Moedige voorvechtster van inheemse rechten Berta Cáceres vermoord!
We zijn diep geschokt en verdrietig over de dood van Berta Cáceres, die gisterenochtend werd vermoord in haar eigen huis. Berta was de drijvende kracht achter de ‘Consejo Civico de Organizaciones Populares e Indigenas de Honduras – (COPINH ), een netwerk van maatschappelijke organisaties in Honduras die opkomen voor de rechten van inheemse gemeenschappen in het land. Deze aanslag bewijst eens te meer dat het met die rechten zeer slecht gesteld is. Wij delen de vrees van velen in en buiten de regio dat de dood van Berta Cáceres de situatie van lokale gemeenschappen verder zal verslechteren.
Intimidatie
Berta en haar collega’s waren gewend aan laster, intimidatie en doodsbedreigingen, want hun strijd en protesten maakten hen tegenstander van de Hondurese regering, die zwaar inzet op grootschalige projecten als motor van de nationale economie. Mijnbouw, palmolieplantages en megadammen zoals de Agua Zarcadam leiden regelmatig tot protest van plaatselijke bewoners, bijvoorbeeld tegen gedwongen huisuitzettingen en landonteigeningen. In landen als Honduras wegen nationale en internationale economische belangen veel zwaarder dan de rechten van de eigen bevolking.
Nederlandse betrokkenheid bij Agua Zarca
De Agua Zarcadam, die in handen is van het Hondurese bedrijf DESA, wordt gebouwd met medewerking van onder andere het Duitse bedrijf Voith Hydro en het Centraal-Amerikaanse COPRECA. De financiering komt niet alleen uit Centraal-Amerika, want naast de naast de Centraal-Amerikaanse Bank voor Economische Integratie (CABEI) die DESA een lening van 24,4 miljoen US dollar verstrekte, investeren ook de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en het Finse Finn Fund in het project.
Geen water
De inheemse Lenca-bevolking vreest dat de Gualcarque-rivier door de aanleg van de dam droog komt te staan, waardoor de bewoners geen toegang tot water meer zullen hebben en bovendien een groot deel van hun gemeenschappelijke landbouwgrond zal uitdrogen. Ze zijn bang dat de Agua Zarca dam hun het leven onmogelijk zal maken. Ondanks de protesten, grotendeels onder leiding van Cáceres en COPINH, wordt het project doorgedrukt, waarbij de rechten van de betrokken inheemse gemeenschappen ernstig worden geschonden.
Rol Nederland heroverwegen
Dit is de zoveelste moord op een moedige voorvechter van mensenrechten. De Nederlandse overheid is gebonden aan internationaal vastgelegde mensenrechten en zodoende verplicht erop toe te zien dat bedrijven die in handen zijn van de staat, bij het uitvoeren van hun activiteiten te allen tijde mensenrechten respecteren. De Nederlandse staat is grootaandeelhouder van FMO en heeft daarmee niet alleen de verantwoordelijkheid, maar ook de bevoegdheid en de mogelijkheid om verdere schade ten gevolge van investeringen van de bank te voorkomen. De moord op Berta Cáceres is het zoveelste signaal dat ons beleid niet voldoende garanties biedt om lokale betrokkenen tijdig en zonder gevaar mee te laten beslissen over hun eigen toekomst. Er moet op korte termijn gekeken worden naar beleidswijzigingen die garanderen dat toekomstige projecten de rechten van betrokkenen, in het bijzonder de rechten van inheemse bevolkingsgroepen, respecteren.
Gerechtigheid
Maar allereerst is het belangrijk dat de Nederlandse overheid een aantal onmiddellijke acties onderneemt, zodat wordt uitgesloten dat Nederland op welke wijze dan ook bijdraagt aan de schending van mensenrechten in Honduras. Daarom roepen we de Nederlandse overheid op om:
* FMO aan te sporen zich terug te trekken uit het Agua Zarca-project;
* FMO aan te sporen om een inventarisatie te doen van al haar investeringen in de regio, zodat kan worden vastgesteld of er wellicht nog steeds direct of indirect wordt geïnvesteerd in enig project in Lenca-gebied;
* Alle beschikbare diplomatieke middelen in te zetten om ervoor te zorgen dat Gustavo Castro, getuige van de moord op Berta, veilig terug kan keren naar Mexico, zoals is aanbevolen door de ‘Inter-American Commission on Human Rights’ en de ‘UN Special Rapporteur on the situation of Human Rights Defenders’;
* De Hondurese regering dringend te verzoeken een volledig en onafhankelijk onderzoek in te stellen, waarbij internationale mensenrechtenorganisaties worden betrokken en dat wordt gecoördineerd door de Inter-American Commission on Human Rights, zodat vervolgens alle daders vervolgd kunnen worden.
Een selectie van aanvullende artikelen en sites:
Gezamenlijke brief aan minister Ploumen, waarin we haar oproepen om FMO aan te sporen zich uit het Agua Zarca-project terug te trekken. (14 maart 2016)
Gezamenlijke brief die FCAM, MamaCash en Both ENDS stuurden aan ministers Koenders en Ploumen (4 maart 2016)
Over Berta Cáceres:
Video en artikel over Berta Cáceres die in 2015 de Goldman Environmental Prize won
Spaanstalige bericht van COPINH op nieuwssite criterio.hn
Van de FMO:
Pagina van de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO over het Agua Zarca project
Verklaring van de FMO na de moord op Berta Cáceres
Nederlandse media en steunbetuigingen:
Column Marc Broere in Vice Versa
Open brief van onze collega-organisatie TNI
Internationale media en steunbetuigingen:
Artikel op nieuwssite in Nicaragua
Persbericht Oxfam International
International Rives: the mortal danger of opposing a dam
Lees meer over dit onderwerp
-
Voor de pers / 12 november 2024
Plannen van minister Klever vegen Nederland van de wereldkaart
Den Haag, 12 november - ‘Zorg dat Nederland niet van de kaart verdwijnt’, met die boodschap voerden met Partos zo’n 100 organisaties vandaag actie in Den Haag tegen de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Drie internationale partners van Nederland uit Jemen, Nepal en Oeganda riepen de Tweede Kamer op om deze week in de begrotingsbehandeling van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, tegen de plannen van minister Klever te stemmen.
-
Instalink / 12 november 2024
-
Voor de pers / 12 november 2024
Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Instalink / 12 november 2024
-
Instalink / 11 november 2024
-
Voor de pers / 11 november 2024
Reactie Both ENDS op kamerbrief over toekomstige samenwerking met maatschappelijke organisaties
DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als tegenkracht tegen autoritaire tendensen. Het afzwakken van de steun hieraan, is een veelzeggend signaal.”
-
Nieuws / 11 november 2024
Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer van kracht is. Kenia voegt zich hiermee bij Zuid-Afrika, Tanzania en Burkina Faso, als vierde Afrikaanse land dat zijn BIT met Nederland opzegt.
-
Nieuws / 9 november 2024
Waarom is de Nederlandse klimaatzaak tegen Shell belangrijk voor onze partners in het Mondiale Zuiden?
Op 12 november doet het Gerechtshof in Den Haag opnieuw uitspraak in de klimaatzaak tegen Shell, waarin Both ENDS medeaanklager is. Vooruitlopend op deze uitspraak vroegen we onze partners waarom deze Nederlandse rechtszaak belangrijk is voor het Mondiale Zuiden.
-
Nieuws / 1 november 2024
Both ENDS bij COP29: pleiten voor genderrechtvaardige klimaatfinanciering
Op 11 november gaat de 29e VN Klimaatconferentie van start in Baku, Azerbeidzjan. Net als voorgaande jaren zal Both ENDS daar aanwezig zijn om te pleiten voor lokale toegang tot klimaatfinanciering, en om onze partnerorganisaties te ondersteunen in hun beleidsbeïnvloeding. Hoe doen we dat, en wat zijn onze verwachtingen (en zorgen) over deze29e editie van de UNFCCC COP? We vroegen het Marius Troost, die samen met Daan Robben deelneemt aan COP29.
-
Publicatie / 29 oktober 2024
-
Publicatie / 21 oktober 2024
-
Nieuws / 21 oktober 2024
Teleurstelling over het niet indienen van de Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan
We zijn diep teleurgesteld en gefrustreerd dat de Nederlandse regering haar Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan (NBSAP) niet heeft ingediend voor de CBD COP16 in Cali. Deze minachting voor internationale afspraken ondermijnt de gezamenlijke wereldwijde inspanning om de urgente biodiversiteitscrisis aan te pakken.
-
Nieuws / 8 oktober 2024
Het Mandalika race circuit, en ‘races to the bottom’.
Afgelopen weekend waren er op de Nederlandse televisie in het programma Studio Sport fragmenten te zien van motorraces, die gehouden werden op het Mandalika circuit van Lombok in Indonesië.
-
Instalink / 3 oktober 2024
-
Blog / 30 september 2024
Van EACOP en verhalen van een verdediger in ontwikkeling
Dit artikel is beschikbaar in het Engels.
-
Publicatie / 24 september 2024
-
Nieuws / 24 september 2024
Grote bosbranden teisteren Zuid-Amerika
“De branden hebben proporties aangenomen die we nog nooit eerder hebben meegemaakt.”
Grote delen van Zuid-Amerika zijn momenteel in rook gehuld. Van Buenos Aires tot São Paulo en Asunción hebben mensen moeite om adem te halen door de ongekende bosbranden die woeden op het continent, aangewakkerd door extreme droogte, de uitbreiding van de landbouw en de stijgende temperaturen als gevolg van de klimaatverandering.
-
Blog / 29 augustus 2024
Lokale actie voor veerkrachtige draslanden en oeverlanden in het stroomgebied van de Athi rivier in Kenia
Door Melvin van der Veenen Kyra Pohlan
This blog is written in English.
-
Brief / 22 juli 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Nieuws / 17 juli 2024
EU verlaat Energy Charter Treaty (ECT): Een mijlpaal voor energietransitie
De beslissing van de Europese Unie om zich terug te trekken uit het energieverdrag ECT (Energy Charter Treaty) is een historische overwinning voor de energietransitie. Lees meer (Engels)