Violet Matiru: “Gemeenschappen rond de koloniale Ruiru I Dam zitten nog steeds in de knel”
Na vele jaren op internationale platforms zoals de VN te hebben gepleit voor goed milieubeleid, vroeg de Keniaanse Violet Matiru zich af: "Wat voor invloed heeft al dit lobbyen op onze gemeenschappen? Hoe helpt dit de moeders die nog steeds worstelen met het halen van water en die nog steeds koken op houtkachels?" Dat was de aanleiding voor haar en haar collega's om MCDI Kenia (Millennium Community Development Initiatives) op te richten en om samen te gaan werken met lokale gemeenschappen. Wij praatten met haar over de historische en huidige machtsverschillen in waterbeheer en over haar inspanningen om het waterbeheer in het stroomgebied van de Athi, dat zich uitstrekt van het gebied stroomopwaarts van Nairobi naar de Indische Oceaan, te verbeteren.
Wat voor soort organisatie is MCDI? Hoe werken jullie samen met de lokale gemeenschappen en hoe verbeteren jullie hun toegang tot water?
"Toen wij begonnen, in 2005, dachten we dat het genoeg zou zijn om mensen te informeren. We publiceerden een tijdschrift met verhalen over zowel successen als uitdagingen in het lokale waterbeheer. Maar al snel beseften we dat er meer nodig was: de gemeenschappen hadden praktische hulp nodig om op te komen voor hun recht op water.
In Kenia is er een nationale 'Water Resource Authority' die de oprichting van gebruikersverenigingen rond de waterbronnen (Water Resource Users Association (WRUA's ) in elk van de 1.237 deelstroomgebieden in het land bevordert. In deze WRUA's bepalen lokale watergebruikers samen hoe het water in hun stroomgebied moet worden verdeeld en gebruikt. MCDI moedigt leden van de gemeenschap in het hele stroomgebied van de Athi aan om een nieuwe WRUA op te richten of om zich aan te sluiten bij de bestaande WRUA van hun gebied."
Dat klinkt veelbelovend. Betekenen de WRUA's dan ook dat Kenia nu een inclusief waterbeheersysteem heeft?
"Het is een goed systeem, maar het brengt nog steeds uitdagingen met zich mee. Vaak hebben plaatselijke overheden bijvoorbeeld niet genoeg capaciteit om samen te werken met de WRUA's en grote watergebruikers hebben veelal te veel macht binnen de WRUA. De privatisering van waterbronnen is bovendien ook een groot probleem. Kenia is namelijk officieel een waterarm land; ongeveer 80% wordt geclassificeerd als droog of semi-droog. Daarom zijn er ook veel conflicten over water.
Ook zijn er ook veel ongelijke machtsverhoudingen binnen het waterbeheer. Water is op elk niveau een erg politiek probleem. Samen met onze partners PELUM en ICE werken wij bijvoorbeeld samen met gemeenschappen rond de Ruiri I Dam. Deze dam werd in de jaren '50, tijdens het koloniale tijdperk, gebouwd in de Athi-rivier, stroomopwaarts van Nairobi, om de Europeanen in de stad van water te voorzien.
Vandaag de dag hebben de gemeenschappen in de gebieden stroomopwaarts van Nairobi het hierdoor nog steeds moeilijk. Zij hebben geen toegang tot water; medewerkers van de overheid halen bijvoorbeeld de waterleidingen weg waarmee de bewoners het rivierwater stroomopwaarts van de dam omleiden. En op een dag toen wij de dam bezochten, zagen we hoe een lokale vrouw die met wat jerrycans water uit het reservoir wilde halen, werd weggejaagd door werknemers van de overheid op een speedboot. Nadat wij met hen hadden gepraat lieten zij haar de jerrycans vullen, maar wanneer wij er niet zijn, wordt het de gemeenschappen op deze manier heel moeilijk gemaakt.
Bovendien bleek, toen de bewoners naar hun lokale overheid gingen om te klagen, dat de dam niet wordt beheerd door het district Kiambu, maar door de Nairobi Water Company. En nu is het staatsbedrijf Athi River Works ook nog een dam (Ruiru 2) aan het bouwen – die wordt gefinancierd door de Deutsche Bank via een Publiek-Private Partnerschap (PPP), weer met het doel om Nairobi van water te voorzien. Het komt er dus op neer dat de watervoorraden worden geprivatiseerd in het belang van de rijke en machtige mensen in de stad, en dat de lokale overheid de controle over lokale bronnen en grondstoffen kwijt is. Er wordt geen rekening gehouden met de belangen en behoeften van de lokale watergebruikers."
Wat kunnen jullie bij MCDI doen om de situatie voor lokale gemeenschappen te veranderen?
"Toen wij ons realiseerden dat het district Kiambu geen zeggenschap heeft over het water bij de Ruiru I Dam, begonnen we nauw samen te werken met de nationale Water Resource Authority om informatie te verkrijgen over wat er daar in het verleden is gebeurd en om te kijken hoe de huidige lokale watergebruikers weer toegang tot water kunnen krijgen.
Dan kunnen we de gemeenschappen de juiste informatie geven over wat er nu gebeurt en wat hun rechten zijn. We hebben ook een gids voor de gemeenschappen ontwikkeld over de Keniaanse Waterwet uit 2002, die in 2016 is bijgewerkt.
Daarnaast onderzoeken we hoe verschillende gemeenschappen hun waterproblemen aanpakken. Sommige gemeenschappen zijn bijvoorbeeld succesvol in het putten van water uit hoger gelegen bossen, waar er veel natuurlijke waterbronnen zijn. Zo hebben wij gehoord van een door vrouwen geleid project dat erg goed beheerd wordt. Daar willen we graag heen om te kijken hoe zij te werk gaan zodat andere gemeenschappen van hen kunnen leren.
Met hulp van Both ENDS konden wij in contact komen met verschillende WRUA's in het stroomgebied van de Athi om de Athi River Community Network op te richten. Op deze manier kunnen zij elkaar inspireren en van elkaar leren.
Toch realiseren we ons dat overal, voor elke locatie een andere oplossing nodig is. Als je geen rekening houdt met de lokale situatie en context, vergroot je de kansen om een waterconflict te veroorzaken. Het is daarom het beste om rechtstreeks met de lokale gemeenschappen samen te werken."
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Transformative Practice /
De Negotiated Approach: inclusief en duurzaam watermanagement
De Negotiated Approach werkt van onderaf. Deze aanpak geeft gemeenschappen een stem bij het beheer van rivieren, waarborgt eerlijk en duurzaam gebruik van het water en voorkomt aantasting van kwetsbare ecosystemen.
-
Dossier /
Inclusieve wegen naar duurzaam en gezond voedsel voor iedereen
Overal ter wereld produceren kleinschalige boerinnen en boeren voedsel op een duurzame en inclusieve manier. Ze werken samen met de natuur en met elkaar, en voorzien hun gezinnen en gemeenschappen van voldoende en gezond voedsel. Deze manier van produceren staat echter overal onder druk door grootschalige landbouw en het wereldwijd dominante industriële voedselsysteem. Samen met onze partners
probeert Both ENDS het tij te keren ten gunste van duurzame, lokale praktijken die meestal 'agro-ecologisch' of 'natuurinclusief' worden genoemd. Waarom onze
focus daarop? Agro-ecologische praktijken zijn klimaatbestendig, inclusief en vergroten de mogelijkheden voor gemeenschappen overal ter wereld om duurzaam in hun voedsel te voorzien. -
Externe link / 2 juli 2024
-
Nieuws / 13 augustus 2021
Voedselsoevereiniteit in de polders van zuidwest Bangladesh
De nood is hoog in de zuidwestelijke delta van Bangladesh. Door de stijgende zeespiegel nemen overstromingen toe en dreigt het gebied onbewoonbaar te worden, ondanks de op Nederlandse leest geschoeide dijken en polders uit de vorige eeuw. Partnerorganisatie Uttaran werkt met lokale gemeenschappen aan klimaatbestendige oplossingen die de leefomgeving herstellen en de bewoners voorzien van zeggenschap over hun toekomst en voedselproductie.
-
Nieuws / 3 juli 2019
Kenia: netwerken voor een gezonde rivier
Door de vervuiling en waterschaarste zijn de bewoners langs de Athi-rivier in Kenia hardhandig geconfronteerd met het feit dat de gemeenschappen stroomopwaarts en stroomafwaarts op elkaar aangewezen zijn. Om de nietsontziende gevolgen voor het milieu en het levensonderhoud van de gemeenschappen het hoofd te bieden hebben maatschappelijke organisaties in het stroomgebied van de Athi besloten het Athi River Community Network (ARCN) op te richten.
-
Nieuws / 30 september 2021
Agro-ecologie in Kenia: watervervuiling bestrijden terwijl de voedselproductie wordt veiliggesteld
Ongeveer 75% van de Kenianen verdient hun gehele inkomen of een deel daarvan uit de agrarische sector, dit staat gelijk aan 33% van het bruto binnenlands product (bbp) van het land. Toch is de landbouwproductiviteit de afgelopen jaren gestagneerd. Er zijn verschillende factoren die aan deze lage landbouwproductiviteit hebben bijgedragen aan deze lage, waaronder een algemene afname in bodemvruchtbaarheid vanwege de constante opname van voedingsstoffen door gewassen; slechte landbouwmethoden; bodemdegradatie en het overmatige/verkeerde gebruik van kunstmatige meststoffen die de bodem verzuren. De oplossing voor deze problemen is: Agro-ecologie.
-
Nieuws / 21 maart 2023
Agua es vida: Both ENDS en waterbeheer
Water is leven, letterlijk. Het is een essentieel onderdeel van ecosystemen, van de natuur, van de mens. Op veel plaatsen in de wereld wordt water echter oneerlijk en niet duurzaam verdeeld en gebruikt. Waterbeheer is doorgaans gericht op economische belangen op de korte termijn, op het maximaliseren van de winst van een handjevol welgestelden ten koste van mens en natuur. Deze dominante benadering van water en waterbeheer vindt haar oorsprong in de Europese industriële revolutie, en is via kolonialisme en globalisering wereldwijd de norm geworden. Maar volgens Melvin van der Veen en Murtah Shannon, waterexperts bij Both ENDS, zal deze benadering plaats moeten maken voor rechtvaardige, duurzame en inclusieve vorm van waterbeheer. Both ENDS werkt over de hele wereld samen met gemeenschappen en organisaties die zich hiervoor inzetten en ondersteunt deze.
-
Publicatie / 21 maart 2023
-
Video / 8 november 2019
Athi River Community Network
The Athi River Community Network is made up of communities who live along the Athi River watershed. Members of the Athi River Community Network promised to join forces with the Friends of Ondiri Wetland to ensure that this critical wetland is restored and conserved for the sake of current and future generations.
-
Externe link / 19 juni 2020
Vrije rivieren in Bangladesh: waterbeheer door lokale gemeenschappen (jaarverslag 2019)
Tidal River Management (TRM) is een methode voor waterbeheer die is gebaseerd op traditionele kennis van de deltagemeenschappen van Bangladesh. In 2019 heeft Uttaran ervoor helpen zorgen dat TRM door beleidsmakers werd erkend als oplossing tegen overstromingen, en dat ook de stem van jongeren en vrouwen werd gehoord.
-
Nieuws / 4 juli 2019
Bangladesh: Gemeenschappen voor vrije rivieren
De getijderivieren in het zuidwestelijke kustgebied van Bangladesh verdwenen toen de uiterwaarden in de jaren zeventig werden vervangen door polders Nederlandse stijl. De rivieren zijn inmiddels dichtgeslibd, dus blijft het water tussen de dijken staan tijdens het regenseizoen. De bodem raakt verzadigd met water en de gevolgen ervan worden met het jaar erger. Vooral de vrouwen hebben eronder te lijden, omdat de mannen tijdens het regenseizoen op zoek gaan naar tijdelijk werk in de stad. Uttaran is een NGO die zich inzet voor verandering van zowel het beleid als de praktijk.
-
Blog / 29 augustus 2024
Lokale actie voor veerkrachtige draslanden en oeverlanden in het stroomgebied van de Athi rivier in Kenia
Door Melvin van der Veenen Kyra Pohlan
This blog is written in English.
-
Nieuws / 26 januari 2022
Ondiri schittert weer tijdens World Wetlands Day
In Kenia wordt Wereld Wetland Day, op 2 februari, dit jaar gevierd in Ondiri-wetland. Het nieuws dat dit gebied was verkozen, was reden voor grote vreugde bij de inwoners van de stad Kikuyu en betrokken natuurbeschermers. Tot voor kort was Ondiri Wetland vervuild en gedegradeerd, vooral als gevolg van oprukkende landbouw en glastuinbouw. Maar dankzij aanhoudende en gezamenlijke inspanningen van de bewoners, samen met een breed scala aan overheidsinstanties en maatschappelijke organisaties, is dit kwetsbare wetland zich nu aan het herstellen. Violet Matiru van de Keniaanse organisatie Millennium Community Development Initiatives (MCDI), vindt het een grote eer dat Ondiri geselecteerd werd voor de viering van World Wetlands Day. "De kers op de taart!"
-
Voor de pers / 20 maart 2023
Het Transformative Water Pact: radicaal antwoord op mondiale crisis in waterbeheer
In aanloop naar de VN-waterconferentie 2023 in New York ontwikkelden academici en vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties van over de hele wereld de afgelopen maanden een alternatieve visie op wereldwijd waterbeheer. Het zogenoemde Transformative Water Pact is een reactie op het huidige waterbeheer, dat gekenmerkt wordt de voortdurende uitputting van de natuur, mensenrechtenschendingen en extreme machtsverschillen. Het Transformative Water Pact is een alternatieve visie op waterbeheer, gebouwd op de beginselen van milieurechtvaardigheid, gelijkheid en zorg.
-
Publicatie / 16 maart 2011
-
Nieuws / 2 juli 2019
Indonesië: Het recht van vrouwen op water
De kwaliteit van het water in de Brantas, de grootste rivier van Oost-Java, gaat snel achteruit ten gevolge van industrieel en huishoudelijk afval. De vervuiling heeft een onevenredig grote impact op vrouwen. Toch is hun aandeel in de besluitvorming beperkt. ECOTON helpt daar verbetering in te brengen.
-
Nieuws / 13 oktober 2023
Wereldvoedseldag: water is leven, water is voedsel
Het thema van Wereldvoedseldag van dit jaar is “Water is life, water is food”. Onze partners van over de hele wereld weten maar al te goed hoe waar deze zin is. Ter ere van Wereldvoedseldag 2023, op 16 oktober, laten we een paar voorbeelden zien hoe onze partnerorganisaties vechten voor het recht op water en daarmee tegelijkertijd bijdragen aan lokale voedselsoevereiniteit.
-
Evenement / 22 augustus 2021, 13:00 - 14:00
World Water Week seminar: the politics of water and the choices we can make
What do we mean when we say the 'politics of water'? How are the distribution of water and the access to water influenced by political-economic interests? And who has the power to reverse the flow and change tides?
-
Nieuws / 22 maart 2012
Wat deed Both ENDS op het 6e Wereld Water Forum?
Hallen vol met kraampjes, standjes, professioneel ingerichte hoeken, wifi -spots. Grote zalen waar lezingen, interactieve sessies en workshops worden gegeven. Mensen uit alle hoeken van de wereld en uit allerlei verschillende sectoren (bedrijven, overheid, maatschappelijk middenveld) komen hier samen, vijf dagen lang. Ze hebben één ding gemeenschappelijk: ze hebben het over water. Het zesde Wereld Water Forum in Marseille staat in het teken van 'oplossingen'. Voor de waterproblematiek, wel te verstaan. Bijna een miljard mensen moeten het wereldwijd zonder schoon drinkwater stellen.
-
Nieuws / 26 september 2018
Nieuwe stuwdammen in Braziliaanse Pantanal voorlopig in de ban
Goed nieuws uit Brazilië! ANA, het nationale wateragentschap van Brazilië, geeft voorlopig geen vergunningen meer af voor de bouw van nieuwe stuwdammen in het Braziliaanse Paraguay-bassin dat deel uitmaakt van de Pantanal wetlands in Zuid-Amerika. De stop duurt tot minimaal mei 2020. Dan worden de uitkomsten gepubliceerd van het uitgebreide onderzoek naar de sociaaleconomische en milieugevolgen dat ANA in 2016 in gang gezet heeft.