezen en de milieuschade die de bouw van de Barro Blanco-dam in Panama heeft veroorzaakt. Dit blijkt uit het eindverslag van het onafhankelijk klachtenmachisme van de bank. Inheemse gemeenschappen die de nadelen van de dam ondervinden, zijn blij dat hun klachten bevestigd zijn en herhalen hun vraag om excuses en een schadevergoeding.
-
Publicatie / 23 augustus 2022
-
Nieuws / 22 augustus 2022Klacht bij ontwikkelingsbanken over de Nachtigal stuwdam in Kameroen
Both ENDS partner IFI Synergy heeft namens omwonenden een klacht ingediend bij de Wereldbank over de Kameroense Nachtigal-stuwdam. Deze dam zorgt lokaal voor veel problemen maar de compensatie schiet tekort, vinden de omwonenden. Ook vinden zij dat zij voorafgaand aan de bouw van de dam niet voldoende zijn geïnformeerd en geconsulteerd.
-
Nieuws / 28 juni 2022In solidariteit met dochter van vermoorde Inheemse leider
Op dinsdag 28 juni dienden de Hondurese organisatie COPINH en de Global Justice Association een klacht in bij de officier van justitie in Nederland tegen de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO. Voor COPINH is dit onderdeel van hun voortdurende strijd om degenen die betrokken zijn bij de moord op hun leider Berta Cáceres voor het gerecht te brengen. FMO financierde in 2014 het Agua Zarca-project in Honduras. De nieuwe klacht is gebaseerd op documenten waaruit blijkt dat het geld van FMO oneigenlijk is gebruikt.
-
Brief / 24 juni 2022
Brief aan minister Schreinemacher over internationale klimaatstrategie
De minister voor Internationale Handel en Ontwikkelingssamenwerking werkt aan een Internationale Klimaatstrategie. Een groep van negen Nederlandse maatschappelijke organisaties waaronder Both ENDS, roept vandaag in een brief (zie download-knop) op tot een strategie die de impact van onze uitstoot op ontwikkelingslanden beperkt en die de miljoenen mensen in de meest kwetsbare posities in staat stelt te overleven op een warmere aarde.
-
Dossier /De toekomst van energie in Oeganda
In Oeganda heeft het overgrote deel van de inwoners op het platteland geen toegang tot elektriciteit, ondanks de vele stuwdammen, buitenlandse investeringen en grote overheidsuitgaven in energie, en nieuwe plannen voor waterkracht-, olie- en gasprojecten. Samen met onze lokale partners streven wij naar een duurzame energiestrategie voor Oeganda waarbij de behoeften en wensen van lokale gemeenschappen centraal staan.
-
Brief / 10 juni 2022
Joint submission on FMO’s Position Statement on Financial Intermediaries
Both ENDS, SOMO, Oxfam Novib en Recourse hebben een bijdrage ingestuurd op FMO's consultatie over hun Position Statement on Financial Intermediaries. In dit position statement neemt FMO slechts beperkt verantwoordelijkheid voor de gevolgen van haar investeringen via zogeheten financial intermediaries. We roepen FMO op een position statement uit te brengen dat erop gericht is mensenrechten en milieu wél te beschermen en daarvoor verantwoordelijkheid te nemen.
-
Brief / 9 juni 2022
Positie-paper Landrechten en Eigendomsrechten
Both ENDS schreef dit positie paper voor de Tweede Kamer-commissie buitenlandse handel en ontwikkelingsamenwerking als input voor het rondetafelgesprek over landrechten op 15 juni 2022. Land- en gebruiksrechten worden onvoldoende meegenomen in Nederlands beleid en praktijk. Dit is wel nodig voor voedselzekerheid, het behalen van de klimaatdoelen, en om de ongelijkheid terug te dringen.
Om de voedsel- en klimaatcrisis echt aan te pakken liggen er drie belangrijke kansen, namelijk (1) het respecteren en versterken van landrechten in de uitgaven van publiek geld; (2) een ander voedsel en landbouwbeleid voeren met respect voor landrechten -ook in de handelsagenda-; en (3) het feministisch buitenlandbeleid goed uitvoeren.
-
Nieuws / 25 april 2022Input Both ENDS op Rondetafelgesprek ‘Klimaat en vergroening’
Both ENDS was aanwezig bij de 'Rondetafel over Klimaat en Vergroening', georganiseerd door minister Schreinemacher (Handel en Ontwikkelingssamenwerking). Het gesprek dient als input voor zowel de beleidsnota als het Internationale Klimaat- en Milieubeleid die ze de komende maanden beide zal presenteren. Ter voorbereiding van het gesprek deelden we onze visie op hoofdlijnen met haar.
-
Nieuws / 23 december 20212022 is het jaar voor FMO om beloften waar te maken en uitsluitend echt duurzame ontwikkeling te financieren.
2021 was op zijn zachtst gezegd een turbulent jaar voor FMO, de Nederlandse ontwikkelingsbank. De bank lag al jaren onder vuur vanwege investeringen die gelinkt zijn aan mensenrechtenschendingen en vermeende corruptie, maar het afgelopen jaar haalde de een na de andere nieuwe ontwikkeling in al lopende zaken de Nederlandse pers en media. Wij geven hieronder een overzicht van de gebeurtenissen, en roepen FMO op om vooral de beloofde beterschap in 2022 waar te maken.
-
Voor de pers / 4 november 2021Onder andere VS, Canada en VK, stoppen met internationale steun voor fossiel, Nederland doet niet mee
Glasgow – Vandaag, tijdens de klimaattop in Glasgow kondigden meer dan 20 landen en instellingen, waaronder de Europese Investeringsbank, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten en Denemarken, aan voor eind 2022 te zullen stoppen met internationale publieke financiering (ontwikkelingsgeld en exportsteun) voor olie-, gas- en steenkoolprojecten. Tezamen zijn de ondertekenaars verantwoordelijk voor meer dan USD 15 miljard per jaar aan internationale steun voor fossiel. Nederland heeft het statement niet ondertekend. De Nederlandse ontwikkelingsbank, FMO, doet wel mee.
-
Publicatie / 2 november 2021
-
Brief / 11 oktober 2021
Brief aan Tweede Kamerleden in aanloop naar COP26 in Glasgow
Een groep Nederlandse NGOs, waaronder Both ENDS, roept in deze brief Tweede Kamerleden op ervoor te zorgen dat de Nederlandse overheid zich houdt aan onze klimaatafspraken, en ambitie en leiderschap toont in aanloop naar COP26 in Glasgow, een klimaattop die van cruciaal belang om de urgente klimaatcrisis mondiaal het hoofd te bieden. Specifiek wordt aanbevolen om de Nederlandse bijdrage aan klimaatfinanciering op te hogen en in lijn te brengen met onze 'fair share' van €1,7 miljard. En om alle publieke financiele steun aan de fossiele industrie per direct te stoppen.
-
Nieuws / 27 juli 2021In gesprek met de Ngäbe-Bugle gemeenschap in Panama, na vijf jaar Barro Blanco-dam
In april 2021 kondigde de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO aan dat zij niet meer betrokken is bij het Barro Blanco project, een omstreden stuwdam in Panama. GENISA, het Panamese bedrijf dat de dam bouwde, betaalde de miljoenenlening – onverwacht – vervroegd af. De vraag is in hoeverre FMO, nu het zich uit het project heeft teruggetrokken, nog verantwoordelijkheid neemt om de schade en het leed dat is veroorzaakt met de financiering, op te lossen.
