Both ENDS

En
Nl
Zoeken
Dossier

Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!

Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.

Sociale- en milieuwetgeving wordt belemmerd

Internationale investeringsstromen worden momenteel geregeld via ruim 3.000 bilaterale investeringsbeschermingsovereenkomsten (BIT's – Bilateral Investment Treaties en andere internationale investeringsverdragen). Het oorspronkelijke doel van deze overeenkomsten en verdragen was buitenlandse investeringen te stimuleren en de duurzame ontwikkeling in lage- en middeninkomenslanden te bevorderen. Daar is echter weinig van terechtgekomen. Integendeel: investeringsverdragen blijken zeer nadelig uit te pakken voor deze landen en hun bevolking.

Vooral het ISDS-mechanisme levert veel problemen op. De geschillenregeling voor investeerders en staten biedt investeerders die voorzien dat hun operaties en daarmee hun winsten bedreigd worden door het beleid van het gastheerland, namelijk de mogelijkheid claims in te dienen bij een internationaal hof van arbitrage en zo de lokale wetgeving te omzeilen. Als het land zo'n zaak verliest, moet het land een enorme boete betalen, die soms in de miljarden dollars loopt. Het is dan ook geen wonder dat de regeringen van veel ontwikkelingslanden ervoor terugschrikken buitenlandse investeerders een strobreed in de weg te leggen. En dus kiezen ze er zelden voor om wetten en regels ter bescherming van de lokale gemeenschappen en het milieu te implementeren. Ze zijn simpelweg te bang zich daarmee claims van investeerders op de hals te halen.

Geen VIP-rechten voor multinationals!

Both ENDS vestigt al jaren de aandacht op de discrepantie tussen de rechten en belangen van buitenlandse investeerders en die van de gastheerlanden – en op het feit dat dit ten koste gaat van de armoedebestrijding en de duurzame ontwikkeling. Dat doen we samen met partners in Nederland en elders in de wereld. Het goede nieuws is dat onze boodschap wordt gehoord: steeds meer organisaties en particulieren over de hele wereld spreken zich uit tegen ISDS. Het is de hoogste tijd om het internationale systeem van investeringsverdragen radicaal om te gooien. Daarom lanceert een coalitie van Nederlandse organisaties deze week een nieuwe campagne: 'Geen VIP-rechten voor multinationals: kies voor mensenrechten en milieu!' We roepen op tot een nieuw internationaal beleidskader met regelgeving voor investeringen waarbij milieu en mensenrechten voorrang krijgen boven winsten.

Om het verregaande effect te illustereren van ISDS op (inheemse) landrechten en op  voorgenomen sociaal, economisch en mileubeleid, lichten wij de zaken uit van Indonesië en Paraguay.*

*De zaak in Paraguay kwam al aan de orde in Right to Food Quarterly Vol. 2 No.1 (2007). Beide zaken zijn ook in 2015 beschreven in de publicatie 'To change a BIT is not Enough' van Both ENDS.

 

Paraguay

Hoe ISDS werd gebruikt om inheemse landrechten te schenden

Lees hier meer over deze zaken

Paraguay_Sawhoyamaxa protest_ photo Amnesty International

 

Indonesië

Hoe ISDS nationaal beleid belemmert dat bedoeld is om economische groei en bescherming van bossen te bevorderen 

Lees hier meer over deze zaak

Indonesia_mining operation of Newmont_Source_thejakartapost.com

Voor meer informatie

Lees meer over dit onderwerp