Moedige voorvechtster van inheemse rechten Berta Cáceres vermoord!

Intimidatie

Berta en haar collega’s waren gewend aan laster, intimidatie en doodsbedreigingen, want hun strijd en protesten maakten hen tegenstander van de Hondurese regering, die zwaar inzet op grootschalige projecten als motor van de nationale economie. Mijnbouw, palmolieplantages en megadammen zoals de Agua Zarcadam leiden regelmatig tot protest van plaatselijke bewoners, bijvoorbeeld tegen gedwongen huisuitzettingen en landonteigeningen. In landen als Honduras wegen nationale en internationale economische belangen veel zwaarder dan de rechten van de eigen bevolking.

 

 

Nederlandse betrokkenheid bij Agua Zarca

De Agua Zarcadam, die in handen is van het Hondurese bedrijf DESA, wordt gebouwd met medewerking van onder andere het Duitse bedrijf Voith Hydro en het Centraal-Amerikaanse COPRECA. De financiering komt niet alleen uit Centraal-Amerika, want naast de naast de Centraal-Amerikaanse Bank voor Economische Integratie (CABEI) die DESA een lening van 24,4 miljoen US dollar verstrekte, investeren ook de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en het Finse Finn Fund in het project.

 

Geen water

De inheemse Lenca-bevolking vreest dat de Gualcarque-rivier door de aanleg van de dam droog komt te staan, waardoor de bewoners geen toegang tot water meer zullen hebben en bovendien een groot deel van hun gemeenschappelijke landbouwgrond zal uitdrogen. Ze zijn bang dat de Agua Zarca dam hun het leven onmogelijk zal maken. Ondanks de protesten, grotendeels onder leiding van Cáceres en COPINH, wordt het project doorgedrukt, waarbij de rechten van de betrokken inheemse gemeenschappen ernstig worden geschonden.

 

Rol Nederland heroverwegen

Dit is de zoveelste moord op een moedige voorvechter van mensenrechten. De Nederlandse overheid is gebonden aan internationaal vastgelegde mensenrechten en zodoende verplicht erop toe te zien dat bedrijven die in handen zijn van de staat, bij het uitvoeren van hun activiteiten te allen tijde mensenrechten respecteren. De Nederlandse staat is grootaandeelhouder van FMO en heeft daarmee niet alleen de verantwoordelijkheid, maar ook de bevoegdheid en de mogelijkheid om verdere schade ten gevolge van investeringen van de bank te voorkomen. De moord op Berta Cáceres is het zoveelste signaal dat ons beleid niet voldoende garanties biedt om lokale betrokkenen tijdig en zonder gevaar mee te laten beslissen over hun eigen toekomst. Er moet op korte termijn gekeken worden naar beleidswijzigingen die garanderen dat toekomstige projecten de rechten van betrokkenen, in het bijzonder de rechten van inheemse bevolkingsgroepen, respecteren.

 

Gerechtigheid

Maar allereerst is het belangrijk dat de Nederlandse overheid een aantal onmiddellijke acties onderneemt, zodat wordt uitgesloten dat Nederland op welke wijze dan ook bijdraagt aan de schending van mensenrechten in Honduras. Daarom roepen we de Nederlandse overheid op om:

* FMO aan te sporen zich terug te trekken uit het Agua Zarca-project;

* FMO aan te sporen om een inventarisatie te doen van al haar investeringen in de regio, zodat kan worden vastgesteld of er wellicht nog steeds direct of indirect wordt geïnvesteerd in enig project in Lenca-gebied;

* Alle beschikbare diplomatieke middelen in te zetten om ervoor te zorgen dat Gustavo Castro, getuige van de moord op Berta, veilig terug kan keren naar Mexico, zoals is aanbevolen door de ‘Inter-American Commission on Human Rights’ en de ‘UN Special Rapporteur on the situation of Human Rights Defenders’;

* De Hondurese regering dringend te verzoeken een volledig en onafhankelijk onderzoek in te stellen, waarbij internationale mensenrechtenorganisaties worden betrokken en dat wordt gecoördineerd door de Inter-American Commission on Human Rights, zodat vervolgens alle daders vervolgd kunnen worden.

  

 

 

Een selectie van aanvullende artikelen en sites:

 

Gezamenlijke brief aan minister Ploumen, waarin we haar oproepen om FMO aan te sporen zich uit  het Agua Zarca-project terug te trekken. (14 maart 2016)

 

Gezamenlijke brief die FCAM, MamaCash en Both ENDS stuurden aan ministers Koenders en Ploumen (4 maart 2016)

 

Over Berta Cáceres:

Video en artikel over Berta Cáceres die in 2015 de Goldman Environmental Prize won

Spaanstalige bericht van COPINH op nieuwssite criterio.hn 

 

Van de FMO:

Pagina van de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO over het Agua Zarca project

Verklaring van de FMO na de moord op Berta Cáceres

 

Nederlandse media en steunbetuigingen:

Column Marc Broere in Vice Versa 

Open brief van  onze collega-organisatie TNI

 

Internationale media en steunbetuigingen: 

Artikel op nieuwssite in Nicaragua

Persbericht Oxfam International

artikel The Guardian

International Rives: the mortal danger of opposing a dam