Moedige voorvechtster van inheemse rechten Berta Cáceres vermoord!
We zijn diep geschokt en verdrietig over de dood van Berta Cáceres, die gisterenochtend werd vermoord in haar eigen huis. Berta was de drijvende kracht achter de ‘Consejo Civico de Organizaciones Populares e Indigenas de Honduras – (COPINH ), een netwerk van maatschappelijke organisaties in Honduras die opkomen voor de rechten van inheemse gemeenschappen in het land. Deze aanslag bewijst eens te meer dat het met die rechten zeer slecht gesteld is. Wij delen de vrees van velen in en buiten de regio dat de dood van Berta Cáceres de situatie van lokale gemeenschappen verder zal verslechteren.
Intimidatie
Berta en haar collega’s waren gewend aan laster, intimidatie en doodsbedreigingen, want hun strijd en protesten maakten hen tegenstander van de Hondurese regering, die zwaar inzet op grootschalige projecten als motor van de nationale economie. Mijnbouw, palmolieplantages en megadammen zoals de Agua Zarcadam leiden regelmatig tot protest van plaatselijke bewoners, bijvoorbeeld tegen gedwongen huisuitzettingen en landonteigeningen. In landen als Honduras wegen nationale en internationale economische belangen veel zwaarder dan de rechten van de eigen bevolking.
Nederlandse betrokkenheid bij Agua Zarca
De Agua Zarcadam, die in handen is van het Hondurese bedrijf DESA, wordt gebouwd met medewerking van onder andere het Duitse bedrijf Voith Hydro en het Centraal-Amerikaanse COPRECA. De financiering komt niet alleen uit Centraal-Amerika, want naast de naast de Centraal-Amerikaanse Bank voor Economische Integratie (CABEI) die DESA een lening van 24,4 miljoen US dollar verstrekte, investeren ook de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO en het Finse Finn Fund in het project.
Geen water
De inheemse Lenca-bevolking vreest dat de Gualcarque-rivier door de aanleg van de dam droog komt te staan, waardoor de bewoners geen toegang tot water meer zullen hebben en bovendien een groot deel van hun gemeenschappelijke landbouwgrond zal uitdrogen. Ze zijn bang dat de Agua Zarca dam hun het leven onmogelijk zal maken. Ondanks de protesten, grotendeels onder leiding van Cáceres en COPINH, wordt het project doorgedrukt, waarbij de rechten van de betrokken inheemse gemeenschappen ernstig worden geschonden.
Rol Nederland heroverwegen
Dit is de zoveelste moord op een moedige voorvechter van mensenrechten. De Nederlandse overheid is gebonden aan internationaal vastgelegde mensenrechten en zodoende verplicht erop toe te zien dat bedrijven die in handen zijn van de staat, bij het uitvoeren van hun activiteiten te allen tijde mensenrechten respecteren. De Nederlandse staat is grootaandeelhouder van FMO en heeft daarmee niet alleen de verantwoordelijkheid, maar ook de bevoegdheid en de mogelijkheid om verdere schade ten gevolge van investeringen van de bank te voorkomen. De moord op Berta Cáceres is het zoveelste signaal dat ons beleid niet voldoende garanties biedt om lokale betrokkenen tijdig en zonder gevaar mee te laten beslissen over hun eigen toekomst. Er moet op korte termijn gekeken worden naar beleidswijzigingen die garanderen dat toekomstige projecten de rechten van betrokkenen, in het bijzonder de rechten van inheemse bevolkingsgroepen, respecteren.
Gerechtigheid
Maar allereerst is het belangrijk dat de Nederlandse overheid een aantal onmiddellijke acties onderneemt, zodat wordt uitgesloten dat Nederland op welke wijze dan ook bijdraagt aan de schending van mensenrechten in Honduras. Daarom roepen we de Nederlandse overheid op om:
* FMO aan te sporen zich terug te trekken uit het Agua Zarca-project;
* FMO aan te sporen om een inventarisatie te doen van al haar investeringen in de regio, zodat kan worden vastgesteld of er wellicht nog steeds direct of indirect wordt geïnvesteerd in enig project in Lenca-gebied;
* Alle beschikbare diplomatieke middelen in te zetten om ervoor te zorgen dat Gustavo Castro, getuige van de moord op Berta, veilig terug kan keren naar Mexico, zoals is aanbevolen door de ‘Inter-American Commission on Human Rights’ en de ‘UN Special Rapporteur on the situation of Human Rights Defenders’;
* De Hondurese regering dringend te verzoeken een volledig en onafhankelijk onderzoek in te stellen, waarbij internationale mensenrechtenorganisaties worden betrokken en dat wordt gecoördineerd door de Inter-American Commission on Human Rights, zodat vervolgens alle daders vervolgd kunnen worden.
Een selectie van aanvullende artikelen en sites:
Gezamenlijke brief aan minister Ploumen, waarin we haar oproepen om FMO aan te sporen zich uit het Agua Zarca-project terug te trekken. (14 maart 2016)
Gezamenlijke brief die FCAM, MamaCash en Both ENDS stuurden aan ministers Koenders en Ploumen (4 maart 2016)
Over Berta Cáceres:
Video en artikel over Berta Cáceres die in 2015 de Goldman Environmental Prize won
Spaanstalige bericht van COPINH op nieuwssite criterio.hn
Van de FMO:
Pagina van de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO over het Agua Zarca project
Verklaring van de FMO na de moord op Berta Cáceres
Nederlandse media en steunbetuigingen:
Column Marc Broere in Vice Versa
Open brief van onze collega-organisatie TNI
Internationale media en steunbetuigingen:
Artikel op nieuwssite in Nicaragua
Persbericht Oxfam International
International Rives: the mortal danger of opposing a dam
Lees meer over dit onderwerp
-
Nieuws / 4 maart 2025Feminist March 2025: de straat op voor genderrechtvaardigheid
Wereldwijd staan vrouwenrechten onder druk, en worden hard bevochten rechten en vrijheden afgebroken. Waar tot voor kort Nederland zich opstelde als voorvechter van emancipatie, vrouwenrechten en genderrechtvaardigheid, breekt het huidige kabinet met dit beleid en laat miljoenen vrouwen en meisjes in de steek. Daarom gaat Both ENDS, samen met vele andere bondgenoten, op 8 maart de straat op. Het is tijd om een stevig tegengeluid te…
-
Brief / 3 maart 2025
Input for FMO’s “investment approach to responsibly managed forest plantations”
Both ENDS has been asked by FMO to comment on its draft investment approach to responsibly managed forest plantations. To follow are a number of observations and recommendations, partially informed by Both ENDS long legacy of working in the forest & land arena, in dialogue with international donors, philanthropic foundations, companies, certification bodies and notably with forest dependent communities and other land users.
-
Nieuws / 21 februari 2025Met kille beleidsbrief keert kabinet internationale samenwerking en solidariteit de rug toe
De gepubliceerde beleidsbrief van minister Klever voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp is koud en kil. Het plaatst Nederland in een internationaal isolement en laat de meest kwetsbare mensen wereldwijd, waaronder vele vrouwen, boeren, inheemse volkeren en jongeren, in de…
-
Voor de pers / 18 februari 2025 -
Dossier / -
Dossier /Naar een sociaal en ecologisch rechtvaardige energietransitie
Om de klimaatcrisis aan te pakken moeten we dringend overschakelen van fossiele brandstoffen naar schone, hernieuwbare energie. Deze overgang gaat echter niet alleen over het veranderen van energiebronnen. Het vereist een inclusief en eerlijk proces dat systemische ongelijkheden en…
-
Blog / 28 januari 2025Zinkende beloften in Manila
Door Murtah ShannonGisteren publiceerde Global Witness een nieuw rapport, "Sunk Costs" – waar ik een bescheiden rol in heb mogen spelen- dat met nieuwe feiten komt over het desastreuze New Manila International Airport-project in de Filipijnen, waarvoor de Nederlandse bagger-multinational Boskalis een…
-
Nieuws / 22 januari 2025 -
Publicatie / 16 januari 2025
-
Nieuws / 16 januari 2025DetoX: Both ENDS verlaat X
Both ENDS verlaat, samen met vele andere Nederlandse organisaties, het sociale media-platform X. In januari doen wij mee aan de campagne “#DetoX” van De Goede Zaak en Stem op een Vrouw. Wij hopen dat veel organisaties ons zullen volgen zodat de haat, misinformatie en ondermijning…
-
Nieuws / 13 januari 2025Nieuwe samenwerking met RVO voor veerkrachtige voedselsystemen in de Sahel
De situatie in de Afrikaanse Sahel is de snelst groeiende humanitaire crisis ter wereld. Ruim 3 miljoen mensen vluchten voor geweld. Zij worden geteisterd door honger, ziekte en toenemende droogte door klimaatverandering. Both ENDS en haar partners werken succesvol aan het versneld vergroten van de veerkracht van lokale voedselsystemen en gemeenschappen in de Sahel, gebaseerd op ‘Farmer Managed Natural Regeneration’ (FMNR). Het project, dat wordt gefinancierd door DOB Ecology, loopt halverwege 2026 ten einde, maar heeft al een vervolg gekregen dankzij een…
-
Voor de pers / 12 december 2024Database noemt bedrijven die zijn uitgesloten door wereldwijde investeerders en banken
Den Haag/San Francisco, 12 dec. 2024 - Vandaag verschijnt de bijgewerkte versie van de Financial Exclusions Tracker: financialexclusionstracker.org. De website houdt bij welke bedrijven worden uitgesloten door institutionele beleggers, pensioenfondsen en banken vanwege problemen met mensenrechten, volksgezondheid en duurzaamheid. De meest voorkomende redenen voor uitsluiting zijn banden met fossiele brandstoffen, wapens of…
-
Dossier / -
Nieuws / 2 december 2024 -
Nieuws / 25 november 2024Empowerment van het maatschappelijk middenveld: Vormgeven aan investeringsbeleid voor klimaat en duurzame ontwikkeling in Afrika
Van 26-29 november 2024 organiseren Both ENDS en partners het ‘Civil Society Forum on Investment Policies, Climate and Sustainable Development Goals’ plaats in Entebbe, Uganda. Onze collega’s Iván en Fernando vertellen over het belang van dit evenement. “Met dit evenement hopen we een diepgaand perspectief te bieden op de effecten van het huidige investeringsbeleid op klimaat- en milieukwesties, met een sterke focus op het…
-
Blog / 19 november 2024Bouwen op basis van wederzijdse verantwoording en vertrouwen
‘Ik vind het waanzin om als maar te willen weten en meten! We zouden ons in plaats daarvan moeten richten op het bouwen van vertrouwen, een beter begrip van onze verschillende powers en hoe we deze kunnen benutten om gemeenschappelijke doelen te bereiken.’ Aldus Nalini Mahesh in deze…
-
Evenement / 14 november 2024, 12:50 - 16:45#BothENDSatCOP29 Side Events
Both ENDS’ deelname aan de COP29 omvat onder andere drie belangrijke side events over de onderwerpen genderrechtvaardige klimaatfinanciering…
-
Voor de pers / 12 november 2024Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van…
-
Voor de pers / 11 november 2024Reactie Both ENDS op kamerbrief over toekomstige samenwerking met maatschappelijke organisaties
DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als…
-
Nieuws / 11 november 2024Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer…
