Weg met de Griekse schuld!
Vandaag komen de regeringsleiders van de Eurozone bijeen om opnieuw te praten over de Griekse schuldencrisis. Het is erop of eronder, de toekomst van Griekenland hangt aan een zijden draadje. Griekenland kan onmogelijk voldoen aan haar betalingsverplichtingen, de enige manier om het land er weer bovenop te helpen is kwijtschelding van de schuld. Dat vindt een groot aantal organisaties in Europa, waarvan Both ENDS er één is. Wiert Wiertsema van Both ENDS legt uit waarom.
Hoe hoog is de Griekse schuld eigenlijk?
"Het Griekse schuldverlichtingsprogramma begon in 2010, toen Griekenlands schuld een bedrag had bereikt van €310 miljard, dat gelijk stond aan 133% van haar Bruto National Product (BNP). Vandaag de dag heeft Griekenland nog steeds €317 miljard schuld, waarvan 78% is verschuldigd aan de "Troika" van het IMF, de EU en de Europese Centrale Bank (ECB)."
Maar hoe zit het dan met de schuldverlichting?
"De schuldverlichting is vooral verstrekt aan de Europese financiële sector. Minder dan 10% van het schuldverlichtingsgeld is bij de Griekse bevolking terecht gekomen, terwijl 90% van de leningen wordt gebruikt om de Europese financiële instellingen te helpen die teveel hadden geïnvesteerd in Griekse schuld, zoals Europese banken, hedge fondsen, pensioenfondsen en andere investeerders."
Wat is het effect geweest van de Griekse schuldencrisis en de voorwaarden voor schuldverlichting?
"De voortdurende schuldencrisis en bezuinigingseisen die Griekenland zijn opgelegd in ruil voor schuldverlichtingsleningen hebben de Griekse economie en samenleving geruïneerd. Bezuinigingen hebben geleid tot een enorme daling van lonen in de overheidssector, het verlies van banen, en de verlaging van pensioenen en primaire voorzieningen zoals gezondheidszorg. Miljoenen Grieken zijn in armoede gestort als gevolg van de crisis, de basisbehoeften worden nu grotendeels verzorgd door solidariteitsnetwerken. De werkloosheid in Griekenland is gestegen tot meer dan 25%, en bijna 2 op de 3 jonge mensen zitten zonder werk."
Komen schuldencrises vaak voor?
"Het aantal schuldencrises is dramatisch toegenomen sinds regeringen in de 70-er jaren de regels voor het mondiaal financieel systeem hebben versoepeld. Tussen 1941 en 1970 hebben regeringen maar zes keer verzuimd hun schulden te betalen, tussen 1971 en 2004 was dat al 129 keer! De schuldencrises in de 80-er en 90-er jaren en de bezuinigingsvoorwaarden die werden opgelegd door het IMF en de Wereldbank in ruil voor schuldverlichtingsleningen, veroorzaakten twee of meer 'verloren ontwikkelingsdecennia' in het mondiale Zuiden. Tussen 1980 en 1990 nam het aantal mensen dat in armoede leeft in Latijns Amerika toe van 144 miljoen naar 211 miljoen. In Afrika groeide het aantal mensen dat in extreme armoede leeft – van minder dan $ 1,25 per dag dus – van 205 miljoen in 1981 tot 330 miljoen in 1993."
Both ENDS en schuldencampagnes
"Jarenlang is door internationale schuldencampagnes gepleit voor schuldenkwijtschelding als effectieve vorm van ontwikkelingssamenwerking die er voor zorgt dat arme landen beter in duurzame ontwikkeling kunnen investeren in plaats van steeds maar weer rente en aflossingen van nieuwe leningen te moeten betalen. Both ENDS is onderdeel van Jubilee Nederland en daarmee hebben we die campagnes altijd ondersteund."
Werkt schuldenkwijtschelding?
"Als resultaat van het wereldwijde protest en die anti-schuldcampagnes, werd in het begin van deze eeuw zo'n $130 miljard aan schulden kwijtgescholden voor 36 landen, vooral in sub-Sahara Afrika. Dat werd gedaan via het zogenaamde 'HIPC initiatief' voor landen met grote schuldenproblemen. Dat heeft elk jaar miljarden dollars bespaard en er bovendien toe geleid dat natuurlijke hulpbronnen beter worden beschermd en miljoenen meer mensen toegang hadden tot gezondheidszorg en onderwijs. Dus het werkt wel degelijk!"
Maar wat is er dan misgegaan?
"Helaas konden niet alle landen die schuldverlichting nodig hadden, profiteren van het HIPC initiatief. En ook deze schuldenkwijtschelding ging weer gepaard met allerlei hinderlijke en voor ontwikkelingslanden zeer nadelige voorwaarden. Ook Nederland heeft altijd het HIPC inclusief die voorwaarden beschouwd als de internationale norm. Die HIPC-voorwaarden werden vooral door de schuldeisers – met name de rijke landen, die goed vertegenwoordigd zijn in het IMF en de Wereldbank – geformuleerd en opgesteld. Ontwikkelingslanden moesten wel meedoen, maar hun stem woog duidelijk minder zwaar. Zij kregen te weinig middelen om de in- en uitstroom van kapitaal te bewaken. Mede daardoor is de dreiging van nieuwe schulden nooit helemaal verdwenen."
Wat moet er nu gebeuren en wat moet Nederland doen?
"Wat Griekenland momenteel overkomt kan ontwikkelingslanden evengoed treffen. Dat is een van de redenen dat we eerlijke nieuwe regels nodig hebben in VN-verband om snel en eerlijk op schuldencrises te kunnen reageren. Op initiatief van veel ontwikkelingslanden is begin 2015 een VN Comité in het leven geroepen om zulke regels op te stellen, maar de EU en de VS boycotten de zittingen hiervan tot nu toe. Nederland zou aan die boycot een einde moeten maken en samen met ontwikkelingslanden gaan werken aan een eerlijk internationaal systeem dat ervoor zorgdraagt dat de sterkste schouders ook de grootste bijdrage gaan leveren aan het oplossen en voorkomen van schuldenproblemen."
Zie voor meer informatie over de internationale campagne om de Griekse schuld kwijt te schelden: Cancelgreekdebt.org
Zie ook het opiniestuk in de Volkskrant van zaterdag 4 juli 2015, van SOMO, Both ENDS en TNI .
Lees meer over dit onderwerp
-
Voor de pers / 12 november 2024
Plannen van minister Klever vegen Nederland van de wereldkaart
Den Haag, 12 november - ‘Zorg dat Nederland niet van de kaart verdwijnt’, met die boodschap voerden met Partos zo’n 100 organisaties vandaag actie in Den Haag tegen de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Drie internationale partners van Nederland uit Jemen, Nepal en Oeganda riepen de Tweede Kamer op om deze week in de begrotingsbehandeling van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, tegen de plannen van minister Klever te stemmen.
-
Instalink / 12 november 2024
-
Voor de pers / 12 november 2024
Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Instalink / 12 november 2024
-
Instalink / 11 november 2024
-
Voor de pers / 11 november 2024
Reactie Both ENDS op kamerbrief over toekomstige samenwerking met maatschappelijke organisaties
DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als tegenkracht tegen autoritaire tendensen. Het afzwakken van de steun hieraan, is een veelzeggend signaal.”
-
Nieuws / 11 november 2024
Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer van kracht is. Kenia voegt zich hiermee bij Zuid-Afrika, Tanzania en Burkina Faso, als vierde Afrikaanse land dat zijn BIT met Nederland opzegt.
-
Nieuws / 9 november 2024
Waarom is de Nederlandse klimaatzaak tegen Shell belangrijk voor onze partners in het Mondiale Zuiden?
Op 12 november doet het Gerechtshof in Den Haag opnieuw uitspraak in de klimaatzaak tegen Shell, waarin Both ENDS medeaanklager is. Vooruitlopend op deze uitspraak vroegen we onze partners waarom deze Nederlandse rechtszaak belangrijk is voor het Mondiale Zuiden.
-
Nieuws / 1 november 2024
Both ENDS bij COP29: pleiten voor genderrechtvaardige klimaatfinanciering
Op 11 november gaat de 29e VN Klimaatconferentie van start in Baku, Azerbeidzjan. Net als voorgaande jaren zal Both ENDS daar aanwezig zijn om te pleiten voor lokale toegang tot klimaatfinanciering, en om onze partnerorganisaties te ondersteunen in hun beleidsbeïnvloeding. Hoe doen we dat, en wat zijn onze verwachtingen (en zorgen) over deze29e editie van de UNFCCC COP? We vroegen het Marius Troost, die samen met Daan Robben deelneemt aan COP29.
-
Publicatie / 29 oktober 2024
-
Publicatie / 21 oktober 2024
-
Nieuws / 21 oktober 2024
Teleurstelling over het niet indienen van de Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan
We zijn diep teleurgesteld en gefrustreerd dat de Nederlandse regering haar Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan (NBSAP) niet heeft ingediend voor de CBD COP16 in Cali. Deze minachting voor internationale afspraken ondermijnt de gezamenlijke wereldwijde inspanning om de urgente biodiversiteitscrisis aan te pakken.
-
Nieuws / 8 oktober 2024
Het Mandalika race circuit, en ‘races to the bottom’.
Afgelopen weekend waren er op de Nederlandse televisie in het programma Studio Sport fragmenten te zien van motorraces, die gehouden werden op het Mandalika circuit van Lombok in Indonesië.
-
Instalink / 3 oktober 2024
-
Blog / 30 september 2024
Van EACOP en verhalen van een verdediger in ontwikkeling
Dit artikel is beschikbaar in het Engels.
-
Publicatie / 24 september 2024
-
Nieuws / 24 september 2024
Grote bosbranden teisteren Zuid-Amerika
“De branden hebben proporties aangenomen die we nog nooit eerder hebben meegemaakt.”
Grote delen van Zuid-Amerika zijn momenteel in rook gehuld. Van Buenos Aires tot São Paulo en Asunción hebben mensen moeite om adem te halen door de ongekende bosbranden die woeden op het continent, aangewakkerd door extreme droogte, de uitbreiding van de landbouw en de stijgende temperaturen als gevolg van de klimaatverandering.
-
Blog / 29 augustus 2024
Lokale actie voor veerkrachtige draslanden en oeverlanden in het stroomgebied van de Athi rivier in Kenia
Door Melvin van der Veenen Kyra Pohlan
This blog is written in English.
-
Brief / 22 juli 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Nieuws / 17 juli 2024
EU verlaat Energy Charter Treaty (ECT): Een mijlpaal voor energietransitie
De beslissing van de Europese Unie om zich terug te trekken uit het energieverdrag ECT (Energy Charter Treaty) is een historische overwinning voor de energietransitie. Lees meer (Engels)