Both ENDS

En
Nl
Zoeken
Nieuws / 29 June 2020

Maatschappelijke organisaties maken zich hard voor bindende milieu- en mensenrechtenregels in de EU

Op 23 juli 2020 heeft een wereldwijd netwerk van NGO's (inclusief Both ENDS) een open brief gepubliceerd aan EU-Commissaris van Justitie Reynders. Ze pleiten voor uitbreiding van de aansprakelijkheid van bedrijven voor de verwoesting van het milieu en het schenden van mensenrechten. Aanleiding was de recente toezegging van EU-commissaris Reynders wetsvoorstellen in te dienen om bedrijven en directeuren te verplichten tot due diligence. Dit moet in 2021 gebeuren in het kader van een initiatief voor duurzaam beleid van bedrijven.

De brief is ondertekend door Europese NGO's, inheemse organisaties en NGO's uit de landen met tropische wouden die de gevolgen van de Europese consumptie van producten als soja, palmolie en rundvlees het meeste voelen.

Due diligence

In de brief wordt het voorstel van de Commissie van harte toegejuicht. De ondertekenaars vragen de EU om een robuust wettelijk kader met nieuwe bindende regelgeving en voorwaarden omtrent mensenrechten en due dilligence op milieugebied voor bedrijven, financiers en investeerders uit de EU. Verder dringen ze aan op nieuwe verplichtingen voor directeuren op het gebied van duurzaamheid en juridische aansprakelijkheid indien deze niet worden nageleefd.

Sanctiemechanismes

Bedrijven, financiers en investeerders zouden expliciet verplicht moeten worden hun verantwoordelijkheid te nemen en de mensenrechten en het milieu te respecteren. Op die manier kan gewaarborgd worden dat Europese bedrijven en investeerders actief maatregelen treffen die voorkomen dat ze verwoesting van het milieu of schendingen van de rechten van inheemse volken of lokale gemeenschappen in de hand werken of faciliteren. Ook zouden bedrijven verplicht moeten worden het recht van inheemse volken op land, op zelfbeschikking en op inspraak op basis van adequate feitelijke informatie vooraf (FPIC - free, prior and informed consent) te respecteren. Deze mensenrechten worden erkend door het internationale recht. Op het schenden van deze rechten zouden passende sancties moeten komen.

Kwetsbare mondiale toeleveringsketens

Al voordat de COVID-pandemie zich aandiende, begonnen er onder Europese consumenten en beleidsmakers steeds meer vragen te rijzen over de duurzaamheid van de consumptie in de EU van op industriële schaal geproduceerde grondstoffen in tropische landen. Deze leidt namelijk tot ontbossing, verwoesting van ecosystemen en systematische schendingen van de mensenrechten. Tijdens de COVID-pandemie is duidelijk geworden hoe kwetsbaar veel mondiale toeleveringsketens zijn en dat de producenten te weinig betaald krijgen om rond te kunnen komen.

Landbezit en lokale voedselproductie

Tijdens de COVID-pandemie zijn de gevolgen van goedkope grootschalige productie voor de lokale gemeenschappen verergerd: de onzekerheid rond de beschikbaarheid van voedsel, schoon water, onteigening en bestaansmiddelen is enorm toegenomen. Nu blijkt dat lokale gemeenschappen die eigen baas zijn gebleven over hun land en de lokale voedselproductie aanzienlijk beter af zijn dan groepen die voor hun inkomen zijn aangewezen op plantagebedrijven die op hun beurt weer afhankelijk zijn van de export.

Evenwicht tussen economische, maatschappelijke en milieuwaarden

De nieuwe regelgeving voor corporate governance kan een transitie bewerkstelligen zodat goedkope import ten koste van mensen en planeet tot het verleden behoort en het bedrijfsleven de focus verlegt naar een gezond evenwicht tussen economische, maatschappelijke en milieuwaarden. De nieuwe regelgeving moet echter wel waarborgen dat inheemse volken en lokale gemeenschappen in landen waar geïnvesteerd wordt en die deel uitmaken van de toeleveringsketen toegang hebben tot effectieve klachtmechanismen en schadevergoeding via Europese rechters.

Both ENDS is een groot voorstander van bindende due diligence verplichtingen op het gebied van milieu en mensenrechten voor bedrijven, financiers en investeerders uit de EU. Ook vinden we dat directeuren er verplicht op moeten toezien dat hieraan wordt voldaan, en er civielrechtelijke en strafrechtelijke sancties moeten volgen als dat niet het geval blijkt.

Lees meer over dit onderwerp