Both ENDS

En
Nl
Zoeken

Handel en investeringen

Handels- en investeringsverdragen zijn er in alle soorten en maten: handelsverdragen zouden gelijkwaardige, eerlijke handel tussen partijen moeten vergemakkelijken en investeringsverdragen zouden (internationale) investeringen moeten bevorderen. Ook al wordt dit soort verdragen gesloten op basis van gelijkwaardigheid, de praktijk leert helaas dat de economisch sterkere partij meestal in het voordeel is, dat de besluitvorming erover weinig transparant is en dat de verdragen vooral voor ontwikkelingslanden vaak nadelig zijn.

Het netwerk van internationale verdragen is groot en onoverzichtelijk; Nederland alleen al heeft meer dan 90 bilaterale investeringsverdragen (BITs) en is betrokken bij de handels-en investeringsverdragen die de EU afsluit. Voor mensen en milieu in ontwikkelingslanden heeft het huidige internationale handels- en investeringsbeleid flink wat haken en ogen.

Bindende verdragen versus vrijblijvende sociale en milieucriteria

Om te beginnen zijn economische verdragen en regels, in tegenstelling tot internationale afspraken op het gebied van milieu en mensenrechten, niet alleen bindend, maar via boetes en handelsacties ook afdwingbaar. Afspraken over het beschermen van mens en milieu dreigen als gevolg daarvan vaak door de meer afdwingbare afspraken over vrijhandel en investeringen ondermijnd te woorden.

Vrijhandel is niet gelijkwaardig

Handelsverdragen en vrijhandel in het algemeen bevorderen lang niet altijd eerlijke, gelijkwaardige handel. Zo zijn de economieën van ontwikkelingslanden vaak nog niet voldoende ontwikkeld om de internationale concurrentie aan te kunnen. Dat ontwikkelingslanden niet altijd even ver kunnen gaan als rijkere landen wordt in principe wel internationaal erkend, maar in onderhandelingen proberen rijke landen toch vaak het onderste uit de kan te halen voor hun bedrijven en hun eigen economische belangen.

Investeringsbescherming

Door een speciale 'investor to state dispute settlement' (ISDS)-clausule in investeringsverdragen kan een investeerder de jurisdictie van nationale rechters omzeilen. Zo kunnen nieuwe overheidsmaatregelen, zoals bijvoorbeeld veranderingen in nationale milieuwetten, leiden tot forse claims van de investeerder als deze vindt dat bijvoorbeeld de winst in het geding komt. Als de staat bij elke nieuwe maatregel rekening moet houden met mogelijke claims, dan zet dit een krachtige rem op het invoeren van nieuwe regelgeving, ook als deze in het maatschappelijk belang is.

De besluitvorming is niet transparant

Handels- en investeringsverdragen kunnen de zeggenschap over de eigen leefomgeving, onderwijs en gezondheidszorg dus beperken, maar desondanks zijn de onderhandelingen vaak niet transparant. Als gevolg is er nauwelijks publieke discussie en zijn ook parlementen vaak amper betrokken bij lopende onderhandelingen.

Both ENDS pleit op allerlei beleidsniveaus voor het aanpassen van internationale wetten, verdragen en regels op economisch gebied zodat mensenrechten en milieu niet worden ondermijnd. Ook pleiten we ervoor dat ontwikkelingslanden in (onderhandelingen rondom) handels-en investeringsverdragen bepaalde uitzonderingsposities krijgen, zodat deze landen de kans krijgen hun eigen economieën te ontwikkelen. We trekken daarin samen op met maatschappelijke organisaties in ontwikkelingslanden die we voorzien van informatie, zodat ze tijdig actie kunnen ondernemen richting hun eigen beleidmakers.

Ons werk op het gebied van Handel en investeringen

  • 2Luz_Marina_Valle_with_products_from_her_Analog_For.jpeg
    Transformative Practice

    Analog Forestry

    Analog forestry is een vernieuwende aanpak voor het ecologisch herstel van gedegradeerd land. Natuurlijke bossen worden gebruikt als voorbeeld voor ecologisch duurzame landschappen, die bijdragen aan de maatschappelijke en economische behoeftes van lokale gemeenschappen.
  • Uganda_offgrid_solar_Photo_by_Sam_Cossargilbert.jpg
    Dossier

    De toekomst van energie in Oeganda

    In Oeganda heeft het overgrote deel van de inwoners op het platteland geen toegang tot elektriciteit, ondanks de vele stuwdammen, buitenlandse investeringen en grote overheidsuitgaven in energie, en nieuwe plannen voor waterkracht-, olie- en gasprojecten. Samen met onze lokale partners streven wij naar een duurzame energiestrategie voor Oeganda waarbij de behoeften en wensen van lokale gemeenschappen centraal staan.
  • 123_Oct_2021-_Kathmandu_Nepal-A_woman_separates_rice.jpg
    Dossier

    Innovaties voor iedereen: een andere blik op intellectueel eigendom

    Het klinkt zo logisch: patenten en andere intellectuele eigendomsrechten beschermen investeringen in innovaties, waardoor er meer innovaties gedaan worden waarvan de hele wereld vervolgens kan profiteren. Zoals nieuwe medicijnen of droogte-resistente gewassen. Maar in de praktijk werken deze eigendomsrechten vaak averechts en belemmeren ze de toegang tot innovaties juist voor degenen die ze het hardst nodig hebben.
  • 1soja.jpeg
    Dossier

    Nederland, het buitenland en de verkiezingen

    Binnenkort zijn er verkiezingen in Nederland. De politieke partijen slijpen hun messen en hebben hun plannen inmiddels uiteengezet in lijvige partijprogramma's. Die gaan, niet verrassend, hoofdzakelijk over binnenlandse thema's. Het thema buitenland wordt vooral genoemd in het licht van kansen voor het Nederlandse bedrijfsleven en als bedreiging op het gebied van gezondheid, privacy en concurrentie waartegen wij ons juist zouden moeten beschermen. Maar als we in Nederland willen verduurzamen moeten we vooral ook naar onze voetafdruk over de grenzen kijken en erop inzetten die te verkleinen. Both ENDS kijkt in de weken tot de verkiezingen waar binnen de partijprogramma's de kansen liggen.
  • lockdown.jpg
    Dossier

    Onder druk wordt alles vloeibaar: achter de schermen in coronatijd

    In tijden van wereldwijde lockdown gaat alle aandacht uit naar de zorg, naar het verdriet van mensen die dierbaren verliezen, naar thuisscholende kinderen en de buurvrouw die zelf niet meer naar de supermarkt kan. Ambtenaren en politici zijn hard aan het werk om zowel de huidige COVID-19-crisis als de economische crisis die daarmee samenhangt, te bezweren.
  • Paraguay_Sawhoyamaxa_protest_photo_Amnesty_Internat.jpg
    Dossier

    Geen VIP-rechten voor multinationals: Kies voor mens en milieu!

    Inheemse volken in Paraguay zien zich bij hun pogingen de grond van hun voorouders terug te vorderen, gedwarsboomd door Duitse investeerders. In Indonesië zijn Amerikaanse mijnbouwbedrijven erin geslaagd nieuwe wetgeving ongedaan te maken die bedoeld was om de economische ontwikkeling van het land te stimuleren en de bossen te beschermen. Dat is de impact die investeringsverdragen kunnen hebben op de ontwikkeling en rechten van de bevolking op sociaal, milieu- en economisch gebied. Waarom? Vooral vanwege zogenaamde 'Investor-to-State Dispute Settlement'-clausules die vaak zijn opgenomen in dit soort verdragen.
 
1 2 3