Hoe word je een fossielvrije investeerder
De wereld moet van fossiele brandstoffen af, maar er wordt momenteel nog volop in de sector geïnvesteerd. Beleggers uit alle hoeken, zoals banken, verzekeraars en pensioenfondsen lijken huiverig om de overstap te maken naar duurzame energie en weten niet goed waar te beginnen. Samen met de organisaties DivestInvest Network en Sustainable Energy (Denemarken) publiceerde Both ENDS in de herfst van 2019 het rapport ‘Managed Decline of Fossil Fuel Businesses’, waarin vijf criteria zijn beschreven om te toetsen of bedrijven in de fossiele sector actief werken aan het afbouwen van hun fossiele activiteiten. De vijf criteria helpen investeerders beleggingen te kiezen die in lijn zijn met het Parijsdoel ‘max 1,5 graden Celsius opwarming’. We spraken met Lars Jensen, Senior Analist bij Sustainable Energy en hoofdauteur van het rapport.
“Dit rapport helpt investeerders te toetsen in welke mate fossiele-brandstoffenbedrijven al bezig zijn met de energietransitie”, zegt Jensen. “Op basis daarvan kunnen investeerders besluiten hun aandelen in bepaalde bedrijven die niet voldoen aan de criteria, af te stoten. Investeerders kunnen ook in hun beleid duidelijk aangeven dat ze alleen zullen herinvesteren in fossiele bedrijven wanneer ze voldoen aan deze vijf criteria.”
De vijf criteria waaraan bedrijven in de fossiele sector zouden moeten voldoen:
1. Geen lobby voor beleid dat het halen van het doel van maximaal 1,5°C opwarming minder waarschijnlijk maakt.
2. Geen geld voor nieuwe exploratieactiviteiten.
3. Geen goedkeuring voor nieuwe fossiele projecten of nieuwe infrastructuur voor fossiele brandstoffen.
4. Een duidelijk plan om de bestaande winning van fossiele brandstoffen af te bouwen.
5. Beloningen ter ondersteuning van de afbouw van het winnen van fossiele brandstoffen.
Als je zo’n rapport schrijft, zul je vast al jaren in bezig zijn met deze materie
Ik begon eigenlijk gewoon als een pensioendeelnemer die bezorgd is over het klimaat. Van huis uit ben ik econoom en ik werkte in Denemarken als ambtenaar. Pas in 2013, toen ik op TV in het nieuws een item zag over een campagne van mijn eigen pensioenfonds om fossiele investeringen af te bouwen, stelde ik mijzelf de vraag "Wat doen de mensen achter die campagne eigenlijk met mijn geld? Dus bezocht ik de Deense campagnewebsite, waar ik een link vond naar CarbonTracker’s seminal 2013 stranded assets report [nu verouderd] en dat rapport maakte me vooral nieuwsgierig naar de relatie tussen investeringen en klimaatverandering. Ik meldde me aan voor de nieuwsbrief en werd later vrijwilliger voor de campagne die de website had gemaakt. In die tijd kwam ik ook in contact met Both ENDS en besloten we samen op te trekken."
En nu heb je er een full time baan aan
"Uiteindelijk werd me de mogelijkheid geboden er mijn werk van te maken, omdat niet veel economen zich bezig houden met het de financiële kant van het zogenaamde ‘divesteren’ uit fossiel. De vraag die ons bij Sustainable Energy bezig hield was ‘wat zou ik doen als ik op een dag wakker werd en me realiseerde dat ik de directeur was van een olie- en gasbedrijf?’ Met andere woorden, hoe zou ik er zelf voor zorgen dat mijn bedrijf de overstap naar duurzaam zou maken? Wij hadden daar geen goed antwoord op. Toen hebben we het begin gemaakt voor de vijf criteria, als een soort stappenplan voor de fossiele sector."
Maar je richt je met name op de aandeelhouders en investeerders in de sector. Zouden fossiele bedrijven zelf ook het roer helemaal om kunnen gooien?
“Ja, in theorie wel, maar het enige voorbeeld waar het echt gebeurd is, is bij Danish Oil and Natural Gas. Zij zijn helemaal overgestapt, zijn een wereldleider op het gebied van offshore wind geworden en heten nu ORSTED. Dat is het enige voorbeeld van een bedrijf dat deze transformatie heeft aangedurfd. Maar het normale discours van olie- en gasbedrijven is ‘de wereld heeft olie en vooral gas nodig.”
Hoeveel impact denk je dat deze 5 criteria gaan hebben? Denk je dat investeerders ze gaan gebruiken?
“Traditioneel wordt altijd de discussie gevoerd ‘moet je je als investeerder terugtrekken uit fossiele bedrijven of moet je proberen van binnenuit het bedrijf waarin je investeert te veranderen?' Wij zeggen nu: als je gelooft dat je als aandeelhouder dingen kunt veranderen in een bedrijf, dan kun je de vijf criteria gebruiken om te zeggen ‘ik investeer niet in jouw bedrijf totdat je voldoet aan deze criteria’. Als je niet gelooft dat je een bedrijf echt kunt veranderen, dan kun je je aandelen verkopen, het bedrijf op de zwarte lijst zetten en de criteria gebruiken om bedrijven te zoeken die er wél aan voldoen. De criteria kunnen dus zowel voor de ‘divest’ als voor de ‘engage’ strategie worden gebruikt. Of investeerders ze daadwerkelijk gaan gebruiken zullen we pas over ongeveer een jaar kunnen zien. Ik hoop het wel natuurlijk."
Van wie moet de verandering komen?
“Het aanbod moet fossielvrij worden. Energiebedrijven zullen ook in een fossielvrije wereld blijven bestaan. Als Shell mij elektriciteit verkoopt die groen is opgewekt en waarmee ik mijn auto kan laten rijden, dan is dat een prima business model. Die verandering moet een impuls krijgen van degenen die de formele macht hebben, en dat zijn de aandeelhouders in de fossiele industrie, investeerders dus. Als zij zeggen ‘wij willen niet dat ons geld wordt geïnvesteerd in nieuwe olie- en gaswinning’, dan zal het bestuur van een olie- en gasbedrijf daar gevoelig voor zijn. Of het nou pensioenfondsen zijn of andere investeerders, zij hebben niet alleen het geld, maar ook de formele macht en invloed als aandeelhouder om een bedrijf in een andere richting te duwen."
Wat is ervoor nodig om olie- en gasbedrijven ervan te overtuigen een andere weg in te slaan?
"Het is echt niet in het belang van de aandeelhouders om op deze fossiele weg door te gaan. Als je op de juiste manier - daarmee bedoel ik door geleidelijk af te bouwen- de andere weg in slaat, dan zal dat geld opleveren. De meeste olie- en gasvelden hebben een levensduur van 10-15 jaar. Wat er daarna komt, wordt niet gereflecteerd in de huidige prijs van een aandeel. De route van geleidelijk afbouwen die ik beschrijf in het rapport, heeft een looptijd van 20 jaar. Tegen de tijd dat de laatste olie- en gasvelden die nu in gebruik zijn, zijn afgeschreven, kunnen bedrijven dus zo ongeveer helemaal zijn omgevormd. Ze hoeven zich dus helemaal niet meteen totaal af te keren van fossiel, maar kunnen het stap voor stap doen. Daar moeten ze van worden overtuigd door investeerders."
Fossiel is toch ook op termijn niet rendabel meer?
"Olie- en gasbedrijven zouden zich inderdaad moeten realiseren dat er een serieus bedrijfsrisico schuilt in het doorgaan in fossiel: er komt steeds meer wetgeving op klimaat, dus daar moet je als bedrijf op anticiperen. De lobby van fossiele bedrijven stelt nu alles in het werk om die wet- en regelgeving tegen te houden, maar dat is op termijn een verloren zaak. Je kunt beter zorgen dat je als bedrijf klaar bent voor de toekomst. En investeerders zoals pensioenfondsen kunnen daarin een rol spelen door druk uit te oefenen."
Hebben consumenten ook een rol te spelen in het bewegen van pensioenfondsen richting fossielvrije investeringen?
"Ja, pensioenfondsen luisteren wel degelijk naar hun pensioennemers. Het is tenslotte hun geld. Aan de andere kant moet er ook winst worden gemaakt op investeringen en er wordt nog steeds gedacht dat fossiele investeringen nodig zijn om het benodigde rendement te behalen. Daarom is het heel belangrijk dat pensioennemers steeds blijven wijzen op de lange termijn en op de rentabiliteit van het investeren in duurzame energie. Het is een gevecht van de lange adem, maar uiteindelijk zullen pensioenfondsen zich steeds meer terugtrekken uit fossiel."
Lees meer over dit onderwerp
-
Dossier /
De verduurzaming van pensioenfondsen
Pensioenfondsen hebben door hun gigantische vermogens veel invloed. Both ENDS wil daarom dat pensioenfondsen zoals ABP hun investeringen terugtrekken uit de fossiele industrie, en in plaats daarvan duurzaam gaan beleggen.
-
Voor de pers / 6 May 2020
Persbericht: Fossiele investeringen van pensioenfondsen verzwaren economische klap
De waarde van pensioenfonds ABP's investeringen in fossiele brandstoffen is vanaf eind vorig jaar tot het dieptepunt op 16 maart dit jaar met 44 % gedaald, terwijl de waarde van de rest van het portfolio met 26 % afnam. Dit blijkt uit een simulatie op basis van de publiek beschikbare aandelenportefeuilles van pensioenfondsen ABP en Zorg en Welzijn, uitgevoerd door onderzoeksbureau Profundo in opdracht van Both ENDS. De simulaties laten zien dat de risico’s van investeren in de fossiele-brandstoffensector steeds groter worden.
-
Publicatie / 9 May 2018
-
Publicatie / 9 May 2018
-
Publicatie / 14 May 2017
-
Voor de pers / 24 October 2019
Persbericht: Deze vijf criteria helpen investeerders te kiezen voor groen
Persbericht 24 oktober 2019
Vanaf vandaag kunnen investeerders aan de hand van vijf criteria toetsen of bedrijven in de fossiele sector actief werken aan het afbouwen van hun fossiele activiteiten. Nog teveel investeerders lijken huiverig om de overstap te maken naar een rendabele toekomst van duurzame energie, en daar moeten deze criteria bij helpen. De organisaties DivestInvest Network, Sustainable Energy (Denemarken) en Both ENDS (Nederland) publiceren vandaag het rapport 'Managed Decline of Fossil Fuel Businesses', waarin de vijf criteria zijn beschreven. Zo helpen ze investeerders beleggingen te kiezen die in lijn zijn met het Parijsdoel 'max 1,5 graden Celsius opwarming'. Het advies wordt met opzet gepresenteerd op de World Pension Summit, want vooral investeerders van pensioenfondsen kunnen hier meer verantwoordelijkheid in nemen.
-
Publicatie / 14 May 2017
-
Voor de pers / 12 December 2016
Persbericht Fossielvrij NL: Nederlandse pensioenfondsen nog steeds sterk fossiel
Een jaar na het historische klimaatakkoord van Parijs investeren Nederlandse pensioenfondsen nog steeds miljarden in kolen, olie en gas - desastreus voor het klimaat, en niet in lijn met de nieuw afgesproken doelen. Daarom lanceert Fossielvrij NL vandaag een website waar pensioendeelnemers hun eigen pensioenfonds kunnen oproepen om ‘Paris proof’ te gaan investeren.
-
Publicatie / 23 September 2020
-
Voor de pers / 23 September 2020
Rapport: Klimaatplannen olie- en gasreuzen onvoldoende om gevaarlijke klimaatverandering te voorkomen
Olie- en gasbedrijven beweren vaak dat zij een deel van de oplossing voor de klimaatcrisis zijn, maar de realiteit is heel anders. In deze vandaag uitgekomen publicatie worden de huidige klimaatplannen van acht van de grootste olie- en fossielgasbedrijven - BP, Chevron, Eni, Equinor, ExxonMobil, Repsol, Shell en Total - geanalyseerd. En wat blijkt: met geen enkele van de in het onderzoek geëvalueerde klimaatstrategieën, plannen en toezeggingen wordt het belangrijkste klimaatdoel van Parijs - de opwarming van de aarde moet onder 1,5 graden Celcius blijven - gehaald.
-
Publicatie / 1 April 2020
-
Publicatie / 23 October 2019
-
Nieuws / 1 May 2019
Persbericht: ABP nog steeds op ramkoers met klimaatdoelen Parijs
Amsterdam 1 mei 2019 - Het verslag ‘verantwoord beleggen’ dat ABP vandaag uitbrengt suggereert dat het pensioenfonds goed op weg is wat betreft duurzaamheid van zijn beleggingen. Uit een analyse van Fossielvrij NL, Both ENDS, urgewald en Greenpeace blijkt echter dat ABP nog steeds op ramkoers ligt met de klimaatdoelen van Parijs. Eind 2018 investeerde ABP nog altijd 16,5 miljard euro in de fossiele industrie. ABP’s beleggingen in de 44 grootste klimaatvervuilers ter wereld namen tussen 2016 en 2018 zelfs toe.
-
Voor de pers / 4 November 2021
'Global Oil and Gas Exit List': de wereldwijde olie- en gassector in beeld
Amsterdam, 4 november 2021
Welke bedrijven investeren in olie- en gaswinning? Hoeveel kilometer pijpleiding hebben ze gepland? Hoeveel olie en gas produceren ze nu? Hoezeer is hun omzet afhankelijk van fossiel? Zijn ze van plan af te bouwen in lijn met de klimaatdoelen van Parijs? Deze en vele andere antwoorden zijn simpel te vinden in de vandaag verschenen Global Oil and Gas Exit List (GOGEL). De database, opgesteld door de Duitse organisatie Urgewald, is een welkome aanvulling op de al bestaande Global Coal Exit list, en geeft een uniek en compleet overzicht van (geplande) investeringen van bedrijven wereldwijd die gerelateerd zijn aan de olie- en gassector. In het praktisch volledige overzicht zijn ook staatsbedrijven en niet-beursgenoteerde bedrijven opgenomen.
-
Voor de pers / 14 May 2017
Rapport: koleninvestering van ABP is een groot probleem
Pensioenfonds ABP investeerde eind 2016 zo’n twee miljard euro méér in de fossiele energie-industrie dan het jaar ervoor. Dat blijkt uit het rapport ‘Dirty & Dangerous: the fossil fuel investments of Dutch pension fund ABP’, dat vandaag is gepubliceerd door Both ENDS, het Duitse urgewald en Fossielvrij NL. Het rapport bekritiseert deze investeringen vanwege de impact op het klimaat en de rampzalige gevolgen voor de mensen in de gebieden waar kolen, olie en gas worden gewonnen.
-
Voor de pers / 23 September 2019
Pensioengeld van miljoenen Nederlandse ambtenaren en onderwijzers vaker geïnvesteerd in fossiele brandstoffen
Amsterdam, 23 september 2019 – Het grootste pensioenfonds van Nederland, ABP, belegt meer geld in bedrijven die op ramkoers liggen met de klimaatdoelstellingen van Parijs, zoals kolen- en oliebedrijven. Nieuwe analyse door milieuorganisaties Both ENDS, Fossielvrij NL, Greenpeace en de Duitse organisatie urgewald onthult dat ABP's investeringen in fossiele brandstoffen zijn gestegen van € 14 miljard in 2015 naar € 16,5 miljard eind 2018.
-
Voor de pers / 22 June 2020
Persbericht - Klimaatbeweging: “Pensioenfondsen, stop met investeren in fossiel gas”
Amsterdam / Kopenhagen - Verantwoord ondernemen betekent in deze tijd van toenemende klimaatcrisis dat ook investeringen in gas zo snel mogelijk moeten worden afgebouwd. In een wereld waarin maximaal 1,5 graden Celsius opwarming de norm is, kan fossiel gas geen 'overgangsbrandstof' naar duurzame energie zijn. Dat zeggen de vijf Europese milieuorganisaties Both ENDS, het Deense AnsvarligFremtid, Fossil Free Sweden, Fossil Free Berlin en het Italiaanse Re:Common tegen pensioenfondsen in hun land die nog steeds investeren in fossiele gasbedrijven. Die boodschap ondersteunen ze met een nieuwe campagne genaamd 'Gas Free Pensions', die vandaag wordt gelanceerd.
-
Publicatie / 23 September 2019
-
Nieuws / 5 March 2015
Duizenden ambtenaren en onderwijzers tekenen petitie ABP: stap uit kolen, olie en gas
Op vier maart jl. werd onderstaand persbericht verstuurd.
Ruim 2600 bezorgde ambtenaren, onderwijzers en andere betrokkenen hebben de petitie ABP fossielvrij ondertekend. Op 17 maart wordt deze petitie bij een debat in Amsterdam aangeboden aan José Meijer, vice-voorzitter van het ABP-bestuur, onder meer door SER-kroonlid Hans Schenk. De organisatoren roepen op de petitie te tekenen vóór 17 maart, zodat het ABP en andere pensioenfondsen een helder signaal krijgen van hun deelnemers om de zeer risicovolle beleggingen in kolen, olie- en gasbedrijven af te bouwen.
-
Voor de pers / 9 May 2018
ABP belooft groen maar houdt vast aan fossiel
Pensioenfonds ABP investeerde in 2017 500 miljoen euro méér in kolen, olie en gas dan het jaar ervoor; in totaal 10,9 miljard euro. Dit blijkt uit nieuw onderzoek van Both ENDS, Fossielvrij NL en urgewald. De investeringen in fossiel staan niet alleen in schril contrast met de claim van het pensioenfonds dat het grote successen boekt in zijn klimaatbeleid, maar druisen ook in tegen het klimaatakkoord van Parijs. In tegenstelling tot de internationale koplopers onder de pensioenfondsen, blijft ABP onverminderd investeren in de fossiele-energiesector.