Both ENDS

En
Nl
Zoeken
Nieuws / 8 april 2014

Kamervragen over Bilaterale Investeringsverdragen.

indonesia_mine_by_parolan_harahap.JPG

In maart werd bekend dat Indonesië de Bilateral Investment Treaty (BIT) met Nederland per 1 juli 2015 heeft opgezegd. Verschillende organisaties, waaronder Both ENDS, stellen deze omstreden internationale handelsverdragen al veel langer ter discussie en vinden dat ze drastisch herzien of opgezegd moeten worden. De SP en GroenLinks hebben naar aanleiding van de opzegging van de BIT met Nederland door Indonesië nu Kamervragen gesteld over de effecten van dergelijke verdragen. Both ENDS is benieuwd naar de antwoorden op de Kamervragen en welke gevolgen deze zullen hebben voor Nederlands beleid op dit gebied.

De effecten van BIT’s

BIT’s waren oorspronkelijk bedoeld om de economische relatie tussen twee landen te versterken. Maar volgens Burghard Ilge van Both ENDS werkt die versterking vaak maar één kant op. “BIT’s geven investeerders buitensporige rechten en geen plichten. Ze tasten de beleidsruimte van overheden van landen waarin wordt geïnvesteerd aan, en bedreigen duurzame ontwikkeling, collectieve belangen en publieke diensten in die landen. Als een land bijvoorbeeld een milieuwet wil invoeren die de winst van een buitenlandse investeerder in gevaar zou kunnen brengen, kan die investeerder onder bescherming van de BIT een claim indienen tegen de overheid van dat land.”

 

Privérechters

Een ander nadeel is dat conflicten tussen een investeerder en het land waarin wordt geïnvesteerd, niet voor de rechter worden uitgevochten maar in omstreden internationale arbitragehoven, bijvoorbeeld bij de International Centre for Settlement of Investment Disputes (ICSID). Dat pakt voor landen die andere regels willen op het gebied van mensenrechten en milieu regelmatig slecht uit. “In 2012 was Europa verantwoordelijk voor 60% van al dit soort investeringsgeschillen die werden aangespannen. Het gaat hierbij om miljardenclaims,” zegt Ilge. Het meest recente voorbeeld is het Britse Churchill Mining, die de Indonesische overheid aanklaagt voor 2 miljard US dollar.

 

Reacties uit Indonesië

Het besluit om de BIT op te zeggen is voor maatschappelijke organisaties in Indonesië die zich al jaren verzetten tegen dit soort oneerlijke verdragen, een eerste positief resultaat. “Het geeft ook een basis om de andere BIT’s tegen het licht te houden”, zegt Riza Damanik, directeur van de Indonesische NGO ‘Indonesia for Global Justice’. Bonnie Setiawan van de NGO ‘RAP’ uit Jakarta beaamt dat: “alle BIT’s zouden opgeheven moeten worden, want de soevereiniteit van landen komt in het geding en dan vooral het recht om zelf te ontwikkelen. Dit is een stap in de richting van ‘global justice’!”.

 

Nieuwe standaard

Na Zuid-Afrika is Indonesië het tweede land dat recentelijk de BIT met Nederland opzegt. Both ENDS hoopt dat Nederland hierdoor deze internationale verdragen nog eens kritisch onder de loep neemt en goed zal kijken naar de negatieve gevolgen die ze kunnen hebben op landen.


24 maart 2014: gezamenlijk persbericht van 24 maart jl.  van SOMO, TNI, IGJ en Both ENDS over de opzegging van de BIT door Indonesië, op de website van TNI.

31 oktober 2013: BIT-verdrag tussen Nederland en Zuid-Afrika opgeschort.

 






 

Lees meer over dit onderwerp