Is de reputatie van Nederland als wereldleider op het gebied van waterkennis terecht?
Nederland is een grote speler in de mondiale watersector, maar niet zelden leiden onze investeringen tot mensenrechtenschendingen en milieuproblemen in de landen waar ze plaatsvinden. Aan welke knoppen kan een nieuw Kabinet draaien om de Nederlandse voetafdruk in het buitenland te verkleinen? Ellen Mangnus ging daarover in gesprek met verschillende experts: vandaag deel 3.
Dit keer een gesprek met Simon Richter en Murtah Shannon. Richter is hoogleraar Germanistiek aan de universiteit van Pennsylvania, maar in Nederland beter bekend als Professor Poldergeist, een animatiefiguur die in korte filmpjes laat zien waarom landen en steden die onder zeeniveau liggen, zich zorgen moeten gaan maken om hun toekomst. Shannon is senior beleidsadviseur duurzaam en inclusief waterbeheer bij Both ENDS.
Is de reputatie van Nederland als wereldleider op het gebied van waterkennis terecht?
Murtah: Dit is vooral een verhaal dat door Nederland zelf wordt verspreid om Nederlandse bedrijven die ‘iets’ met water doen internationaal op de kaart te zetten. Het is onderdeel van een exportstrategie waar flink wat diplomatieke, institutionele en financiële middelen achter zitten.
Richter: “Nederland wil dat men in het buitenland bij waterproblemen aan Nederland denkt. ‘De Nederlanders weten alles over water, we hebben Nederland nodig, laten we hen om hulp vragen.’ Vaak wordt er ook gerefereerd naar de historische strijd met het water, die hebben de Nederlanders toch maar mooi samen gewonnen. Alsof Nederlanders het allemaal met elkaar eens zijn, dat klopt helemaal niet.
Met zijn animatiefiguur Professor Poldergeist probeert Richter de Nederlanders een spiegel voor te houden.
Shannon: Nederlandse bedrijven hebben veel technische kennis dat ook elders van pas kan komen, maar daarmee heb je nog geen duurzaam waterbeheer.
Dat is vooral een kwestie van waartoe kennis wordt ingezet en wie dat bovendien bepaalt. Hier heeft men doorgaans minder oog voor, waardoor projecten vaak ten goede komen aan lokale elites en ten koste van gewone watergebruikers zoals boeren en vissers. In de meest extreme gevallen raken Nederlandse partijen betrokken bij grove mensenrechtenschendingen en biodiversiteitsverlies, zoals momenteel het geval is in de baai van Manilla voor de bouw van een nieuw vliegveld. En dat met steun van de overheid en de Nederlands belastingbetaler. Both ENDS strijdt daarom met partners voor een inclusieve watersector. ’
Wat betekent dat en hoe zou het beter kunnen?
Richter: “Het is belangrijk dat Europese Nederlanders meer besef krijgen dat ook Nederland kwetsbaar is. De eilanden Bonaire, Aruba, Curaçao, Saba worden bedreigd door klimaatverandering. Op termijn zal ook Nederland ernstig bedreigd worden. In het buitenland wordt klimaatadaptatie door Nederland vooralsnog gezien als een business case.
Veel hangt af van hoe snel de zeespiegel stijgt - voor heel Nederland, ook in het Caribische deel van het koninkrijk, maar ook voor andere landen waar Nederland koploper wil zijn in klimaatadaptatie. Als dit besef echt doordringt, zou je verwachten dat Nederland een voorvechter wordt van snelle decarbonisatie.”
Tijdens COP 28 in Dubai organiseerde Richter een panel over de gevaren en beloften van zand voor klimaatadaptatie, het onderwerp van de meest recente Poldergeist video. De panelleden kwamen uit Manilla, Khulna en Aruba, allemaal plaatsen waar Nederlandse baggeractiviteiten worden gezien als verstorend en schadelijk voor ecosystemen en voor de kustbevolking. " Terwijl Nederland zijn eigen vermogen onderzoekt om Noordzeezand te oogsten zonder al te veel ecologische vernietiging te veroorzaken, zou het dan niet dezelfde normen moeten hanteren in het buitenland?"
Shannon: Allereerst zou Nederland een stuk kieskeuriger moeten zijn met betrekking tot de partijen die het steunt. Bedrijven die bijdragen aan mensenrechtenschendingen of het slopen van ecosystemen moeten geen aanspraak kunnen maken op exportkredietverzekeringen, handelsmissies of andere voordelen die met publieksmiddelen worden mogelijk gemaakt. Ten tweede zou er in de watersector veel meer moeten worden aangestuurd op het faciliteren van gelijkwaardige samenwerkingen en kennisontwikkeling met partnerlanden, waarbij vooral aandacht komt voor de expertise en instituties van lokale watergebruikers. Samenwerking wordt nog te vaak begrepen als een eenzijdige overdracht van Nederlandse kennis naar andere landen, alsof er voor Nederland niks meer te leren valt en dat is simpelweg niet waar.
Welke boodschap geef je de nieuwe overheid mee?
Shannon: ‘Nederland zou veel meer de rol van innovator op het gebied van duurzaam en inclusief waterbeheer op zich moeten nemen, daar is wereldwijd enorm veel vraag naar.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 21 maart 2023
Agua es vida: Both ENDS en waterbeheer
Water is leven, letterlijk. Het is een essentieel onderdeel van ecosystemen, van de natuur, van de mens. Op veel plaatsen in de wereld wordt water echter oneerlijk en niet duurzaam verdeeld en gebruikt. Waterbeheer is doorgaans gericht op economische belangen op de korte termijn, op het maximaliseren van de winst van een handjevol welgestelden ten koste van mens en natuur. Deze dominante benadering van water en waterbeheer vindt haar oorsprong in de Europese industriële revolutie, en is via kolonialisme en globalisering wereldwijd de norm geworden. Maar volgens Melvin van der Veen en Murtah Shannon, waterexperts bij Both ENDS, zal deze benadering plaats moeten maken voor rechtvaardige, duurzame en inclusieve vorm van waterbeheer. Both ENDS werkt over de hele wereld samen met gemeenschappen en organisaties die zich hiervoor inzetten en ondersteunt deze.
-
Voor de pers / 20 maart 2023
Het Transformative Water Pact: radicaal antwoord op mondiale crisis in waterbeheer
In aanloop naar de VN-waterconferentie 2023 in New York ontwikkelden academici en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties van over de hele wereld de afgelopen maanden een alternatieve visie op wereldwijd waterbeheer. Het zogenoemde Transformative Water Pact is een reactie op het huidige waterbeheer, dat gekenmerkt wordt de voortdurende uitputting van de natuur, mensenrechtenschendingen en extreme machtsverschillen. Het Transformative Water Pact is een alternatieve visie op waterbeheer, gebouwd op de beginselen van milieurechtvaardigheid, gelijkheid en zorg.
-
Evenement / 22 maart 2023, 09:00 - 11:00
Towards just water governance in Colombia; a dialogue on the Transformative Water Pact
Online side event at the UN Water conference in New York
This event will present The Transformative Water Pact (TWP), an innovative framework for water governance that has been developed by environmental justice experts from around the world. The TWP will serve as a starting point for dialogue between representatives of the government of Colombia, academia, regional and international NGOs in relation to Colombia's current ambitions in multi-scalar water governance.
-
Publicatie / 21 maart 2023
-
Nieuws / 1 april 2022
Brandbrief vanwege mogelijke Nederlandse steun aan controversiële landaanwinning in de Filipijnen
Op 17 maart 2022 heeft een coalitie van tien Filipijnse en Nederlandse maatschappelijke organisaties – waaronder Both ENDS – een brandbrief gestuurd aan staatssecretaris van Financiën Marnix van Rij. Met de brief deden we een dringende oproep aan de staatssecretaris om het besluitvormingsproces ten aanzien van mogelijke Nederlandse steun aan de ontwikkeling van het New Manila International Airport (NMIA) project in de Filipijnen te herzien. De reactie vanuit het ministerie op onze brief is echter teleurstellend.
-
Transformative Practice /
De Negotiated Approach: inclusief en duurzaam watermanagement
De Negotiated Approach werkt van onderaf. Deze aanpak geeft gemeenschappen een stem bij het beheer van rivieren, waarborgt eerlijk en duurzaam gebruik van het water en voorkomt aantasting van kwetsbare ecosystemen.
-
Voor de pers / 24 maart 2024
Een baggerwereld: wereldwijd onderzoek naar verwoesting Nederlandse baggeraars
Een baggerwereld; onderzoek onthult hoe Nederlandse baggeraars wereldwijd structureel mensenlevens en het milieu verwoesten met hulp van belastinggeld
OPROEP! Tijd voor een grondige schoonmaakbeurt van overheidssteun aan de baggersector, overheid stop de steun in drie lopende projecten direct!
-
Nieuws / 15 november 2023
Het versterken van sociale bewegingen voor inclusief waterbeheer in Bangladesh
In de delta's van Bangladesh, die erg overstromingsgevoelig zijn, zetten mensen al generaties lang hun natuurlijke omgeving naar hun hand om landbouwproductie mogelijk te maken. Gedurende het grootste deel van het jaar werd door middel van tijdelijke ophogingen het getijdewater uit de uiterwaarden gehouden. Tijdens het regenseizoen mochten de rivieren vrijelijk stromen, waarbij het sediment zich op de uiterwaarden kon afzetten - dit was een belangrijk onderdeel van het deltavormingsproces.
-
Externe link / 2 juli 2024
-
Nieuws / 14 juni 2021
Zorgen over nieuw vliegveld in het kwetsbare Manila Bay
In Manila Bay, een kwetsbaar kustgebied naast de Filipijnse hoofdstad, wordt de bouw van een nieuw vliegveld gepland. Hier is ook de Nederlandse watersector bij betrokken. Lokale maatschappelijke organisaties hebben hun zorgen uitgesproken over dit vliegveld omdat het een grote invloed heeft op het leven van de plaatselijke bewoners en op het ecosysteem.
-
Nieuws / 22 maart 2012
Wat deed Both ENDS op het 6e Wereld Water Forum?
Hallen vol met kraampjes, standjes, professioneel ingerichte hoeken, wifi -spots. Grote zalen waar lezingen, interactieve sessies en workshops worden gegeven. Mensen uit alle hoeken van de wereld en uit allerlei verschillende sectoren (bedrijven, overheid, maatschappelijk middenveld) komen hier samen, vijf dagen lang. Ze hebben één ding gemeenschappelijk: ze hebben het over water. Het zesde Wereld Water Forum in Marseille staat in het teken van 'oplossingen'. Voor de waterproblematiek, wel te verstaan. Bijna een miljard mensen moeten het wereldwijd zonder schoon drinkwater stellen.
-
Externe link / 19 juni 2020
Vrije rivieren in Bangladesh: waterbeheer door lokale gemeenschappen (jaarverslag 2019)
Tidal River Management (TRM) is een methode voor waterbeheer die is gebaseerd op traditionele kennis van de deltagemeenschappen van Bangladesh. In 2019 heeft Uttaran ervoor helpen zorgen dat TRM door beleidsmakers werd erkend als oplossing tegen overstromingen, en dat ook de stem van jongeren en vrouwen werd gehoord.
-
Nieuws / 14 december 2023
Nederland kan agrarische voetafdruk drastisch verkleinen
Both ENDS kijkt in de weken na de verkiezingen waar de politiek in de komende jaren op kan sturen om de Nederlandse voetafdruk over de grenzen te verkleinen en het Nederlandse buitenlandbeleid juist te laten werken voor mens en milieu. Dat doen we door in vier dubbelinterviews met steeds een eigen expert en iemand van buiten de organisatie.
-
Nieuws / 21 juli 2023
Dichters steunen vissers in de Filippijnen
Vandaag stuurden marwin vos en Xavier Roelens onderstaand persbericht uit. Both ENDS is heel blij met deze gulle actie van de dichters. Niet alleen omdat deze nieuwe aandacht genereert voor de misstanden die plaatsvinden in de Baai van Manilla en voor de rol van Nederlandse bedrijven en overheid daarin. Minstens even belangrijk is dat de Filippijnse organisatie Kalikasan People's Network for the Environment (KPNE) en de gedupeerde vissergemeenschappen in de baai, met deze gift nog steviger van zich kunnen laten horen en kunnen opkomen voor hun geschonden rechten.
-
Evenement / 22 maart 2023, 13:15 - 14:30
Making finance for gender just water and climate solutions a reality!
The UN Water Conference is an important event that brings together stakeholders from around the world to discuss water and climate solutions. This year, GAGGA is organizing a side event during the conference that you won't want to miss!
On Thursday March 23rd, from 1.15 -2.30 pm, GAGGA will present their commitment to support, finance, and promote locally rooted, gender just climate and water solutions within the Water Action Agenda. This event will inspire other stakeholders to join in their commitment, while presenting inspiring examples of such solutions presented by local women from Nepal, Kenya, Paraguay, Mexico, and Nigeria.
-
Nieuws / 26 januari 2022
Ondiri schittert weer tijdens World Wetlands Day
In Kenia wordt Wereld Wetland Day, op 2 februari, dit jaar gevierd in Ondiri-wetland. Het nieuws dat dit gebied was verkozen, was reden voor grote vreugde bij de inwoners van de stad Kikuyu en betrokken natuurbeschermers. Tot voor kort was Ondiri Wetland vervuild en gedegradeerd, vooral als gevolg van oprukkende landbouw en glastuinbouw. Maar dankzij aanhoudende en gezamenlijke inspanningen van de bewoners, samen met een breed scala aan overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties, is dit kwetsbare wetland zich nu aan het herstellen. Violet Matiru van de Keniaanse organisatie Millennium Community Development Initiatives (MCDI), vindt het een grote eer dat Ondiri geselecteerd werd voor de viering van World Wetlands Day. "De kers op de taart!"
-
Nieuws / 26 juli 2021
Organisaties vragen Nederlandse overheid om verwoestende landaanwinning in Manila Bay niet te steunen
Samen met negen andere organisaties heeft Both ENDS haar zorgen uitgesproken over de ontwikkeling van een nieuw vliegveld voor de kust in Manila Bay, in de Filipijnen, waar het Nederlandse bedrijf Koninklijke Boskalis Westminster de opdracht heeft aangenomen voor het landaanwinningsproject. In een gezamenlijke brief beschrijven verschillende organisaties en belanghebbenden de zorgwekkende situatie rondom dit omstreden vliegveld dat gebouwd moet worden op nieuw opgespoten land.
-
Nieuws / 23 maart 2020
Vrouwen in Latijns-Amerika eisen hun recht op water op
Op veel plekken in Latijns-Amerika staat de toegang tot schoon water onder grote druk door overmatig gebruik en door vervuiling, vaak veroorzaakt door grootschalige landbouw of mijnbouw. De impact hiervan is groot, vooral op vrouwen. In maart, rond Internationale Vrouwendag op 8 maart en Wereld Waterdag op 22 maart, laten zij van zich horen en eisen ze hun recht op water op.
-
Blog / 2 februari 2019
“Polderen” om klimaatverandering het hoofd te bieden
Door Melvin van der Veenen Jahin Shams Sakkhar
Vorige week sprak Mark Rutte in Davos met Ban Ki Moon, Bill Gates en Wereldbankdirecteur Kristalina Georgieva. Zij zijn de voorzitters van de mede door Nederland opgerichte Global Commission on Adaptation. Een belangrijk instituut, want, zo schrijft Rutte op Twitter, "klimaatverandering is de grootste uitdaging van deze eeuw", en we moeten als internationale gemeenschap "oog hebben voor de problemen van landen die bedreigd worden door klimaatverandering".
-
Nieuws / 16 augustus 2016
Kunst als verspreider van een boodschap: muziek uit de Pantanal
10 liedjes: dat is het resultaat van 450 km varen door de Pantanal gedurende 4 dagen met 36 mensen. Het project Pantanal Poética zocht en vond een nieuwe manier om de Pantanal te bekijken, een waardevol maar bedreigd natuurgebied op de grens van Brazilië, Bolivia en Paraguay.