Movimiento 10 de Abril (M10)

Utrecht, 5 oktober 2022 – De Nederlandse ontwikkelingsbank FMO is verantwoordelijk voor het verlies van levensonderhoud, de economische verliezen en de milieuschade die de bouw van de Barro Blanco-dam in Panama heeft veroorzaakt. Dit blijkt uit het eindverslag van het onafhankelijk klachtenmachisme van de bank. Inheemse gemeenschappen die de nadelen van de dam ondervinden, zijn blij dat hun klachten bevestigd zijn en herhalen hun vraag om excuses en een schadevergoeding.

Het sluiten van de omstreden Barro Blanco-dam vorig jaar heeft niet alleen tot materiële, maar ook culturele schade geleid in de getroffen Ngäbe-Buglé gemeenschappen in Panama. FMO, een van de financiers, neemt tot nu toe geen verantwoordelijkheid voor de mensenrechtenschendingen bij dit project. Hoe moet het nu verder?

Drie dagen nadat de eerste huizen onder water kwamen te staan door de Barro Blanco dam, sloot de Panamese regering een akkoord over deze dam met vertegenwoordigers van de Ngäbe-Bugle bevolking. De getroffen gemeenschappen zijn echter nog altijd niet betrokken bij het proces. Both ENDS maakt zich grote zorgen over deze ontwikkelingen. De bouw van de Barro Blanco-dam, medegefinancierd door de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO, ontmoet grote weerstand van de mensen in het gebied waar de dam aangelegd wordt.

Ondanks het feit dat de Panamese regering in februari jongstleden besloot de bouw van de Barro Blanco dam tijdelijk stil te leggen, zal deze nu alsnog worden afgebouwd. Dat werd afgelopen maandag 4 mei door de regering bekend gemaakt. Het contract met de oorspronkelijke projectontwikkelaar, Genisa, zal hoogstwaarschijnlijk worden beëindigd en er zal worden gezocht naar andere projectontwikkelaars. Volgens vertegenwoordigers van de inheemse Ngöbe Buglé gemeenschap zal dit niets helpen: de dam zal hoe dan ook schade aanrichten in hun leefgebied. Ze verlieten dan ook uit protest de Ronde Tafel dialoog met de Panamese regering, die in februari is gestart om een oplossing te zoeken rondom de controversiële dam.

Na jaren van inheems protest is de bouw van de Barro Blanco dam voorlopig stilgelegd. Gisteren werd dat bekendgemaakt door ANAM, de Panamese milieuautoriteit. De inheemse Ngöbe gemeenschap, die vertegenwoordigd wordt door de organisatie ‘Moviemiento 10 de Abril’ (M-10), heeft lang aangedrongen op het stoppen van de bouw van de dam. Deze zal namelijk hun huizen, scholen en religieuze en archeologisch waardevolle plekken onder water zetten en de Tabasará-rivier veranderen in een stilstaand meer. De bouwstop komt net op tijd, want de dam was al bijna afgerond.

Het expertpanel van het onafhankelijke klachtenmechanisme van de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO gaat voor het eerst in zijn geschiedenis een klacht in behandeling nemen. De klacht werd op 5 mei ingediend door omwonenden van de in aanbouw zijnde Barro Blanco dam in Panama. Deze mensen behoren tot de inheemse Ngäbe-Buglé stam en vinden dat FMO zich niet heeft gehouden aan haar eigen sociale en milieu- standaarden bij de lening van 25 miljoen dollar voor de bouw van de dam. Anouk Franck van  Both ENDS volgt de situatie op de voet.

Omwonenden van de in aanbouw zijnde Barro Blanco dam in Panama, die tot de inheemse  bevolkingsgroep Ngäbe-Buglé behoren, hebben een klacht ingediend tegen de Nederlandse ontwikkelingsbank FMO. De bank heeft 25 miljoen dollar geïnvesteerd in de dam in de rivier de Tabasará. De Ngäbe-Buglé verwijten de FMO onvoldoende rekening te hebben gehouden met haar eigen milieu- en sociale standaarden. Daarmee worden ook internationale afspraken met betrekking tot inheemse volken geschonden. Voor Both ENDS volgt Anouk Franck de FMO.

De Nederlandse minister voor Handel en Hulp betreurt het dat een deel van de Ngäbe-Buglé stam ontevreden is met het verder bouwen van de Barro Blanco dam in de Tabasara rivier in Panama. Ploumen antwoordde dit op kamervragen van Jasper van Dijk (SP).

Nederland is bij de bouw van die omstreden dam betrokken door de lening die de ontwikkelingsbank FMO heeft verstrekt. Ploumen wil er bij de FMO niet op aandringen dat de bank zijn lening terugtrekt, ook al is er sprake van een schending van een basaal mensenrecht; van ‘free, prior and informed consent’ bij een deel van de Ngäbe is geen sprake. Voor Both ENDS kijkt Anouk Franck naar de gevolgen van de leningen van de FMO.

De bouw van de Barro Blanco dam in Panama gaat de laatste fase in. Bouwer Genisa denkt de dam in mei van dit jaar in gebruik te gaan nemen. De bewoners in de omgeving van de dam, de Ngäbe-indianen (een stam van zo’n tweehonderdduizend mensen) denken daar heel anders over. Ze hebben zich verschanst op de terreinen die nog bewerkt moeten worden om de dam af te maken. Ze zijn erg bang voor de veiligheidstroepen die bij een vorige confrontatie zwaar geweld hebben toegepast..

 En gaat James Anaya de Panamese regering vragen om de bouw van de desastreuze dam voorlopig maar stil te leggen? Both ENDS vraagt dat samen met 12 maatschappelijke organisaties, waaronder 4 Panamese, aan de Speciale Rapporteur van de VN voor de rechten van inheemse bevolkingsgroepen. Hard nodig want de Barro Blanco-dam, die is gepland in de Tabasará rivier, heeft harde gevolgen voor een deel van de Ngäbe -indianen.