Safeguards van de Wereldbank moeten beter, en wel nu

Uitzonderingen

“Ik nam deel aan de consultatie met als inzet dat de safeguards moeten gelden voor alle Wereldbank activiteiten. Dat is nu nog niet het geval: nu gelden de voorschriften alleen (volledig) voor project investeringen. Maar de Bank verstrekt ook andere vormen van krediet: het ‘budget support’ (ontwikkelingsgeld dat direct gegeven wordt aan de regering van het ontvangende land) en ‘Programs for Result’ (bedoeld om overheidsprogramma's te ondersteunen met geld uitbetaald op basis van resultaten). Voor deze vormen van krediet gelden de safeguards niet of in mindere mate. En dan is er ook nog eens de International Finance Corporation (IFC), een afdeling binnen de Wereldbank die kredieten verstrekt aan de private sector. IFC werkt niet met safeguards, maar met richtlijnen. Deze richtlijnen zijn niet bindend genoeg en uit recent onderzoek is ook nog eens gebleken dat IFC nauwelijks controleert of de richtlijnen worden nageleefd.

Al deze uitzonderingen, maar ook de vrijblijvendheid en het gebrek aan controles, kunnen ernstige gevolgen hebben voor de bewoners en de natuur van het gebied waar wordt geïnvesteerd. Ik wil voorkomen dat de Bank uitzonderingen blijft maken op haar eigen sociale- en milieuvoorschriften en gaat werken met richtlijnen in plaats van voorschriften.”

Onvolledig

“Een ander schrijnende punt is dat de safeguards niet volledig zijn. Zo hoeven de activiteiten van de Bank volgens de huidige safeguards niet aan de internationale mensenrechten te voldoen. Samen met andere maatschappelijke organisaties pleit Both ENDS ervoor dat het naleven van mensenrechten nu eindelijk zal worden opgenomen als harde voorwaarde. In eerdere besluitprocessen, zoals in die van 2011, is dat niet gedaan.

Dit jaar vinden er nog een aantal consultatie rondes over de safeguards plaats. De Bank neemt uiteindelijk in 2014 een besluit over de safeguards.

Klein land, grote stem

President Jim Yong Kim van de Wereldbank heeft al een aantal keer  herhaald dat hij geen afzwakking van de huidige safeguards wil, en dat de Bank niet als doel heeft om zoveel mogelijk krediet te verstrekken,  maar om zo effectief mogelijk en op een milieuvriendelijke wijze armoede te bestrijden. Daar kan ik mij goed in vinden! Maar helaas is het niet aan de president van de Bank om hierover te besluiten; dit is aan de lidstaten in het bankbestuur. Nederland heeft als klein land een grote stem in de besluitvorming van de Bank, omdat zij als lidstaat veel kapitaal inbrengt. Maar helaas heeft Nederland nog geen eigen positie bepaald ten aanzien van de safeguards. Daarom ga ik mij de komende weken inspannen om Nederland te overreden zich binnen het bankbestuur in te zetten voor het standpunt van de maatschappelijke organisaties, namelijk dat safeguards moeten gelden voor alle bankactiviteiten, en dat mensenrechten worden opgenomen.”

Meer weten?

De Wereldbank safeguards consultaties

IFC en het recente onderzoek waaruit blijkt dat IFC nauwelijks controleert of hun richtlijnen worden nageleefd.

In 2011 kondigde de Wereldbank aan krediet te gaan verstrekken met Programs for Results, wat ook toen tot een hevige discussie over de safeguards leidde.