Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
Sociale- en milieuwetgeving wordt belemmerd
Internationale investeringsstromen worden momenteel geregeld via ruim 3.000 bilaterale investeringsbeschermingsovereenkomsten (BIT's – Bilateral Investment Treaties en andere internationale investeringsverdragen). Het oorspronkelijke doel van deze overeenkomsten en verdragen was buitenlandse investeringen te stimuleren en de duurzame ontwikkeling in lage- en middeninkomenslanden te bevorderen. Daar is echter weinig van terechtgekomen. Integendeel: investeringsverdragen blijken zeer nadelig uit te pakken voor deze landen en hun bevolking.
Vooral het ISDS-mechanisme levert veel problemen op. De geschillenregeling voor investeerders en staten biedt investeerders die voorzien dat hun operaties en daarmee hun winsten bedreigd worden door het beleid van het gastheerland, namelijk de mogelijkheid claims in te dienen bij een internationaal hof van arbitrage en zo de lokale wetgeving te omzeilen. Als het land zo'n zaak verliest, moet het land een enorme boete betalen, die soms in de miljarden dollars loopt. Het is dan ook geen wonder dat de regeringen van veel ontwikkelingslanden ervoor terugschrikken buitenlandse investeerders een strobreed in de weg te leggen. En dus kiezen ze er zelden voor om wetten en regels ter bescherming van de lokale gemeenschappen en het milieu te implementeren. Ze zijn simpelweg te bang zich daarmee claims van investeerders op de hals te halen.
Geen VIP-rechten voor multinationals!
Both ENDS vestigt al jaren de aandacht op de discrepantie tussen de rechten en belangen van buitenlandse investeerders en die van de gastheerlanden – en op het feit dat dit ten koste gaat van de armoedebestrijding en de duurzame ontwikkeling. Dat doen we samen met partners in Nederland en elders in de wereld. Het goede nieuws is dat onze boodschap wordt gehoord: steeds meer organisaties en particulieren over de hele wereld spreken zich uit tegen ISDS. Het is de hoogste tijd om het internationale systeem van investeringsverdragen radicaal om te gooien. Daarom lanceert een coalitie van Nederlandse organisaties deze week een nieuwe campagne: 'Geen VIP-rechten voor multinationals: kies voor mensenrechten en milieu!' We roepen op tot een nieuw internationaal beleidskader met regelgeving voor investeringen waarbij milieu en mensenrechten voorrang krijgen boven winsten.
Om het verregaande effect te illustereren van ISDS op (inheemse) landrechten en op voorgenomen sociaal, economisch en mileubeleid, lichten wij de zaken uit van Indonesië en Paraguay.*
*De zaak in Paraguay kwam al aan de orde in Right to Food Quarterly Vol. 2 No.1 (2007). Beide zaken zijn ook in 2015 beschreven in de publicatie 'To change a BIT is not Enough' van Both ENDS.
Paraguay
Hoe ISDS werd gebruikt om inheemse landrechten te schenden
Lees hier meer over deze zaken
Indonesië
Hoe ISDS nationaal beleid belemmert dat bedoeld is om economische groei en bescherming van bossen te bevorderen
Voor meer informatie
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
Investeringsverdragen
Investeringsverdragen moeten inclusief en duurzaam en gelijkwaardig zijn. Dat betekent dat de belangen van mensen en hun leefomgeving niet ondergeschikt zouden moeten zijn aan die van bedrijven.
-
Voor de pers / 23 mei 2023
Viering 60 jaar investeringsverdragen geen reden voor feestje
Nederland viert op 23 mei 60 jaar bilaterale investeringsverdragen. In 1963 sloot Nederland zijn eerste verdrag met Tunesië. Deze verdragen zouden een belangrijke rol moeten spelen bij het beschermen van buitenlandse investeringen van Nederlandse bedrijven. In de praktijk geven ze multinationals vooral een sterk machtsmiddel in handen met dramatische gevolgen voor mens en milieu wereldwijd, blijkt uit een studie van SOMO, Both ENDS en TNI.
-
Publicatie / 23 mei 2023
-
Publicatie / 7 juli 2022
-
Nieuws / 26 juni 2020
630 maatschappelijke organisaties luiden noodklok over mogelijke golf van Covid19-claims
Landen kunnen te maken krijgen met een golf van claims van multinationals die regeringen aanklagen wegens genomen maatregelen om de Covid-pandemie het hoofd te bieden. Ruim 600 organisaties uit meer dan 90 landen riepen daarom deze week hun overheden op om maatregelen te treffen om te voorkomen dat staten hiervoor buiten de rechter om aangeklaagd kunnen worden door bedrijven. De organisaties waarschuwen er ook voor dat advocatenkantoren hun clienten - investeerders en multinationals- reeds actief informeren over de mogelijkheden tot claimen. Ook handelsdeskundigen, VN-organisaties en mensenrechtenexperts voorspellen een golf aan claims.
-
Voor de pers / 9 februari 2020
PERSBERICHT Open brief van organisaties uit de hele wereld: Teken CETA niet
Amsterdam, 10 februari 2020 – Ruim 70 organisaties uit de hele wereld vragen het parlement in Den Haag om geen handtekening te zetten onder handelsverdrag CETA tussen de Europese Unie en Canada. Dat doen ze in een open brief aan de Tweede Kamer. Milieudefensie en Both ENDS ondersteunen die oproep.
-
Nieuws / 11 oktober 2019
Indonesië: hoe economische ontwikkeling en de bescherming van bossen wordt gedwarsboomd door ISDS
In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde ‘Investor-to-State Dispute Settlement’-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Nieuws / 11 oktober 2019
Paraguay: hoe ISDS aangegrepen werd om landrechten van mensen te schenden
Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
-
Publicatie / 4 april 2019
-
Nieuws / 21 januari 2019
Aftrap Europese campagne tegen oneerlijke investeringsverdragen
Vandaag doet een alliantie van meer dan 150 organisaties, vakbonden en sociale bewegingen in allerlei landen in Europa de aftrap voor een gezamenlijke campagne tegen oneerlijke handels- en investeringsverdragen, in het bijzonder tegen het omstreden Investor-to-State-Dispute-Settlement (ISDS)- mechanisme. Daarmee kunnen investeerders staten aanklagen als deze (sociale en milieu-)wetten maken die de winst van de investeerder in gevaar kunnen brengen.
-
Nieuws / 19 juni 2018
Organisaties roepen Minister Kaag op om bilateraal investeringsverdrag met Burkina Faso op te zeggen.
Vandaag stuurde Both ENDS een door meerdere maatschappelijke organisaties ondertekende brief aan minister Kaag van Ontwikkelingssamenwerking en Buitenlandse Handel, om haar te herinneren aan de deadline voor het opzeggen van het bilaterale handelsverdrag tussen Burkina Faso en Nederland. Het verdrag, dat zeer schadelijk kan zijn voor een arm land als Burkina Faso, zal automatisch worden verlengd voor de komende 15 jaar als het niet vóór 1 juli van dit jaar wordt beëindigd.
-
Publicatie / 11 januari 2018
-
Nieuws / 14 oktober 2016
Vijf andere redenen waarom TTIP een slecht idee is
Zaterdag 22 oktober vindt in Amsterdam een grote demonstratie tegen handelsverdragen TTIP, CETA en TiSA plaats. Both ENDS doet ook mee, omdat wij deze verdragen een heel slecht idee vinden. Niet alleen voor ons in Nederland en Europa, maar juist ook voor ontwikkelingslanden.
-
Publicatie / 10 maart 2016
-
Publicatie / 21 september 2015