Verhitte discussies tijdens het grote TTIP-debat op 17 april
In een volle, uitverkochte zaal vond afgelopen vrijdag 17 april in het Volkshotel hét grote TTIP debat plaats, dat georganiseerd werd door SOMO, TNI, Milieudefensie, Both ENDS en de FNV. Het beloofde een interessante avond te worden: acht panelleden met uiteenlopende meningen over het EU-VS vrijhandelsverdrag zouden elkaar in debat gaan. Panelleden waren Jeronim Capaldo (Tufts University), Koen Berden (Ecorys), Ewald Engelen (UvA), Ronald Roosdorp (Min BuZa), Marhijn Visser (VNO-NCV), Catelene Passchier (FNV), Agnes Jongerius (Europarlementariër PvdA), en Annemarie Mineur ( Europarlementariër SP).
Foto: René Vlak
Allereerst peilt debatleider Eric Smit (Follow The Money) de stemming onder de de 250 aanwezigen: 10 voorstanders, de rest – een overgrote meerderheid – is tegenstander van TTIP. Een aantal prangende vragen zal tijdens het debat aan de orde komen: Wat zijn de gevolgen van TTIP voor Nederland en Europa? Zal TTIP wel of niet voor meer werkgelegenheid en economische groei in Europa zorgen? En: is het geen bedreiging voor de democratie?
TTIP en werkgelegenheid
Het podium is eerst voor Koen Berden en Jeronim Capaldo. Beiden deden onderzoek naar de gevolgen van TTIP voor werkgelegenheid in Europa, maar kwamen tot verschillende conclusies. De stelling waarover daarna gedebatteerd wordt, luidt dan ook: “TTIP zorgt voor werkgelegenheid en economische groei”. Volgens Berden, die onderzoek deed voor Ecorys, is dat inderdaad zo. Ook de angst voor de verlaging van standaarden (waardoor bijvoorbeeld de beruchte chloorkip op de Europese markt moet worden toegelaten), is volgens hem zwaar overdreven en nergens op gebaseerd. Capaldo kwam in zijn onderzoek tot heel andere conclusies: volgens hem zorgt TTIP weliswaar voor groeiende handel tussen de EU en de VS, maar zal het verdrag voor de EU op de lange termijn nadelig zijn omdat concurrentie uit de VS ervoor zal zorgen dat arbeid in de EU onder grote druk komt te staan.
“Waarom gaan we dit in godsnaam doen?”
Vanaf het moment dat de eerste panelleden – Ewald Engelen, Catelene Passchier, Ronald Roosdorp en Marhijn Visser – op het podium staan, barst het debat los. Vooral Ewald Engelen houdt een gepassioneerd betoog: “Er is iets totaal verkeerd met de verdeling van de opbrengsten van onze economieën, en een van de oorzaken daarvan is de grote marktverruimingen van de afgelopen decennia. Voor wie is TTIP prettig? De exportsector heeft geprofiteerd van de vrije markt. Maar de sociale agenda is totaal onderontwikkeld gebleven. En TTIP zorgt ervoor dat die agenda nooit gerealiseerd gaat worden. De vraag is dus: wáárom gaan we dit in godsnaam doen? Dié hele discussie is niet gevoerd”. Zowel Marhijn Visser als Ronald Roosdorp denken dat TTIP juist kansen biedt voor het Nederlandse bedrijfsleven, vooral wat betreft export en import naar en van de VS. Volgens Visser is het onzin dat het bedrijfsleven aan de knoppen zou zitten bij TTIP: “Dit is het meest transparante onderhandelingsproces dat de Europese Commissie ooit gevoerd heeft.”
Snelweg voor multinationals
Over de tweede stelling, “TTIP is een bedreiging voor de democratie”, wordt gedebatteerd tussen Annemarie Mineur, Agnes Jongerius, Ewald Engelen en Marhijn Visser. De stelling wordt met instemmend geknik ontvangen door onder anderen Mineur: vooral het Investor to State Dispute Settlement mechanisme (ISDS), waarmee multinationals – buiten de normale rechtsgang om - staten mogen aanklagen als ze menen verlies te lijden door nationale wetgeving, is volgens haar een regelrechte bedreiging voor de democratie. Volgens Visser moeten we ISDS niet overdrijven, omdat een onafhankelijk arbitragesysteem van belang is voor ondernemers. Dit argument wordt echter weerlegd door Jongerius: “Oorlogsslachtoffers worden verplicht om eerst naar een nationale rechtbank te gaan voordat ze naar een internationaal hof mogen stappen. Moeten we voor bedrijven wel een snelweg maken buiten de nationale rechtspraak om? Dat moeten we niet doen.”
Winnaars en verliezers
Uit de zaal komen veel vragen, vooral aan Visser en Roosdorp. Zo vraagt iemand zich af wat de criteria voor ‘goed werk’ en ‘werkgelegenheid’ zijn. “Moeten we wel groeien en meer rotzooi hebben? Waar ligt de relatie met fair en green, sustainability, en de MDGs?”. Volgens Visser is die relatie niet relevant. “Dit zijn onderhandelingen, je weet niet wat eruit komt. Er zullen winnaars en verliezers zijn. Hoe welvaart verdeeld wordt, en sustainability, daar heeft TTIP niet veel mee te maken.” Hij wordt echter tegengesproken door Koen Berden, die zegt dat er in TTIP juist wel degelijk een ‘sustainable development-hoofdstuk’ is opgenomen. Sommigen in het publiek maken zich zorgen over dierenwelzijnsstandaarden, maar ook dat is volgens Berden nergens voor nodig; de verschillen in standaarden tussen de VS en EU zullen volgens hem gewoon blijven bestaan.
En nu?
Hoewel niemand had verwacht dat deze avond daadwerkelijk oplossingen zouden worden gevonden, ziet het er naar uit dat TTIP in Nederland in ieder geval steeds meer begint te leven. Het zorgt voor verhitte discussies waarin steeds meer mensen uit alle hoeken van de samenleving zich in mengen. De organisatoren wilden met deze avond een bijdrage leveren aan de nationale discussie, door voor- en tegenstanders aan het woord te laten. Maar hier eindigt het niet: steeds meer mensen besluiten in actie te komen, en de samenwerkende organisaties zullen de risico’s van TTIP op de publieke en politieke agenda blijven zetten zolang de onderhandelingen erover blijven voortduren.
Meer (achtergrond)informatie over TTIP? Lees onze eerdere berichten hierover:
17 april 2015: Kom naar ‘hét grote TTIP-debat’ in het Volkshotel te Amsterdam
22 januari 2015: Burgers zeggen NEE tegen clausule waarmee bedrijven een staat kunnen aanklagen
17 juli 2014: Juncker tegen omstreden ISDS bij Euro-VS handelsovereenkomst TTIP
Was je niet aanwezig bij het debat? Hier kun je alsnog een filmopname bekijken.
Lees meer over dit onderwerp
-
Brief / 22 July 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Nieuws / 17 July 2024
EU verlaat Energy Charter Treaty (ECT): Een mijlpaal voor energietransitie
De beslissing van de Europese Unie om zich terug te trekken uit het energieverdrag ECT (Energy Charter Treaty) is een historische overwinning voor de energietransitie. Lees meer (Engels)
-
Nieuws / 9 July 2024
De kracht van vertrouwen in financiering, een nieuwe samenwerking tussen Both ENDS en de Nationale Postcode Loterij
Al meer dan dertig jaar werkt Both ENDS samen met partnerorganisaties over de hele wereld. Onze lange relaties met partners zijn gebaseerd op gedeelde waarden, respect en vertrouwen. Zo versterken we kennis, netwerken en maatschappelijke bewegingen, en zetten we ons gezamenlijk in voor een rechtvaardigere en duurzamere wereld. Wederzijds vertrouwen en respect betekenen ook dat we blijven innoveren met hoe de geldstromen lopen. Dare to Trust is daarin een nieuwe stap die Both ENDS en haar partners dit jaar hebben gezet.
-
Nieuws / 9 July 2024
Burgerinitiatief: Afscheid van fossiel
De klimaatcrisis laat zich niet langer negeren. Met recordtemperaturen en ongekend extreme weersomstandigheden zien we overal ter wereld de verwoestende effecten van klimaatverandering. Nederland heeft recent te maken gehad met zowel ongekende hittegolven als aanhoudende regenval die onze agrarische sector hard heeft getroffen. Deze gebeurtenissen maken pijnlijk duidelijk: we moeten nú handelen.
-
Nieuws / 4 July 2024
Karin van Boxtel nieuwe directeur van Both ENDS
Karin van Boxtel (35) is de nieuwe directeur van milieu- en mensenrechtenorganisatie Both ENDS. Sinds het vertrek van de vorige directeur, Danielle Hirsch, gaf zij al tijdelijk leiding aan de organisatie samen met Annelieke Douma. Nu is ze definitief aangesteld om Both ENDS nog slagkrachtiger en toekomstbestendig te maken. Karin start op 1 september, tot die tijd blijft de huidige duo-directie op interimbasis actief.
-
Nieuws / 3 July 2024
'Nederlandse overheid handelt intrasparant en onzorgvuldig bij de herbeoordeling van het Mozambique gasproject'
Op maandag 1 juli werden vragen van Tweede Kamerleden over het Mozambique LNG project en de betrokkenheid van Atradius DSB beantwoord door staatssecretaris Van Rij. TotalEnergies is de projectleider van het Mozambique LNG project in de noordelijkste provincie van Mozambique. Het Nederlandse bedrijf Van Oord krijgt daarvoor een exportkredietverzekering van 1 miljard euro van de publieke Nederlandse verzekeraar Atradius Dutch State Business.
-
Video / 3 July 2024
Jonila Castro: "Het beschermen van het milieu, beschermt onze toekomst"
Jonila Castro werkt voor AKAP KA Manila Bay en/of Kalikasan People's Network for the Environment (Kalikasan PNE). Het levensonderhoud van de meerderheid van de Filippijnse bevolking is afhankelijk van het milieu, van de zeeën, van het land en de bergen.
-
Nieuws / 3 July 2024
Illegale houtkap verwoest de bossen van Suriname: De strijd van de Saamaka tegen ontbossing
Het Saamaka-volk in Suriname verzet zich al lang tegen de schending van hun landrechten door de overheid. Ondanks een uitspraak van het Inter-Amerikaans Hof voor de Rechten van de Mens (IACHR) in 2007 tegen deze schendingen, blijft de regering houtkap en mijnbouw toestaan op Saamaka-gebied zonder vrije, voorafgaande en geïnformeerde toestemming (FPIC). Dit leidt tot ontbossing, landonteigening en verstoring van hun levensonderhoud. Een recent voorbeeld is de aanleg van een 42,7 km lange weg door hun gebied voor houtkap, blijkt uit een nieuw rapport.
-
Publicatie / 2 July 2024
-
Blog / 21 June 2024
Internationale samenwerking - juist nu!
Door Karin van BoxtelHet toekomstige kabinet navelstaart op eigenbelang. Door internationale samenwerking de das om te doen en drastisch te bezuinigen, negeert het dat Nederland simpelweg niet los staat van de wereld. Half juni debatteerde de Tweede Kamer der Staten-Generaal over de tussentijdse begroting buitenlandse handel en ontwikkelingssamenwerking. Ook daar benadrukten verschillende partijen de noodzaak van internationale samenwerking, dat diplomaten en posten daarvoor hun werk moeten kunnen blijven doen, en de langjarige ondersteuning voor maatschappelijke organisaties nodig blijft.
-
Nieuws / 18 June 2024
Overheid dreigt opnieuw mensenlevens op spel te zetten bij berucht gasproject TotalEnergies in Mozambique
De Nederlandse overheid dreigt opnieuw te blunderen bij het geven van exportsteun voor het omstreden gasproject van TotalEnergies in Cabo Delgado, Mozambique. Dat blijkt uit een analyse van 9000 documenten uit Woo-verzoeken, in opdracht van Milieudefensie en Both ENDS. Anne de Jonghe, Both ENDS: “Bij het afgeven van de exportsteun in 2021 werden kritische geluiden geminimaliseerd, terwijl TotalEnergies werd gehoord en vertrouwd. Dat mag niet meer gebeuren.”
-
Dossier /
Transformative Talks met partners
Bij Both ENDS willen we mensen verbinden voor verandering, connecting people for change. Samen met groepen voor milieurechtvaardigheid uit het Mondiale Zuiden werken we aan een duurzame, eerlijke en inclusieve wereld.
-
Pathway /
Promoten van lokaal aangedragen oplossingen
Ons doel is het opschalen van bottom-up, planeetvriendelijke oplossingen, ondersteund door beleid en de beschikbaarheid van financiële middelen. Er zijn veel voorbeelden van succesvolle, door de gemeenschap geleide oplossingen die gebaseerd zijn op collectieve participatie, gezonde ecosystemen, genderrechtvaardigheid en een visie op welzijn die verder gaat dan individuele rijkdom.
-
Pathway /
Ondersteunen van een krachtig maatschappelijk middenveld
Ons doel is om een maatschappelijk middenveld te creëren waarin organisaties open en veilig kunnen werken, hun stem kunnen laten horen en invloed kunnen uitoefenen op besluitvorming over ecosysteemuitdagingen, milieurechtvaardigheid en mensenrechten. Een sterke civil society is essentieel voor een gezonde samenleving. Het houdt de macht van staats- en bedrijfsactoren in toom, houdt besluitvormers verantwoordelijk en verdedigt de rechten van gemarginaliseerde groepen. Een sterk en onafhankelijk maatschappelijk middenveld kan pleiten voor eerlijk en ecologisch verantwoord beleid en kan structurele ongelijkheid in de besluitvorming bestrijden.
-
Pathway /
Pleidooi voor rechtvaardig beleid wereldwijd
Ons doel is om systemische verandering te bewerkstelligen op alle niveaus van sociale, politieke en economische instellingen, zodat deze onvoorwaardelijk de mensenrechten en de planetaire grenzen respecteren. Dit vereist beleidscoherentie en consistente besluitvorming in alle sectoren – van handel, financiën en energie tot voedselproductie, landbouw, klimaatactie en waterbeheer – en in alle geledingen van de samenleving, van individu tot nationaal niveau.
-
Nieuws / 11 June 2024
Petitie: Internationale samenwerking, juist nu!
De nieuwe coalitie bestaande uit PVV, VVD, BBB en NSC bezuinigt aankomende jaren honderden miljoenen op ontwikkelingssamenwerking. Vanaf 2027 worden dit miljarden, namelijk 2,4 miljard per jaar. Van het toch al beperkte budget voor internationale samenwerking blijft na 2027 weinig over. Daarom komen wij nu in actie. Laat de wereld niet in de steek, teken de petitie om de bezuinigingen op internationale samenwerking te stoppen.
-
Nieuws / 5 June 2024
Oproep van 70 partijen: Nederlandse aanpak voor wereldwijde voedselzekerheid werkt!
Een brede coalitie van Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties wil samen met het nieuwe kabinet optrekken om echt een verschil te maken voor het verbeteren van wereldwijde voedselzekerheid. Het ondersteunen van boeren en consumenten in Nederland en daarbuiten en de inzet voor klimaat-weerbare voedselsystemen in lage- en middeninkomenslanden staan daarbij centraal. De coalitie is van mening dat Nederland vanuit haar kennis, kunde, ervaring, internationale samenwerkings- en handelspositie de komende jaren ambitieuze inzet moet tonen in de verduurzaming van ons voedselsysteem, om zo bij te dragen aan het behalen van het Klimaatakkoord van Parijs en de Sustainable Development Goals.
-
Nieuws / 29 May 2024
Tweede Kamerleden stellen stevige vragen over mogelijke Nederlandse exportsteun aan Mozambique LNG-gasproject
Tweede Kamerleden Daniëlle Hirsch (GroenLinks-PvdA) en Christine Teunissen (PvdD) stellen stevige vragen over de mogelijke Nederlandse exportsteun aan het Mozambique LNG-gasproject. Both ENDS maakt zich al jaren hard voor het dossier. In 2023 riepen wij samen met Milieudefensie ministers op exportsteun te stoppen.
-
Blog / 28 May 2024
Democratische waarden onder vuur in Europa: de noodzaak verder te kijken dan de Nederlandse dijken en de rol van filantropie
Door Karin van BoxtelVorige week las ik over de verwachte – maar nog steeds schokkende – implicaties van de radicale shift naar extreemrechts in Nederland. Het huidige regeerakkoord omvat maatregelen die eerder zijn aangenomen door andere Europese landen met vergelijkbare verkiezingsuitslagen, die leiden tot een inperking van democratische vrijheden, een naar binnen gerichte focus en pogingen om de rol van het maatschappelijk middenveld te beperken.
-
Video / 18 May 2024
Uitdagingen en dromen van Charity Migwi (Oil Change International)
Oil Change International richt zich vooral op onderzoek, communicatie en belangenbehartiging. Charity Migwi helpt met campagnes om fossiele brandstofbedrijven zover te krijgen te stoppen met productie van olie en gas.