Inheemse kennis en talen cruciaal in strijd tegen klimaatverandering
Amsterdam, 8 augustus 2022 – De uitgebreide kennis van Inheemse volkeren over de natuur, voedselvoorziening, gezondheid, culturele tradities en Inheemse talen wordt in de meeste landen ter wereld niet voldoende gewaardeerd en onderbelicht in onderwijs en beleid. Dit moet anders, vindt het Indigenous-Led Education (ILED) Netwerk. Naar aanleiding van de internationale Dag van Inheemse volkeren op 9 augustus roept dit netwerk op tot meer steun voor de overdracht van deze Inheemse kennis, die ook een grote rol speelt bij het oplossen van de biodiversiteits- en klimaatcrises.
Inheemse volkeren1 worden steeds vaker erkend als de beschermers van de natuur. Hun traditionele manier van leven is gestoeld op eeuwenoude kennis van hun leefomgeving en hoe daar op een duurzame manier gebruik van te maken. Minder bekend is dat veel van deze kennis ingebed is in de Inheemse taal en het daarom van cruciaal belang is dat de kennisoverdracht in de Inheemse taal plaatsvindt. Vooral vrouwen spelen een belangrijke rol in de kennisoverdracht van Inheemse kennis op de volgende generatie. Denk bijvoorbeeld aan het gebruik van medicinale planten, herstel van bos- en waterbronnen, en kennis over de natuur die in liederen wordt overgedragen.
Onderdrukking van Inheemse talen en culturen in beleid en onderwijs
Door discriminatie en onderdrukking waar Inheemse volkeren wereldwijd mee te maken hebben – vrouwen in het bijzonder – krijgen de kennis, cultuur en manier van leven van Inheemse gemeenschappen onvoldoende aandacht bij beleidsmakers en politici en de beslissingen die zij nemen. En zo kan het bijvoorbeeld gebeuren dat Inheemse gemeenschappen worden verdreven door de overheid om een natuurgebied te 'beschermen', zoals de Sengwer gemeenschap in Kenia is overkomen.
"De Sengwer zouden niet gezien moeten worden als bedreiging voor de natuur, maar juist als beschermers," zegt Milka Chepkorir, een jonge vrouwelijke leider van de Sengwer en regionaal coördinator voor de Afrikaanse leden van het ILED Netwerk. "Onze taal en cultuur bevat veel kennis van hoe we met de natuur omgaan. Die kennis mag niet verloren gaan."
Deze onderdrukking van Inheemse culturen en kennis speelt ook in het formele onderwijs. Er is niet alleen te weinig aandacht voor Inheemse talen en kennisoverdracht; soms wordt het Inheemse kinderen zelfs verboden hun eigen taal te spreken op school. Daarom zijn door Inheemse mensen geleide onderwijsinitiatieven cruciaal. Zo ook in Kenia, waar verschillende Sengwer dorpen eigen culturele centra hebben opgericht en educatieve video's maken waarin ze niet alleen hun taal en culturele gebruiken doorgeven, maar ook kennis over bomen, planten en het herstel van de natuur.
Herwaardering van Inheemse kennisoverdracht ook relevant voor aanpak klimaatcrisis
Voorbeelden als die uit Kenia zijn er over de hele wereld te vinden. En dat terwijl juist deze Inheemse kennis van grote waarde kan zijn om de huidige klimaat- en biodiversiteitscrises het hoofd te bieden. Wereldwijd beheren Inheemse volkeren meer dan 500 miljoen hectare2 tropisch bos. Internationale organisaties zoals het IPCC3 en de FAO4 erkennen inmiddels het belang van Inheemse volkeren in de strijd tegen klimaatverandering en landdegradatie, nadat onderzoek heeft laten zien dat in gebieden die door hen beheerd worden, beduidend minder ontbossing plaatsvindt.
In het licht van het VN Internationaal Decennium van Inheemse Talen, gestart in 2022, roept het ILED Netwerk beleidsmakers wereldwijd op om meer erkenning en ondersteuning te bieden aan Inheemse kennis en talen. Niet alleen bij het ontwikkelen van plannen en beleid op het gebied van land- en watergebruik, natuurbescherming en klimaat, maar ook in het onderwijs.
Alles begint met onderwijs
In de publicatie "Pass it on! Stories of Indigenous-Led Education from the Grassroots" van het ILED Netwerk, die morgen verschijnt, komt duidelijk naar voren dat alles begint met onderwijs. "Als Inheemse kinderen hun taal, cultuur en traditionele kennis kunnen leren en uitdragen in plaats van schaamte te voelen, helpt dit om in de toekomst sterker te staan bij het opkomen voor hun eigen rechten en het beschermen van hun leefomgeving", aldus Ellen-Rose Kambel, directeur van Rutu Foundation (lidorganisatie van het ILED Netwerk).
"Inheemse gemeenschappen wereldwijd laten zien dat zij de kennis én de wil hebben om goed voor hun leefomgeving te zorgen", zegt Paul Wolvekamp, beleidsmedewerker bij Both ENDS (lidorganisatie van het ILED Netwerk). "In plaats van hen in ons op westerse leest geschoeide onderwijssysteem te dwingen, zouden we juist van hen moeten leren. Dit is ook de waarde van het door Inheemse organisaties mede-opgerichte ILED netwerk. Alleen met gezamenlijke inspanning en overdracht van traditionele Inheemse kennis vanuit de behoeften en perspectieven van Inheemse gemeenschappen kunnen we de bedreiging van klimaatverandering en afnemende biodiversiteit het hoofd bieden."
******************************
Noot voor de redactie:
Over het ILED Netwerk:
Het Indigenous-Led Education (ILED) Netwerk is een mondiaal netwerk van Inheemse gemeenschappen en ondersteunende organisaties. Het heeft als doel om steun en zichtbaarheid te genereren voor onderwijsinitiatieven en kennisoverdracht door Inheemse volkeren. Het secretariaat van het Netwerk is ondergebracht bij de Nederlandse Rutu Foundation in Amsterdam.
Contact: iledsecretariat@rutufoundation.org
Voor meer informatie:
Ellen-Rose Kambel, Rutu Foundation:
ellen-rose@rutufoundation.org
Paul Wolvekamp, Both ENDS:
p.wolvekamp@bothends.org
Bronnen:
- Het woord "Inheems" staat soms ter discussie, maar geeft de betreffende volkeren in onze ogen juist erkenning. Lees ook "Waarom het woord "Inheems" ook waardevol is", OneWorld, 2021.
- World Resources Institute, 2014: Securing Rights, Combating Climate Change. How Strengthening Community Forest Rights Mitigates Climate Change
- IPCC, 2019: Climate Change and Land: an IPCC special report on climate change, desertification, land degradation, sustainable land management, food security, and greenhouse gas fluxes in terrestrial ecosystems
- FAO and FILAC. 2021: Forest Governance by Indigenous and Tribal People. An Opportunity for Climate Action in Latin America and the Caribbean
Lees meer over dit onderwerp
-
Transformative Practice /
Niet-houten bosproducten (NTFPs)
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Publicatie / 4 November 2022
-
Externe link / 20 July 2021
Vrouwenrechten en niet-houten bosproducten (Jaarverslag 2020)
Bossen zijn als bron van water, voedsel en niet-houten bosproducten belangrijke voor het levensonderhoud van veel gemeenschappen. Both ENDS werkt al lang samen met organisaties zoals het Non-Timber Forest Products Exchange Programme (NTFP-EP) en de Keystone Foundation, die bosgemeenschappen ondersteunen bij het promoten van niet-houten bosproducten en het beschermen van hun bossen.
-
Nieuws / 24 November 2022
Project “Women barefoot ecologists” wint Gender Just Climate Solutions award op COP27
Op de VN klimaattop van 2022 heeft Bhavya George, de coordinator klimaatverandering van onze partnerorganisatie Keystone Foundation een van de Gender Just Climate Solutions awards gewonnen. Haar project "Women Barefoot Ecologists", dat ook wordt gesteund door de Global Alliance for Green and Gender Action (GAGGA) won de prijs in de categorie "transformatieve oplossingen".
-
Transformative Practice /
Inclusief landbeheer
Both ENDS werkt samen met partners wereldwijd aan inclusief landbeheer. We willen dat land op een eerlijke en inclusieve manier wordt beheerd en duurzaam wordt gebruikt, waarbij de rechten en belangen van lokale gemeenschappen centraal staan.
-
Video / 3 November 2017
Reality of Mine: India
This short video takes you to Panna, India, where traditional adivasi women successfully oppose forced evictions. The three part series 'Reality of Mine' gives a voice to women affected by mining in India, Kenya and South Africa. With the support of international NGOs Both ENDS and ActionAid, they have begun to stand up for their rights.
-
Nieuws / 17 September 2021
Meer dan bomen: het belang van niet-houten bosproducten voor gemeenschappen
Ongeveer één op de zes mensen, met name vrouwen, is direct afhankelijk van bossen voor hun levens en levensonderhoud, en dan vooral met betrekking tot voedsel. Dit laat zien hoe belangrijk bossen en niet-houten bosproducten (Non-Timber Forest Products / NTFP's) zijn voor de veerkracht van gemeenschappen. Deze producten zijn voor hen een bron van voedsel, water en inkomsten, maar hebben ook een culturele en spirituele betekenis.
-
Externe link / 31 May 2018
Vrouwen en het milieu vanuit een mensenrechtenperspectief (Jaarverslag 2017)
Hoewel het recht op water, voedsel en een schone leefomgeving in internationale rechtssystemen is vastgelegd, worden deze rechten in veel landen op grote schaal geschonden. Vooral vrouwen kampen hiermee, omdat het veelal hun taak is om hun gezin te voeden en water te halen, maar ook omdat ze weinig te zeggen hebben over het gebruik van natuurlijke hulpbronnen.
-
Publicatie / 3 November 2017
-
Publicatie / 14 February 2016
-
Publicatie / 8 November 2019
-
Nieuws / 24 August 2023
Erkenning voor het transformatieve werk van het ILED-netwerk door GEF
inheemse gemeenschappen spelen bij de zorg voor de belangrijkste ecosystemen die onze planeet rijk is. Twee van onze partners — het ILED-netwerk en AIDER (Peru) — wonnen gisteravond in Vancouver een subsidie als onderdeel van het Inclusive GEF Assembly Challenge Program. Onze collega Eva Schmitz was aanwezig om de prijs namens het ILED-netwerk in ontvangst te nemen.
-
Publicatie / 23 June 2023
-
Publicatie / 19 July 2021
-
Nieuws / 15 May 2014
Bosproducten en groene groei in Zuidoost Azië
Overal in de wereld sluiten landen vrijhandelsverdragen met elkaar om toegang te krijgen tot buitenlandse markten. De lidstaten van ASEAN (Associatie van Zuidoost Aziatische Naties)* willen vanaf 2015 een gemeenschappelijke markt gaan vormen om de economische groei te bevorderen. Net als in de Europese Unie moeten goederen, diensten en personen vrij over de grenzen kunnen bewegen. Officieel heeft ASEAN zich ten doel gesteld om deze groei zo duurzaam, eerlijk en inclusief mogelijk te maken. Toch zullen in veel gevallen lokale gemeenschappen, die afhankelijk zijn van natuurlijke hulpbronnen zoals bossen, er de dupe van zijn.
-
Publicatie / 25 November 2011