Meer dan bomen: het belang van niet-houten bosproducten voor gemeenschappen
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
Bosproducten worden niet alleen gemaakt van bomen, maar ook van allerlei planten, schimmels en dieren die hun habitat vinden in het bosecosysteem. Voorbeelden van dit soort bosproducten zijn wilde honing, vruchten, eetbare bladeren en wortels, medicinale planten, kruiden, gom, brandhout en rotan. Ze komen zowel uit "natuurlijke" primaire bossen als uit beheerde, secundaire of aangetaste bossen, maar niet van plantages.
De voordelen van niet-houten bosproducten voor de veerkracht van gemeenschappen
Het duurzame beheer en de marketing van niet-houten bosproducten bieden een nieuwe mogelijkheid voor het promoten van een milieuvriendelijk plan waarbij tropische bossen tegelijk economisch ontwikkeld en beschermd worden, en ook de toegang tot natuurlijke hulpbronnen, inkomensposities en veerkracht van de (bos)gemeenschappen verbeterd wordt.
De ontwrichting die de coronapandemie met zich meebracht, liet duidelijk zien hoe belangrijk lokale voedselproductie en korte voedselketens zijn, vooral in tijden van crisis. In India dreef een lockdown bijvoorbeeld miljoenen mensen van de steden terug naar het platteland. Toen bleken voedsel uit de natuur en andere niet-houten bosproducten essentieel te zijn voor de hongerige migranten.
Maar ook in "normale" tijden zijn deze bosproducten belangrijk voor het levensonderhoud van bosgemeenschappen. In duurzaam beheerde bossen liggen zulke bosproducten altijd voor het oprapen en ze zijn minder vatbaar voor ziektes, extreme weersomstandigheden en klimaatverandering dan producten van plantages en andere grootschalige productiemethoden.
Niet-houten bosproducten, landrechten en behoud van bossen
Both ENDS werkt al lange tijd samen met partners zoals de Non-Timber Forest Products Exchange Programme (NTFP-EP) en de Keystone Foundation. Samen promoten we de rol van niet-houten bosproducten bij het behoud van bossen en verbetering van het levensonderhoud bij beleidsmakers op nationaal en internationaal niveau.
Om ervoor te zorgen dat gemeenschappen dit soort bosproducten kunnen verzamelen, gebruiken en verkopen is het altijd een belangrijke prioriteit geweest om hun toegang tot de omliggende bossen veilig te stellen. Tegelijkertijd spelen de bosproducten een rol in het behoud van bossen, omdat ze laten zien dat een bos ook economische waarde heeft zonder daarbij de nadruk te leggen op hout. Zodoende is het werk van Both ENDS en partners op het gebied van niet-houten bosproducten ook belangrijk in de strijd tegen landonteigening, ontbossing en de aantasting van ecosystemen.
De rol van vrouwen in het gebruik van niet-houten bosproducten
De afgelopen jaren hebben Both ENDS, NTFP-EP en Keystone samengewerkt onder de Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA) om de vrouwenrechten- en milieurechtvaardigheidsbewegingen te versterken en te verenigen. Een nieuw onderzoek over de genderaspecten van niet-houten bosproducten liet zien dat de meeste van deze producten worden bewerkt door vrouwen en dat vrouwen over het algemeen een betere toegang hebben tot en controle hebben over de bosproducten die makkelijk kunnen worden verzameld, zoals bladeren en bessen. In de meeste gevallen hadden vrouwen echter geen controle over de opbrengst van de verkoop van niet-houten bosproducten, en hun toegang tot formele of ver weg gelegen markten was beperkt vanwege sociale normen die hun mobiliteit belemmeren.
Als onderdeel van het GAGGA-programma, zijn Keystone en NTFP-EP bezig met het oplossen van een aantal van deze genderongelijkheden. Zij bieden kleine subsidies om door vrouwen geleide initiatieven met betrekking tot niet-houten bosproducten te versterken. Keystone steunde bijvoorbeeld inheemse vrouwengroepen in India met een subsidie om verpakkingen en naamsbekendheid voor hun honing te ontwikkelen. De nieuwe manier van verpakken zorgt niet alleen voor meer inkomsten maar geeft de vrouwen ook meer zeggenschap over deze financiële middelen.
Bosproducten: meer dan alleen goed voor de bescherming van bossen
Door aandacht voor niet-houten bosproducten worden de inkomens van gemeenschappen en hun toegang tot voedsel verbeterd. Daarnaast worden er ook andere onderwerpen aangepakt zoals landrechten, traditioneel bosbeheer, gendergelijkheid en het aanpassen aan en het hoofd kunnen bieden tegen klimaatverandering.
Kijk voor meer informatie op de website van de Non-Timber Forest Products Exchange Programme.
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
Inclusieve wegen naar duurzaam en gezond voedsel voor iedereen
Overal ter wereld produceren kleinschalige boerinnen en boeren voedsel op een duurzame en inclusieve manier. Ze werken samen met de natuur en met elkaar, en voorzien hun gezinnen en gemeenschappen van voldoende en gezond voedsel. Deze manier van produceren staat echter overal onder druk door grootschalige landbouw en het wereldwijd dominante industriële voedselsysteem. Samen met onze partners
probeert Both ENDS het tij te keren ten gunste van duurzame, lokale praktijken die meestal 'agro-ecologisch' of 'natuurinclusief' worden genoemd. Waarom onze
focus daarop? Agro-ecologische praktijken zijn klimaatbestendig, inclusief en vergroten de mogelijkheden voor gemeenschappen overal ter wereld om… -
Dossier /
Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA)
GAGGA bundelt de krachten van de vrouwenrechten- en milieubewegingen om een wereld te realiseren waarin vrouwen toegang hebben tot hun…
-
Transformative Practice /
Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht…
-
Nieuws / 27 September 2021
Analog Forestry: duurzame voedselproductie met een feministisch perspectief
In tijden van ontbossing, aantasting van ecosystemen en klimaatverandering, hebben plattelandsgemeenschappen het vaak moeilijk om op een gezonde en autonome manier in hun levensonderhoud te voorzien. Een van de oplossingen om hun problemen te bestrijden is Analog Forestry, een duurzame praktijk die bevorderd en uitgevoerd wordt door veel partners van Both ENDS. Wat zijn de voordelen van deze methode? Carolina Sorzano Lopez*, een Analog Forestry-trainer uit Colombia die is aangesloten bij het International Analog Forestry Network (IAFN), en Luz Marina Valle*, een lokale…
-
Nieuws / 24 November 2022
Project “Women barefoot ecologists” wint Gender Just Climate Solutions award op COP27
Op de VN klimaattop van 2022 heeft Bhavya George, de coordinator klimaatverandering van onze partnerorganisatie Keystone Foundation een van de Gender Just Climate Solutions awards gewonnen. Haar project "Women Barefoot Ecologists", dat ook wordt gesteund door de Global Alliance for Green…
-
Publicatie / 4 November 2022
-
Nieuws / 5 June 2024
Oproep van 70 partijen: Nederlandse aanpak voor wereldwijde voedselzekerheid werkt!
Een brede coalitie van Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties wil samen met het nieuwe kabinet optrekken om echt een verschil te maken voor het verbeteren van wereldwijde voedselzekerheid. Het ondersteunen van boeren en consumenten in Nederland en daarbuiten en de inzet voor klimaat-weerbare voedselsystemen in lage- en middeninkomenslanden staan daarbij centraal. De coalitie is van mening dat Nederland vanuit haar kennis, kunde, ervaring, internationale samenwerkings- en handelspositie de komende jaren ambitieuze inzet moet tonen in de…
-
Externe link / 20 July 2021
Vrouwenrechten en niet-houten bosproducten (Jaarverslag 2020)
Bossen zijn als bron van water, voedsel en niet-houten bosproducten belangrijke voor het levensonderhoud van veel gemeenschappen. Both ENDS werkt al lang samen met organisaties zoals het Non-Timber Forest Products Exchange Programme (NTFP-EP) en de Keystone Foundation, die…
-
Nieuws / 13 October 2023
Wereldvoedseldag: water is leven, water is voedsel
Het thema van Wereldvoedseldag van dit jaar is “Water is life, water is food”. Onze partners van over de hele wereld weten maar al te goed hoe waar deze zin is. Ter ere van Wereldvoedseldag 2023, op 16 oktober, laten we een paar voorbeelden zien hoe onze partnerorganisaties vechten voor het…
-
Nieuws / 30 September 2021
Agro-ecologie in Kenia: watervervuiling bestrijden terwijl de voedselproductie wordt veiliggesteld
Ongeveer 75% van de Kenianen verdient hun gehele inkomen of een deel daarvan uit de agrarische sector, dit staat gelijk aan 33% van het bruto binnenlands product (bbp) van het land. Toch is de landbouwproductiviteit de afgelopen jaren gestagneerd. Er zijn verschillende factoren die aan deze lage landbouwproductiviteit hebben bijgedragen aan deze lage, waaronder een algemene afname in bodemvruchtbaarheid vanwege de constante opname van voedingsstoffen door gewassen; slechte landbouwmethoden; bodemdegradatie en het overmatige/verkeerde gebruik van kunstmatige…
-
Nieuws / 19 August 2021
Violet Matiru: “Gemeenschappen rond de koloniale Ruiru I Dam zitten nog steeds in de knel”
Na vele jaren op internationale platforms zoals de VN te hebben gepleit voor goed milieubeleid, vroeg de Keniaanse Violet Matiru zich af: "Wat voor invloed heeft al dit lobbyen op onze gemeenschappen? Hoe helpt dit de moeders die nog steeds worstelen met het halen van water en die nog steeds koken op houtkachels?" Dat was de aanleiding voor haar en haar collega's om MCDI Kenia (Millennium Community Development Initiatives) op te richten en om samen te gaan werken met lokale gemeenschappen. Wij praatten met haar over de historische en huidige machtsverschillen in waterbeheer en over haar inspanningen om het waterbeheer in het stroomgebied van de Athi, dat zich uitstrekt van het gebied stroomopwaarts van Nairobi naar de…
-
Dossier /
Rich Forests
Rich Forests promoot een duurzaam en toekomstbestendig productiesysteem en ondersteunt daartoe onder andere het omvormen van gedegradeerd land tot voedselbossen. Daarmee voorzien mensen in hun levensonderhoud, vergroten ze hun inkomsten en herstellen ze tegelijkertijd bodem en…
-
Nieuws / 28 September 2018
Joan Carling ontvangt hoogste milieu-onderscheiding van de VN
Wij feliciteren Joan Carling van de Permanente VN-commissie Inheemse volken met haar Lifetime Achievement Award als 'Champion of the Earth' van het VN-milieuprogramma UNEP. Het is de hoogste onderscheiding op milieugebied die de VN eens per jaar uitreikt aan zes personen die zich…
-
Publicatie / 2 November 2021
-
Externe link / 2 July 2024
-
Voor de pers / 8 August 2022
Inheemse kennis en talen cruciaal in strijd tegen klimaatverandering
Amsterdam, 8 augustus 2022 – De uitgebreide kennis van Inheemse volkeren over de natuur, voedselvoorziening, gezondheid, culturele tradities en Inheemse talen wordt in de meeste landen ter wereld niet voldoende gewaardeerd en onderbelicht in onderwijs en beleid. Dit moet anders, vindt het Indigenous-Led Education (ILED) Netwerk. Naar aanleiding van de internationale Dag van Inheemse volkeren op 9 augustus roept dit netwerk op tot…
-
Nieuws / 15 October 2018
Analog Forestry: empowerment van vrouwen en herstel van bossen
In september hebben circa 30 vrouwen van community-based organisaties uit Honduras en El Salvador deelgenomen aan een workshop op het gebied van Analog Forestry. Hierbij zijn de natuurlijke bossen het uitgangspunt voor het creëren van ecologisch stabiele en sociaal-economisch productieve…
-
Video / 12 September 2018
Water defenders
Latin American partner organizations of GAGGA launched the campaign "We, women, are water" in March 2018. This video was launched as part of…
-
Video / 12 September 2018
Water is a common good
The Latin American partner organizations of GAGGA launched the campaign "We, women, are water" in March 2018. This video was launched as part…
-
Video / 12 September 2018
Women are water
Latin American partner organizations of GAGGA launched the campaign "We, women, are water" in March 2018. This video was launched as part of…