Wat kunnen we leren van het Jatropha-drama?
Jatropha Curcas, een illustere naam voor de boom die in het begin van deze eeuw faam maakte als wondergewas. Jatropha was namelijk gemakkelijk te verbouwen in droge gebieden, de zaden konden worden gebruikt voor biobrandstof en omdat jatrophabomen - net als alle bomen en planten - CO2 opnemen uit de lucht, zou de aanplant ervan ook nog eens bijdragen aan de vermindering van broeikasgassen in de atmosfeer. In één klap zou de oplossing voor het klimaatprobleem, energieschaarste en onderontwikkeling een stuk dichterbij komen. Investeerders stonden dan ook in de rij om - vooral in Afrika – te investeren in grootschalige jatrophateelt. Tien jaar later is het sprookje ingehaald door de werkelijkheid.
Zwart sprookje
Jatropha heeft de belofte niet kunnen waarmaken. Land dat oorspronkelijk werd gebruikt door lokale gemeenschappen voor landbouw en vee werd een decennium geleden voor een fooi verkocht aan binnen- en buitenlandse investeerders. Lokale boeren werden aangemoedigd om te schakelen van voedsellandbouw en veeteelt naar de productie van biomassa. Dit alles leidde tot conflicten tussen lokale gemeenschappen, lokale autoriteiten en nationale overheden over landrechten en –gebruik. De opbrengsten van de plantages vielen tegen en dat wat er wel geoogst werd, bleek moeilijk te verkopen. Er was niet of nauwelijks geïnvesteerd in het proces na de oogst: het verwerken en vermarkten van jatrophazaden. De ene na de andere investeerder trok zich daarom terug.
Conferentie
Hadden we dit kunnen zien aankomen? Wat hadden we kunnen doen om het te voorkomen? Maar vooral: wat kunnen we hiervan leren? Op 19 en 20 juni vindt in Utrecht een conferentie plaats: The Global Jatropha Curcas Hype: What Can We Learn from Studying the Boom and Bust from a Miracle Crop. Hier zullen onderzoekers, NGO’s, bedrijven en beleidsmakers uit verschillende landen hun ervaringen en bevindingen delen en deze vragen proberen te beantwoorden. Nathalie van Haren van Both ENDS is één van de organisatoren van de conferentie Both ENDS maakt deel uit van een samenwerkingsverband van wetenschappers en NGO’s die onderzoeken waarom de grootschalige jatrophateelt zo jammerlijk mislukt is.
Toch toekomst?
“Hoe kunnen zoveel mensen achter een dergelijke hype aanlopen zonder kritisch naar het bewijs voor de eigenschappen van het gewas te kijken en zonder aandacht te schenken aan de mogelijke lokale gevolgen van de grootschalige productie van jatropha?”, zucht Nathalie. “We onderzoeken wat de oorzaken van de hype in Ghana en Ethiopië zijn, welke lessen we uit het verleden kunnen trekken en of de jatrophateelt en -verwerking op kleine schaal misschien wél toekomst heeft en het inkomen van lokale gemeenschappen kan vergroten. Both ENDS maakt een analyse van de Nederlandse en Europese drijfveren achter de jatropha-hype om er, samen met de Ethiopisch partners HOAREC, University of Addis Ababa en de Ghanese partners RECA en Kwame Nkrumah University of Science and Technology, voor te zorgen dat lokale gemeenschappen hun stem kunnen laten horen in het debat over het bevorderen van jatropha.”
Programma van de conferentie op 19 en 20 juni in Utrecht
Meer informatie over het project dat Both ENDS doet in Ethiopië en Ghana
Foto: small holders Jatropha-Bati in Ethiopië
Lees meer over dit onderwerp
-
Video / 23 december 2024
Dare to Trust: LILAK supports women to start sustainable agriculture
Indigenous women in Didipio, Philippines, grew close to each other when confronting the mining corporation OceanaGold. Now they continue their struggle collectively in the women's group "Bileg Daggiti Babbai". With the help of LILAK they started a sustainable farming project, which helps them make a living to support their day to day needs and afford their children's education.
The project was made possible in Both ENDS's Dare to Trust project, supported by the Dutch Postcode Lottery.
-
Publicatie / 23 december 2024
-
Voor de pers / 12 december 2024
Database noemt bedrijven die zijn uitgesloten door wereldwijde investeerders en banken
Den Haag/San Francisco, 12 dec. 2024 - Vandaag verschijnt de bijgewerkte versie van de Financial Exclusions Tracker: financialexclusionstracker.org. De website houdt bij welke bedrijven worden uitgesloten door institutionele beleggers, pensioenfondsen en banken vanwege problemen met mensenrechten, volksgezondheid en duurzaamheid. De meest voorkomende redenen voor uitsluiting zijn banden met fossiele brandstoffen, wapens of tabak.
-
Nieuws / 2 december 2024
-
Nieuws / 25 november 2024
Empowerment van het maatschappelijk middenveld: Vormgeven aan investeringsbeleid voor klimaat en duurzame ontwikkeling in Afrika
Van 26-29 november 2024 organiseren Both ENDS en partners het ‘Civil Society Forum on Investment Policies, Climate and Sustainable Development Goals’ plaats in Entebbe, Uganda. Onze collega’s Iván en Fernando vertellen over het belang van dit evenement. “Met dit evenement hopen we een diepgaand perspectief te bieden op de effecten van het huidige investeringsbeleid op klimaat- en milieukwesties, met een sterke focus op het Afrikaanse continent.”
-
Blog / 19 november 2024
Bouwen op basis van wederzijdse verantwoording en vertrouwen
‘Ik vind het waanzin om als maar te willen weten en meten! We zouden ons in plaats daarvan moeten richten op het bouwen van vertrouwen, een beter begrip van onze verschillende powers en hoe we deze kunnen benutten om gemeenschappelijke doelen te bereiken.’ Aldus Nalini Mahesh in deze opiniebijdrage aan de vooravond van het event ‘Measuring what Matters -Decolonizing Monitoring and Evaluation.’
-
Evenement / 15 november 2024, 12:50 - 16:45
#BothENDSatCOP29 Side Events
Both ENDS’ deelname aan de COP29 omvat onder andere drie belangrijke side events over de onderwerpen genderrechtvaardige klimaatfinanciering, lokaal gedreven adaptatie, en de multilaterale aanpak van een rechtvaardige energietransitie en industrialisatie in het mondiale zuiden.
-
Voor de pers / 12 november 2024
Plannen van minister Klever vegen Nederland van de wereldkaart
Den Haag, 12 november - ‘Zorg dat Nederland niet van de kaart verdwijnt’, met die boodschap voerden met Partos zo’n 100 organisaties vandaag actie in Den Haag tegen de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Drie internationale partners van Nederland uit Jemen, Nepal en Oeganda riepen de Tweede Kamer op om deze week in de begrotingsbehandeling van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, tegen de plannen van minister Klever te stemmen.
-
Voor de pers / 12 november 2024
Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Voor de pers / 11 november 2024
Reactie Both ENDS op kamerbrief over toekomstige samenwerking met maatschappelijke organisaties
DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als tegenkracht tegen autoritaire tendensen. Het afzwakken van de steun hieraan, is een veelzeggend signaal.”
-
Nieuws / 11 november 2024
Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer van kracht is. Kenia voegt zich hiermee bij Zuid-Afrika, Tanzania en Burkina Faso, als vierde Afrikaanse land dat zijn BIT met Nederland opzegt.
-
Nieuws / 9 november 2024
Waarom is de Nederlandse klimaatzaak tegen Shell belangrijk voor onze partners in het Mondiale Zuiden?
Op 12 november doet het Gerechtshof in Den Haag opnieuw uitspraak in de klimaatzaak tegen Shell, waarin Both ENDS medeaanklager is. Vooruitlopend op deze uitspraak vroegen we onze partners waarom deze Nederlandse rechtszaak belangrijk is voor het Mondiale Zuiden.
-
Nieuws / 1 november 2024
Both ENDS bij COP29: pleiten voor genderrechtvaardige klimaatfinanciering
Op 11 november gaat de 29e VN Klimaatconferentie van start in Baku, Azerbeidzjan. Net als voorgaande jaren zal Both ENDS daar aanwezig zijn om te pleiten voor lokale toegang tot klimaatfinanciering, en om onze partnerorganisaties te ondersteunen in hun beleidsbeïnvloeding. Hoe doen we dat, en wat zijn onze verwachtingen (en zorgen) over deze29e editie van de UNFCCC COP? We vroegen het Marius Troost, die samen met Daan Robben deelneemt aan COP29.
-
Publicatie / 29 oktober 2024
-
Publicatie / 21 oktober 2024
-
Nieuws / 21 oktober 2024
Teleurstelling over het niet indienen van de Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan
We zijn diep teleurgesteld en gefrustreerd dat de Nederlandse regering haar Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan (NBSAP) niet heeft ingediend voor de CBD COP16 in Cali. Deze minachting voor internationale afspraken ondermijnt de gezamenlijke wereldwijde inspanning om de urgente biodiversiteitscrisis aan te pakken.
-
Nieuws / 8 oktober 2024
Het Mandalika race circuit, en ‘races to the bottom’.
Afgelopen weekend waren er op de Nederlandse televisie in het programma Studio Sport fragmenten te zien van motorraces, die gehouden werden op het Mandalika circuit van Lombok in Indonesië.
-
Blog / 30 september 2024
Van EACOP en verhalen van een verdediger in ontwikkeling
Dit artikel is beschikbaar in het Engels.
-
Publicatie / 24 september 2024
-
Nieuws / 24 september 2024
Grote bosbranden teisteren Zuid-Amerika
“De branden hebben proporties aangenomen die we nog nooit eerder hebben meegemaakt.”
Grote delen van Zuid-Amerika zijn momenteel in rook gehuld. Van Buenos Aires tot São Paulo en Asunción hebben mensen moeite om adem te halen door de ongekende bosbranden die woeden op het continent, aangewakkerd door extreme droogte, de uitbreiding van de landbouw en de stijgende temperaturen als gevolg van de klimaatverandering.