Verhitte discussies tijdens het grote TTIP-debat op 17 april
In een volle, uitverkochte zaal vond afgelopen vrijdag 17 april in het Volkshotel hét grote TTIP debat plaats, dat georganiseerd werd door SOMO, TNI, Milieudefensie, Both ENDS en de FNV. Het beloofde een interessante avond te worden: acht panelleden met uiteenlopende meningen over het EU-VS vrijhandelsverdrag zouden elkaar in debat gaan. Panelleden waren Jeronim Capaldo (Tufts University), Koen Berden (Ecorys), Ewald Engelen (UvA), Ronald Roosdorp (Min BuZa), Marhijn Visser (VNO-NCV), Catelene Passchier (FNV), Agnes Jongerius (Europarlementariër PvdA), en Annemarie Mineur ( Europarlementariër SP).
Foto: René Vlak
Allereerst peilt debatleider Eric Smit (Follow The Money) de stemming onder de de 250 aanwezigen: 10 voorstanders, de rest – een overgrote meerderheid – is tegenstander van TTIP. Een aantal prangende vragen zal tijdens het debat aan de orde komen: Wat zijn de gevolgen van TTIP voor Nederland en Europa? Zal TTIP wel of niet voor meer werkgelegenheid en economische groei in Europa zorgen? En: is het geen bedreiging voor de democratie?
TTIP en werkgelegenheid
Het podium is eerst voor Koen Berden en Jeronim Capaldo. Beiden deden onderzoek naar de gevolgen van TTIP voor werkgelegenheid in Europa, maar kwamen tot verschillende conclusies. De stelling waarover daarna gedebatteerd wordt, luidt dan ook: “TTIP zorgt voor werkgelegenheid en economische groei”. Volgens Berden, die onderzoek deed voor Ecorys, is dat inderdaad zo. Ook de angst voor de verlaging van standaarden (waardoor bijvoorbeeld de beruchte chloorkip op de Europese markt moet worden toegelaten), is volgens hem zwaar overdreven en nergens op gebaseerd. Capaldo kwam in zijn onderzoek tot heel andere conclusies: volgens hem zorgt TTIP weliswaar voor groeiende handel tussen de EU en de VS, maar zal het verdrag voor de EU op de lange termijn nadelig zijn omdat concurrentie uit de VS ervoor zal zorgen dat arbeid in de EU onder grote druk komt te staan.
“Waarom gaan we dit in godsnaam doen?”
Vanaf het moment dat de eerste panelleden – Ewald Engelen, Catelene Passchier, Ronald Roosdorp en Marhijn Visser – op het podium staan, barst het debat los. Vooral Ewald Engelen houdt een gepassioneerd betoog: “Er is iets totaal verkeerd met de verdeling van de opbrengsten van onze economieën, en een van de oorzaken daarvan is de grote marktverruimingen van de afgelopen decennia. Voor wie is TTIP prettig? De exportsector heeft geprofiteerd van de vrije markt. Maar de sociale agenda is totaal onderontwikkeld gebleven. En TTIP zorgt ervoor dat die agenda nooit gerealiseerd gaat worden. De vraag is dus: wáárom gaan we dit in godsnaam doen? Dié hele discussie is niet gevoerd”. Zowel Marhijn Visser als Ronald Roosdorp denken dat TTIP juist kansen biedt voor het Nederlandse bedrijfsleven, vooral wat betreft export en import naar en van de VS. Volgens Visser is het onzin dat het bedrijfsleven aan de knoppen zou zitten bij TTIP: “Dit is het meest transparante onderhandelingsproces dat de Europese Commissie ooit gevoerd heeft.”
Snelweg voor multinationals
Over de tweede stelling, “TTIP is een bedreiging voor de democratie”, wordt gedebatteerd tussen Annemarie Mineur, Agnes Jongerius, Ewald Engelen en Marhijn Visser. De stelling wordt met instemmend geknik ontvangen door onder anderen Mineur: vooral het Investor to State Dispute Settlement mechanisme (ISDS), waarmee multinationals – buiten de normale rechtsgang om - staten mogen aanklagen als ze menen verlies te lijden door nationale wetgeving, is volgens haar een regelrechte bedreiging voor de democratie. Volgens Visser moeten we ISDS niet overdrijven, omdat een onafhankelijk arbitragesysteem van belang is voor ondernemers. Dit argument wordt echter weerlegd door Jongerius: “Oorlogsslachtoffers worden verplicht om eerst naar een nationale rechtbank te gaan voordat ze naar een internationaal hof mogen stappen. Moeten we voor bedrijven wel een snelweg maken buiten de nationale rechtspraak om? Dat moeten we niet doen.”
Winnaars en verliezers
Uit de zaal komen veel vragen, vooral aan Visser en Roosdorp. Zo vraagt iemand zich af wat de criteria voor ‘goed werk’ en ‘werkgelegenheid’ zijn. “Moeten we wel groeien en meer rotzooi hebben? Waar ligt de relatie met fair en green, sustainability, en de MDGs?”. Volgens Visser is die relatie niet relevant. “Dit zijn onderhandelingen, je weet niet wat eruit komt. Er zullen winnaars en verliezers zijn. Hoe welvaart verdeeld wordt, en sustainability, daar heeft TTIP niet veel mee te maken.” Hij wordt echter tegengesproken door Koen Berden, die zegt dat er in TTIP juist wel degelijk een ‘sustainable development-hoofdstuk’ is opgenomen. Sommigen in het publiek maken zich zorgen over dierenwelzijnsstandaarden, maar ook dat is volgens Berden nergens voor nodig; de verschillen in standaarden tussen de VS en EU zullen volgens hem gewoon blijven bestaan.
En nu?
Hoewel niemand had verwacht dat deze avond daadwerkelijk oplossingen zouden worden gevonden, ziet het er naar uit dat TTIP in Nederland in ieder geval steeds meer begint te leven. Het zorgt voor verhitte discussies waarin steeds meer mensen uit alle hoeken van de samenleving zich in mengen. De organisatoren wilden met deze avond een bijdrage leveren aan de nationale discussie, door voor- en tegenstanders aan het woord te laten. Maar hier eindigt het niet: steeds meer mensen besluiten in actie te komen, en de samenwerkende organisaties zullen de risico’s van TTIP op de publieke en politieke agenda blijven zetten zolang de onderhandelingen erover blijven voortduren.
Meer (achtergrond)informatie over TTIP? Lees onze eerdere berichten hierover:
17 april 2015: Kom naar ‘hét grote TTIP-debat’ in het Volkshotel te Amsterdam
22 januari 2015: Burgers zeggen NEE tegen clausule waarmee bedrijven een staat kunnen aanklagen
17 juli 2014: Juncker tegen omstreden ISDS bij Euro-VS handelsovereenkomst TTIP
Was je niet aanwezig bij het debat? Hier kun je alsnog een filmopname bekijken.
Lees meer over dit onderwerp
-
Voor de pers / 12 November 2024
Plannen van minister Klever vegen Nederland van de wereldkaart
Den Haag, 12 november - ‘Zorg dat Nederland niet van de kaart verdwijnt’, met die boodschap voerden met Partos zo’n 100 organisaties vandaag actie in Den Haag tegen de geplande bezuinigingen op ontwikkelingssamenwerking. Drie internationale partners van Nederland uit Jemen, Nepal en Oeganda riepen de Tweede Kamer op om deze week in de begrotingsbehandeling van het ministerie voor Buitenlandse Handel en Ontwikkelingshulp, tegen de plannen van minister Klever te stemmen.
-
Instalink / 12 November 2024
-
Voor de pers / 12 November 2024
Uitspraak klimaatzaak Shell: “Shell heeft een verplichting om mensenrechten te beschermen.”
Den Haag, 12 november 2024 - De rechter heeft uitspraak gedaan in het hoger beroep dat Shell aantekende in de Klimaatzaak die Milieudefensie in 2021 heeft gewonnen van Shell. Het Hooggerechtshof oordeelt dat de olie- en gasgigant wel een verantwoordelijkheid heeft in het verminderen van zijn uitstoot, maar legt geen reductieverplichting op.
-
Instalink / 12 November 2024
-
Instalink / 11 November 2024
-
Voor de pers / 11 November 2024
Reactie Both ENDS op kamerbrief over toekomstige samenwerking met maatschappelijke organisaties
DEN HAAG, 11 november 2024 - Vandaag publiceerde de Nederlandse regering haar beleid voor de toekomstige samenwerking met ontwikkelingsorganisaties, zowel in Nederland als daarbuiten. PVV-minister Reinette Klever zet de bijl in deze financiering: zij heeft besloten om het budget voor steun aan het internationale maatschappelijk middenveld met meer dan tweederde in te krimpen: van grofweg 1,4 miljard naar 0,4 miljard euro in de periode 2026 tot 2030. Dit heeft grote gevolgen voor kritische geluiden in binnen- en buitenland, in een tijd dat de speelruimte van maatschappelijke organisaties wereldwijd toch al steeds kleiner wordt. Karin van Boxtel, directeur van milieu- en mensenrechten organisatie Both ENDS: “Dit is een ongekende stap in precies de verkeerde richting. Maatschappelijke organisaties zijn essentieel voor duurzame en sociale verandering wereldwijd. Internationale bewegingen vervullen meerdere, onmisbare rollen: als waakhond van de rechtsstaat, als aanjager van verandering, en als tegenkracht tegen autoritaire tendensen. Het afzwakken van de steun hieraan, is een veelzeggend signaal.”
-
Nieuws / 11 November 2024
Kenia beëindigt bilateraal investeringsverdrag met Nederland
De regering van Kenia heeft het bilaterale investeringsverdrag (bilateral investment treaty - BIT) met Nederland officieel opgezegd, een belangrijke overwinning voor economische rechtvaardigheid en milieubescherming. De beslissing van Kenia past in een groeiende wereldwijde trend om verouderde verdragen, die vaak bedrijfsbelangen voorrang geven boven algemeen welzijn, te herzien. De Nederlandse minister van Buitenlandse Handel en Ontwikkeling heeft onlangs bevestigd dat Kenia het verdrag in december 2023 eenzijdig heeft opgezegd, waardoor het vanaf 11 juni 2024 niet meer van kracht is. Kenia voegt zich hiermee bij Zuid-Afrika, Tanzania en Burkina Faso, als vierde Afrikaanse land dat zijn BIT met Nederland opzegt.
-
Nieuws / 9 November 2024
Waarom is de Nederlandse klimaatzaak tegen Shell belangrijk voor onze partners in het Mondiale Zuiden?
Op 12 november doet het Gerechtshof in Den Haag opnieuw uitspraak in de klimaatzaak tegen Shell, waarin Both ENDS medeaanklager is. Vooruitlopend op deze uitspraak vroegen we onze partners waarom deze Nederlandse rechtszaak belangrijk is voor het Mondiale Zuiden.
-
Nieuws / 1 November 2024
Both ENDS bij COP29: pleiten voor genderrechtvaardige klimaatfinanciering
Op 11 november gaat de 29e VN Klimaatconferentie van start in Baku, Azerbeidzjan. Net als voorgaande jaren zal Both ENDS daar aanwezig zijn om te pleiten voor lokale toegang tot klimaatfinanciering, en om onze partnerorganisaties te ondersteunen in hun beleidsbeïnvloeding. Hoe doen we dat, en wat zijn onze verwachtingen (en zorgen) over deze29e editie van de UNFCCC COP? We vroegen het Marius Troost, die samen met Daan Robben deelneemt aan COP29.
-
Publicatie / 29 October 2024
-
Publicatie / 21 October 2024
-
Nieuws / 21 October 2024
Teleurstelling over het niet indienen van de Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan
We zijn diep teleurgesteld en gefrustreerd dat de Nederlandse regering haar Nationale Biodiversiteitsstrategie en Actieplan (NBSAP) niet heeft ingediend voor de CBD COP16 in Cali. Deze minachting voor internationale afspraken ondermijnt de gezamenlijke wereldwijde inspanning om de urgente biodiversiteitscrisis aan te pakken.
-
Nieuws / 8 October 2024
Het Mandalika race circuit, en ‘races to the bottom’.
Afgelopen weekend waren er op de Nederlandse televisie in het programma Studio Sport fragmenten te zien van motorraces, die gehouden werden op het Mandalika circuit van Lombok in Indonesië.
-
Instalink / 3 October 2024
-
Blog / 30 September 2024
Van EACOP en verhalen van een verdediger in ontwikkeling
Dit artikel is beschikbaar in het Engels.
-
Publicatie / 24 September 2024
-
Nieuws / 24 September 2024
Grote bosbranden teisteren Zuid-Amerika
“De branden hebben proporties aangenomen die we nog nooit eerder hebben meegemaakt.”
Grote delen van Zuid-Amerika zijn momenteel in rook gehuld. Van Buenos Aires tot São Paulo en Asunción hebben mensen moeite om adem te halen door de ongekende bosbranden die woeden op het continent, aangewakkerd door extreme droogte, de uitbreiding van de landbouw en de stijgende temperaturen als gevolg van de klimaatverandering.
-
Blog / 29 August 2024
Lokale actie voor veerkrachtige draslanden en oeverlanden in het stroomgebied van de Athi rivier in Kenia
Door Melvin van der Veenen Kyra Pohlan
This blog is written in English.
-
Brief / 22 July 2024
Gezamenlijke Oproep tot Actie: Internationale Maatschappelijke Organisaties Eisen Gerechtigheid voor de Slachtoffers van de Moord op Berta Cáceres in Honduras
Dit is een gezamenlijke oproep tot actie van internationale maatschappelijke organisaties om de Hondurese autoriteiten op te roepen gerechtigheid te waarborgen voor de slachtoffers van de moord op Berta Cáceres. Acht jaar en vier maanden zijn verstreken sinds de misdaad tegen Berta, en het Hondurese rechtssysteem heeft de vonnissen van de veroordeelden niet bevestigd en de intellectuele auteurs niet vervolgd. Wij zijn zeer bezorgd dat de onafhankelijke rechtspraak en internationale overeenkomsten over mensenrechten niet worden nageleefd.
-
Nieuws / 17 July 2024
EU verlaat Energy Charter Treaty (ECT): Een mijlpaal voor energietransitie
De beslissing van de Europese Unie om zich terug te trekken uit het energieverdrag ECT (Energy Charter Treaty) is een historische overwinning voor de energietransitie. Lees meer (Engels)