Ondanks geweld 900 miljoen euro Nederlandse exportsteun naar Van Oord in Mozambique
Op 25 maart jl, een dag na bloedige aanslagen in Noord-Mozambique, besloot de Nederlandse staat tot een exportkredietverzekering ter waarde van 900 miljoen euro voor de activiteiten van baggeraar Van Oord in het land. Het bedrijf voert baggerwerkzaamheden uit in een zeer omstreden gasproject dat volgens Mozambikaanse belangengroepen een belangrijke rol speelt in het escalerende geweld in de regio. Maatschappelijke organisaties Both ENDS, Milieudefensie en Oil Change International en de Mozambikaanse organisaties waarmee zij samenwerken, zijn geschokt over de gang van zaken en roepen de Nederlandse overheid en de Nederlandse exportkredietverzekeraar Atradius DSB ter verantwoording.
Op 24 maart jl. werd een gewelddadige aanval gepleegd in de stad Palma, waarbij tientallen doden vielen en duizenden mensen op de vlucht sloegen. Werknemers van multinationale bedrijven zoals Van Oord en Total moesten het gebied onder gewapende escorte verlaten. Total heeft het project vooralsnog stilgelegd, zich beroepende op 'Force Majeure'.
"Staatssecretaris Vijlbrief van Financiën en Minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking besloten een dag later om de enorme exportkredietverzekering goed te keuren", zegt Niels Hazekamp van Both ENDS. "Onbestaanbaar en een klap in het gezicht van alle bewoners in het gebied, die de dupe zijn van het gasproject. De ministeries en de exportkredietverzekeraar Atradius DSB zelf zijn helaas, ondanks onze pogingen om informatie boven water te krijgen, allesbehalve transparant. De verzekering is nu zonder verdere toelichting goedgekeurd, en nog wel voor 900 in plaats van de 600 miljoen waar oorspronkelijk over gerept werd."
Mensenrechtenschendingen, klimaatschade en economische risico's
Maatschappelijke organisaties zijn al jaren in gesprek met de betrokken ministeries en Atradius DSB en hebben vanaf het eerste uur gewaarschuwd voor de mensenrechtenschendingen, klimaatschade en economische risico´s die met het project gepaard gaan. Boeren en vissers raakten de toegang tot vruchtbaar land en visgronden kwijt en moesten hun huis verlaten. De gaswinning heeft de onvrede en het geweld in de regio aangejaagd. Sinds 2017 zijn meer dan 2600 mensen vermoord en is een half miljoen mensen op de vlucht geslagen.
Laurie van der Burg van Oil Change international: "De Nederlandse Staat zou überhaupt niet garant moeten staan voor activiteiten die mensenrechten schenden, de klimaatcrisis verergeren en bovendien economisch risicovol zijn. Van Oord had nooit moeten besluiten in dit project te investeren. De lokale bevolking blijft met de ravage zitten en wordt door niemand geholpen, terwijl Van Oord nu relatief gemakkelijk kon stoppen en vertrekken omdat het de geleden schade kan verhalen op Atradius DSB – ofwel de Nederlandse staat."
Fossiele infrastructuur wordt waardeloos
"Bijna een miljard euro aan exportsteun voor een fossiel project druist niet alleen recht in tegen de Klimaatdoelen van Parijs, maar zadelt Mozambique ook op met een enorme fossiele infrastructuur – en bijbehorende risico´s", zegt Isabelle Geuskens van Milieudefensie. "De hele wereld gaat over op duurzame energie, dus Mozambique zou veel meer hebben aan duurzame energieprojecten. Daar is een enorm potentieel voor, maar dit komt onder andere door de fossiele investeringen niet van de grond. Het is zorgelijk dat de Nederlandse staat de korte termijn economische belangen van Nederlandse bedrijven vooropstelt, ten koste van mensenrechten, klimaatrechtvaardigheid en een duurzame economie in Mozambique.
Recent zijn al vaker misstanden voorgekomen rond projecten die door Atradius DSB werden verzekerd. De maatschappelijke organisaties eisen daarom dat de betrokken ministers en beslissers verantwoording afleggen voor dit genomen besluit, ertoe besluiten in het vervolg geen fossiele energieprojecten meer te steunen en met een plan komen om de gedupeerde Mozambikaanse bevolking zo goed mogelijk te helpen. Ze eisen ook een plan om deze gang van zaken in de toekomst te voorkomen. Hazekamp: "Ook wat betreft exportsteun is de overheid toe aan nieuw leiderschap; transparant, mensenrechten vooraan en fossielvrij."
De samenwerkende organisaties stuurden:
Een brief aan minister Kaag van Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
Gas in Mozambique
In 2011 werd in het noorden van Mozambique, in de kustprovincie Cabo Delgado, één van de grootste gasvoorraden ter wereld gevonden. Er wordt in totaal 25 miljard dollar geïnvesteerd om het gas te kunnen winnen. Tientallen multinationals en financiers zijn betrokken bij deze snelle ontwikkelingen. Voor mensen die in Cabo Delgado wonen is het heel moeilijk om enige invloed uit te oefenen op de plannen en activiteiten, terwijl zij de negatieve…
-
Externe link / 17 November 2021
Stop exportondersteuning voor gasproject in Mozambique
Julio Bichehe Erneste van de Boerenvakbond Cabo Delgado Mozambique (UPC) sprak tijdens een side-event van COP26 in Glasgow over de negatieve effecten van exportsteun voor fossiele projecten voor de lokale bevolking en hun milieu, en over de noodzaak om juist projecten voor hernieuwbare…
-
Nieuws / 12 July 2021
WOB-verzoeken rondom exportsteun voor Mozambique gasproject
Begin dit jaar ondersteunde de overheid Nederlandse bedrijven met verzekeringen ter waarde van 903 miljoen euro, om hun deelname aan een gigantisch aardgasproject
in het Noorden van Mozambique mogelijk te maken. Both ENDS is al jaren, samen met partners uit Mozambique en Nederland, in gesprek met de exportkredietverzekeraar Atradius DSB en de verantwoordelijke ministeries van Financiën en Buitenlandse Zaken over de mogelijke financiële, milieu-… -
Nieuws / 21 July 2020
Verzekert Nederland omstreden gaswinningsproject in Mozambique?
Eind vorige week maakte olie- en gasbedrijf Total bekend dat de Nederlandse overheid via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB onderdeel uitmaakt van een financieringspakket aan een omstreden gaswinningsproject in Mozambique. Het project, waar verschillende Nederlandse en buitenlandse bedrijven bij betrokken zijn, heeft grote gevolgen voor de plaatselijke bevolking en de natuur in de omgeving. Welk Nederlands bedrijf de…
-
Nieuws / 1 April 2021
De gaswinning verergerde de toch al ellendige situatie in het noorden van Mozambique
Both ENDS is geschokt door de dramatische berichten van de afgelopen dagen over aanslagen in Palma, Cabo Delgado, Mozambique. Onze gedachten gaan uit naar de dodelijke slachtoffers, naar hen die nog steeds vermist zijn en naar nabestaanden en dierbaren. Both ENDS staat in nauw contact met lokale partnerorganisaties om hen waar mogelijk te ondersteunen. Er worden nog steeds veel mensen vermist, ook leden van boerenvakbond UPC…
-
Publicatie / 17 November 2019
-
Nieuws / 4 May 2021
Is de steun van onze exportkredietverzekering aan fossiele projecten legaal?
Vandaag is door twee onafhankelijke experts een juridisch advies uitgebracht over de internationaalrechtelijke verplichtingen van landen en hun exportkredietverzekeraars (EKV's) in relatie tot exportsteun voor fossiele brandstoffen. Volgens dit advies moet de uitstoot van fossiele brandstoffen…
-
Nieuws / 8 November 2021
Nederland stopt toch met fossiele exportondersteuning
Vandaag werd bekend dat Nederland alsnog aansluit bij een kopgroep van landen, waaronder de Verenigde Staten, Canada en Italië, die in Glasgow op de klimaattop op 4 november verklaarden te zullen stoppen met internationale steun voor fossiele energieprojecten.
Both ENDS heeft hier samen met organisaties in binnen- en buitenland jarenlang op gehamerd, en we zijn dan ook heel erg blij met deze stap…
-
Dossier /
Paris Proof Export Support
Bijna tweederde van de exportkredietverzekeringen die Atradius DSB in de periode 2012 tot 2018 verleende, ging naar de fossiele-energiesector. Dat…
-
Nieuws / 22 November 2021
E3F, ‘Exportfinanciering voor de Toekomst’ biedt Nederland mooie kansen
Exportondersteuning – en vooral die aan fossiele projecten – staat recentelijk flink in de belangstelling. En dat is maar goed ook, want alleen al in Nederland hebben we het over fossiele exportsteun ter waarde van 1,5 miljard euro per jaar. Tijdens de klimaattop in Glasgow lanceerde het Verenigd Koninkrijk een verklaring waarin zij beloven voor het einde van 2022 te stoppen met het verlenen van exportsteun aan fossiele projecten. Na enige…
-
Publicatie / 15 March 2023
-
Nieuws / 15 April 2021
Nieuw initiatief voor afbouwen exportsteun voor fossiel niet ambitieus genoeg
Op woensdag 14 april lanceerden zeven landen, waaronder Nederland, een initiatief genaamd Export Finance for Future (E3F), waarin ze een aantal ambities vastleggen met betrekking tot het afbouwen van exportondersteuning voor de fossiele sector. Vele NGOs wereldwijd, waaronder in Nederland onder andere Both ENDS, hebben de laatste jaren opgeroepen tot het opzetten van een dergelijk initiatief en we zijn dan ook blij met deze stap. Om resultaten te behalen en bij te dragen aan de klimaatdoelen van Parijs, zullen de landen zich echter moeten committeren aan veel ambitieuzere doelen dan die welke nu zijn opgesteld. Bezorgde maatschappelijke organisaties, inclusief Both ENDS, stelden daarom een verklaring op met de volgens hen…
-
Voor de pers / 18 November 2019
Persbericht: Overheid ondermijnt eigen klimaatbeleid met exportkredietverzekering
Nederland verstrekt jaarlijks exportkredietverzekeringen en –garanties ter waarde van 1,5 miljard euro aan Nederlandse bedrijven die actief zijn in de olie- en gassector in het buitenland. Deze ondersteuningbedraagt anderhalf keer het jaarlijkse bedrag dat het kabinet-Rutte uittrekt voor klimaatinitiatieven wereldwijd. De beoogde effecten van het Nederlandse internationale klimaatbeleid worden door deze fossiele exportsteun meer…
-
Nieuws / 4 November 2022
Both ENDS naar de klimaattop in Egypte
Klimaatactie is keihard nodig om de opwarming van de aarde te beperken. De gevolgen van klimaatverandering zijn nu al te merken. Overstromingen in Pakistan en dicht bij huis kosten levens en zorgen voor veel emotionele en economische schade, terwijl lokale klimaatoplossingen nog steeds…
-
Nieuws / 20 February 2023
Bijna 60 organisaties sturen brief over fossiele exportsteun naar Tweede Kamer
Vandaag is een brief, ondertekend door bijna 60 organisaties uit landen die te maken hebben met de gevolgen van fossiele brandstofprojecten of solidair zijn, naar de leden van de Tweede Kamer gestuurd. Aanstaande donderdag vindt in de Tweede Kamer een debat plaats over Nederlandse exportkredietverzekeringen en het beleid eromheen. De organisaties roepen Nederlandse politici en beleidsmakers op zich te verzetten tegen elke vorm van exportsteun voor fossiele brandstofprojecten die door Nederlandse bedrijven in het buitenland, met name in het mondiale Zuiden, worden…
-
Publicatie / 18 June 2017
-
Brief / 4 May 2023
Brief NGO's aan exportkredietverzekeraar: MVO-beleid moet steviger
De Nederlandse overheid verleent via haar exportkredietverzekeraar Atradius DSB (ADSB) exportsteun aan bedrijven die activiteiten in het buitenland ondernemen. De staat wil dat projecten die het verzekert geen negatieve gevolgen hebben voor mens en milieu en stelt daarom eisen rondom maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO). Over het MVO-beleid liep tot eind april een consultatie waarop een coalitie van dertien maatschappelijke organisaties uit binnen- en buitenland, waaronder Both ENDS en Milieudefensie, heeft gereageerd.
-
Externe link / 24 August 2022
Doorbraak: breuk met fossiele brandstoffen (Jaarverslag 2021)
Both ENDS werkt wereldwijd met partners eraan de stem van gemeenschappen te laten klinken, die elke dag de gevolgen van onduurzaam financieel beleid voelen: klimaatverandering, milieuvervuiling, gedwongen verhuizingen. Al twee decennia vragen we daarbij aandacht voor een relatief…
-
Publicatie / 29 August 2022
-
Evenement / 3 November 2021, 16:45 - 18:00
UNFCCC COP 26 side event ‘Aligning export finance with the Paris Agreement: high time to phase out fossil fuels’
Veel landen ondersteunen investeringen in fossiele brandstoffen in het buitenland via hun exportkredietverzekeraar (EKV). Dit draagt bij aan zogeaamde carbon lock-in, waarbij bedrijven of zelfs landen, om de investering terug te verdienen, zolang als de levensduur is van zo'n project, CO2 blijven uitstoten. Dat gaat vaak zelfs om perioden van decennia. Dit vertraagt de overgang naar hernieuwbare energiebronnen ernstig en is in strijd met met art. 2.1c van de het klimaatakkoord van Parijs.
Dit side-event gaat in op de gevolgen van exportfinanciering voor fossiele projecten in het mondiale Zuiden. Daarnaast worden concrete aanbevelingen gegeven om exportkredietverzekeraars CO2-arm te maken.
Meld jehier aan!
- Meld je hier aan (als je een bezoeker van de COP bent)…