Both ENDS

Nieuws / 23 April 2015

Verhitte discussies tijdens het grote TTIP-debat op 17 april

In een volle, uitverkochte zaal vond afgelopen vrijdag 17 april in het Volkshotel hét grote TTIP debat plaats, dat georganiseerd werd door SOMO, TNI, Milieudefensie, Both ENDS en de FNV. Het beloofde een interessante avond te worden: acht panelleden met uiteenlopende meningen over het EU-VS vrijhandelsverdrag zouden  elkaar in debat gaan. Panelleden waren Jeronim Capaldo (Tufts University), Koen Berden (Ecorys), Ewald Engelen (UvA), Ronald Roosdorp (Min BuZa), Marhijn Visser (VNO-NCV), Catelene Passchier (FNV), Agnes Jongerius (Europarlementariër PvdA), en Annemarie Mineur ( Europarlementariër SP).

Foto: René Vlak

 

Allereerst peilt debatleider Eric Smit (Follow The Money) de stemming onder de de 250 aanwezigen: 10 voorstanders, de rest – een overgrote meerderheid – is tegenstander van TTIP.  Een aantal prangende vragen zal tijdens het debat aan de orde komen: Wat zijn de gevolgen van TTIP voor Nederland en Europa? Zal TTIP wel of niet voor meer werkgelegenheid en economische groei in Europa zorgen? En: is het geen bedreiging voor de democratie?

 

TTIP en werkgelegenheid

Het podium is eerst voor Koen Berden en Jeronim Capaldo. Beiden deden onderzoek naar de gevolgen van TTIP voor werkgelegenheid in Europa, maar kwamen tot verschillende conclusies. De stelling waarover daarna gedebatteerd wordt, luidt dan ook: “TTIP zorgt voor werkgelegenheid en economische groei”. Volgens Berden, die onderzoek deed voor Ecorys, is dat inderdaad zo. Ook de angst voor de verlaging van standaarden (waardoor bijvoorbeeld de beruchte chloorkip op de Europese markt moet worden toegelaten), is volgens hem zwaar overdreven en nergens op gebaseerd. Capaldo kwam in zijn onderzoek tot heel andere conclusies: volgens hem zorgt TTIP weliswaar voor groeiende handel tussen de EU en de VS, maar zal het verdrag voor  de EU op de lange termijn nadelig zijn omdat concurrentie uit de VS ervoor zal zorgen dat arbeid in de EU onder grote druk komt te staan.

 

“Waarom gaan we dit in godsnaam doen?”

Vanaf het moment dat de eerste panelleden – Ewald Engelen, Catelene Passchier, Ronald Roosdorp en Marhijn Visser – op het podium staan, barst het debat los. Vooral Ewald Engelen houdt een gepassioneerd betoog: “Er is iets totaal verkeerd met de verdeling van de opbrengsten van onze economieën, en een van de oorzaken daarvan is de grote marktverruimingen van de afgelopen decennia. Voor wie is TTIP prettig? De exportsector heeft geprofiteerd van de vrije markt. Maar de sociale agenda is totaal onderontwikkeld gebleven. En TTIP zorgt ervoor dat die agenda nooit gerealiseerd gaat worden. De vraag is dus: wáárom gaan we dit in godsnaam doen? Dié hele discussie is niet gevoerd”. Zowel Marhijn Visser als Ronald Roosdorp  denken dat  TTIP juist kansen biedt voor het Nederlandse bedrijfsleven, vooral wat betreft export en import naar en van de VS. Volgens Visser is het onzin dat het bedrijfsleven aan de knoppen zou zitten bij TTIP: “Dit is het meest transparante onderhandelingsproces dat de Europese Commissie ooit gevoerd heeft.”

 

Snelweg voor multinationals

Over de tweede stelling, “TTIP is een bedreiging voor de democratie”, wordt gedebatteerd tussen Annemarie Mineur, Agnes Jongerius, Ewald Engelen en Marhijn Visser. De stelling wordt met instemmend geknik ontvangen door onder anderen Mineur:  vooral  het Investor to State Dispute Settlement mechanisme (ISDS), waarmee multinationals – buiten de normale rechtsgang om - staten mogen aanklagen als ze menen verlies te lijden door nationale wetgeving, is volgens haar een regelrechte bedreiging voor de democratie. Volgens Visser moeten we ISDS niet overdrijven, omdat een onafhankelijk arbitragesysteem van belang is voor ondernemers. Dit argument wordt echter weerlegd door Jongerius: “Oorlogsslachtoffers worden verplicht om eerst naar een nationale rechtbank te gaan voordat ze naar een internationaal hof mogen stappen. Moeten we voor bedrijven wel een snelweg maken buiten de nationale rechtspraak om? Dat moeten we niet doen.”

 

Winnaars en verliezers

Uit de zaal komen veel vragen, vooral aan Visser en Roosdorp. Zo vraagt iemand zich af wat de criteria voor ‘goed werk’ en ‘werkgelegenheid’ zijn. “Moeten we wel groeien en meer rotzooi hebben? Waar ligt de relatie met fair en green, sustainability, en de MDGs?”. Volgens Visser is die relatie niet relevant. “Dit zijn onderhandelingen, je weet niet wat eruit komt. Er zullen winnaars en verliezers zijn. Hoe welvaart verdeeld wordt, en sustainability, daar heeft TTIP niet veel mee te maken.” Hij wordt echter tegengesproken door Koen Berden, die zegt dat er in TTIP juist wel degelijk een ‘sustainable development-hoofdstuk’ is opgenomen. Sommigen in het publiek maken zich zorgen over dierenwelzijnsstandaarden, maar ook dat is volgens Berden nergens voor nodig; de verschillen in standaarden tussen de VS en EU zullen volgens hem gewoon blijven bestaan.

 

En nu?

Hoewel niemand had verwacht dat deze avond daadwerkelijk oplossingen zouden worden gevonden, ziet  het er naar uit dat TTIP in Nederland in ieder geval steeds meer begint te leven. Het zorgt voor verhitte discussies waarin steeds meer mensen uit alle hoeken van de samenleving zich in mengen. De organisatoren wilden  met deze avond een bijdrage leveren aan de nationale discussie, door voor- en tegenstanders aan het woord te laten. Maar hier eindigt het niet: steeds meer mensen besluiten in actie te komen, en de samenwerkende organisaties zullen de risico’s van TTIP op de publieke en politieke agenda blijven zetten zolang de onderhandelingen erover blijven voortduren.

 

Meer (achtergrond)informatie over TTIP? Lees onze eerdere berichten hierover:

 

17 april 2015: Kom naar ‘hét grote TTIP-debat’ in het Volkshotel te Amsterdam

22 januari 2015: Burgers zeggen NEE tegen clausule waarmee bedrijven een staat kunnen aanklagen

17 juli 2014: Juncker tegen omstreden ISDS bij Euro-VS handelsovereenkomst TTIP

 

Was je niet aanwezig bij het debat? Hier kun je alsnog een filmopname bekijken.

Lees meer over dit onderwerp